ŞEYHÎ, Celâleddîn Dede

(d. 1265/1849 - ö. 1326/1908)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehmed Celaleddîn Şeyhî Dede Efendi, şiirlerinde Şeyhî mahlasını kullandı. 1265 Rebiülevvel/1849 yılında İstanbul'da doğdu. Yenikapı Mevlevi-hanesi Şeyhi Osman Salâhaddîn Dede Efendi'nin oğludur. Şeyhî, Dâvud Paşa Rüşdiye Mektebini bitirdi. Bazı özel hocalarla eğitimini sürdürdü. Babasından Mesnevi ve Füsûsü'l-Hikem okudu. Babasının inzivaya çekilmesi üzerine 1286/1869 yılında mezun oldu ve 18 Cumadiyelahire 1304/1887'de babasının yerine geçti. Dergâhta mukabele günlerinde Mesnevi öğretmeye devam etti. 1326 Rebiülahiri'nin 30. gecesi/ 1908'de vefat etti. Bestelediği ayin gasli esnasında okundu. Dergâhta babasının yanına defnedildi.

Elde bir kaç şiiri vardır. Bunlardan birisi Ahkar mahlaslı Zühdi Bey ile müşterektir. Musikide oldukça yetenekli idi. Dü-gâh ayiniyle tanındı.

Kaynakça

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal. (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. IV. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 06.06.2014
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Sânihât-ı Kudsiyesinde "Şeyhî" Tahallüs Buyuran Hazret-i Azîz ile Mahlas-ı Şâirânesi Ahkâr Olan Dîvân-ı Muhâsebât Reîsi Zühdî Bey ile Müşterek Bir Gazeli.

Ş Kûh u sahrâ-yı cünûnda ben ki cevlân eyledim

A Cûları te’sîr-i efgânımla giryân eyledim

A Öyle bir vâdî-i ye´se sâlikim ki reşk ile

Ş Kays ile Ferhâdı ol vâdîde hayrân eyledim

Ş Eyleyip âzâde-i kayd-ı mahabbet gönlümi

A Vâkıf-ı esrâr-ı aşk-ı zât-ı Sübhân eyledim

A Dil esîr-i çâh u zindân-ı anâsırken anı

Ş Mülk-i istignâda taht-ı aşka sultân eyledim

Ş Çâk edip delk-i vücûdu aşk-ı hestî-sûz ile

men bünyâdını bir demde vîrân eyledim

A Verdim ikrâr-ı fenâfillâh terki terk edip

Ş Matbah-ı fakr-ı elemde cânı üryân eyledim

Ş Lâne-sâz-ı şâhsâr-ı aşk olaldan bâz-ı dil

A Tâ’ir-i kudsî gibi tâ arşa tayrân eyledim

A Şâhbâz-ı cidd ü cehdi şeh-per-i tevhîd ile

Ş Evc-i kurb-ı hazrete her lahza perrân eyledim

Ş Yandı perr ü bâl-i kasdı kaldı Cibrîl-i hıred

A Seyr-i fillâha varıp tefrîdi izân eyledim

A Pîr-i mey sahbâ be-dest cân atdı istikbâlime

Ş Ol zamân ki azm-i bezm-i şâh-ı hûbân eyledim

Ş Pâsbân-ı kârbân-ı râh-ı Hakk’ım çünki ben

A Savb-ı maksûdı bütün uşşâka ilân eyledim

A Devlet-i sermed erişdi hamdü lillâh sıdk ile

Ş Kendimi kıtmîr-i bâb-ı Şîr-i Yezdân eyledim

Ş Dergeh-i Mollâ-yı Rûm’a eyleyip vakf-ı vücûd

A Ahkarâsâ niçe bin giryânı handân eyledim

Mesnevî’den terbiyet-yâb-ı füyûzât eyleyip

Ş Şeyhiyâ tıfl-ı dili bir merd-i meydân eyledim

(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal. (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. IV. İstanbul: Dergah Yay. 1834.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Başak Tunceld. 17 Haziran 1985 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Can Yüceld. 21 Ağustos 1926 - ö. 12 Ağustos 1999Doğum YeriGörüntüle
3MUHLİS, Ali Muhlis Beyd. 1812 - ö. 1851-52Doğum YeriGörüntüle
4MEHMED MİHRÎ, Kerküklüd. 1849 - ö. 1915\'ten sonraDoğum YılıGörüntüle
5RIZAd. 1848-1849 - ö. 01.03.1920Doğum YılıGörüntüle
6SELİMd. 1849 - ö. 1911Doğum YılıGörüntüle
7BORANÎ, Abdullah Fahrid. 1864 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
8RIZAd. 1878 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
9RÂŞİD, Köse Sefer-zâde Hacı Râşid Efendid. 1854 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
10AHMED HAMDİ, Rizelid. 1843 - ö. 1886\'dan sonraMeslekGörüntüle
11BURSEVÎ, Muhyiddin Efendid. ? - ö. 1680MeslekGörüntüle
12HULÛS, İsmail Hulûs Deded. ? - ö. 1805-06MeslekGörüntüle
13ŞEFKATÎ, Hâfız Edhem Şefkatî Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14TAKÎ, Takiyeddîn Mehmed Paşad. ? - ö. 1893Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15NÂFİ', Arab Tâhir Efendi-zâded. ? - ö. 1849-50Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16EMÎR SULTÂN, Şemseddîn, Muhammed bin Alî, Şeyh Seyyid Muhammed Buhârî, Emîr Buhârîd. 1368-69 ? - ö. 1429-30Madde AdıGörüntüle
17VÜCÛDÎ, Ahmed Vücûdî Efendid. ? - ö. 1658-59Madde AdıGörüntüle
18HUSREVÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle