ŞEYHÎ, Celâleddîn Dede

(d. 1265/1849 - ö. 1326/1908)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehmed Celaleddîn Şeyhî Dede Efendi, şiirlerinde Şeyhî mahlasını kullandı. 1265 Rebiülevvel/1849 yılında İstanbul'da doğdu. Yenikapı Mevlevi-hanesi Şeyhi Osman Salâhaddîn Dede Efendi'nin oğludur. Şeyhî, Dâvud Paşa Rüşdiye Mektebini bitirdi. Bazı özel hocalarla eğitimini sürdürdü. Babasından Mesnevi ve Füsûsü'l-Hikem okudu. Babasının inzivaya çekilmesi üzerine 1286/1869 yılında mezun oldu ve 18 Cumadiyelahire 1304/1887'de babasının yerine geçti. Dergâhta mukabele günlerinde Mesnevi öğretmeye devam etti. 1326 Rebiülahiri'nin 30. gecesi/ 1908'de vefat etti. Bestelediği ayin gasli esnasında okundu. Dergâhta babasının yanına defnedildi.

Elde bir kaç şiiri vardır. Bunlardan birisi Ahkar mahlaslı Zühdi Bey ile müşterektir. Musikide oldukça yetenekli idi. Dü-gâh ayiniyle tanındı.

Kaynakça

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal. (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. IV. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 06.06.2014
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Sânihât-ı Kudsiyesinde "Şeyhî" Tahallüs Buyuran Hazret-i Azîz ile Mahlas-ı Şâirânesi Ahkâr Olan Dîvân-ı Muhâsebât Reîsi Zühdî Bey ile Müşterek Bir Gazeli.

Ş Kûh u sahrâ-yı cünûnda ben ki cevlân eyledim

A Cûları te’sîr-i efgânımla giryân eyledim

A Öyle bir vâdî-i ye´se sâlikim ki reşk ile

Ş Kays ile Ferhâdı ol vâdîde hayrân eyledim

Ş Eyleyip âzâde-i kayd-ı mahabbet gönlümi

A Vâkıf-ı esrâr-ı aşk-ı zât-ı Sübhân eyledim

A Dil esîr-i çâh u zindân-ı anâsırken anı

Ş Mülk-i istignâda taht-ı aşka sultân eyledim

Ş Çâk edip delk-i vücûdu aşk-ı hestî-sûz ile

men bünyâdını bir demde vîrân eyledim

A Verdim ikrâr-ı fenâfillâh terki terk edip

Ş Matbah-ı fakr-ı elemde cânı üryân eyledim

Ş Lâne-sâz-ı şâhsâr-ı aşk olaldan bâz-ı dil

A Tâ’ir-i kudsî gibi tâ arşa tayrân eyledim

A Şâhbâz-ı cidd ü cehdi şeh-per-i tevhîd ile

Ş Evc-i kurb-ı hazrete her lahza perrân eyledim

Ş Yandı perr ü bâl-i kasdı kaldı Cibrîl-i hıred

A Seyr-i fillâha varıp tefrîdi izân eyledim

A Pîr-i mey sahbâ be-dest cân atdı istikbâlime

Ş Ol zamân ki azm-i bezm-i şâh-ı hûbân eyledim

Ş Pâsbân-ı kârbân-ı râh-ı Hakk’ım çünki ben

A Savb-ı maksûdı bütün uşşâka ilân eyledim

A Devlet-i sermed erişdi hamdü lillâh sıdk ile

Ş Kendimi kıtmîr-i bâb-ı Şîr-i Yezdân eyledim

Ş Dergeh-i Mollâ-yı Rûm’a eyleyip vakf-ı vücûd

A Ahkarâsâ niçe bin giryânı handân eyledim

Mesnevî’den terbiyet-yâb-ı füyûzât eyleyip

Ş Şeyhiyâ tıfl-ı dili bir merd-i meydân eyledim

(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal. (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. IV. İstanbul: Dergah Yay. 1834.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞEKÛRÎ, Himmet-zâde Şeyh Abduşşekûr Efendid. ? - ö. 1766-1767Doğum YeriGörüntüle
2ŞEVKÎ, Hasan Tahsînd. 1825 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Beşir Fuatd. 1852 - ö. 5 Şubat 1887Doğum YeriGörüntüle
4EMÎN, Arab-zâde Emîn Efendid. 1849 - ö. 1911Doğum YılıGörüntüle
5HULKÎ, Hasand. 1849 - ö. 1893Doğum YılıGörüntüle
6(DELİ) MUSTAFA REMZÎd. 1849 - ö. 1919Doğum YılıGörüntüle
7ÂTIF, Mehmedd. ? - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
8İMDADÎ, Alid. 1870 - ö. 1906/1908?Ölüm YılıGörüntüle
9BORANÎ, Abdullah Fahrid. 1864 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
10NİGÂRÎ, Seyyid Mîr Hamzad. 1805 - ö. 1886MeslekGörüntüle
11FETHÎ, Bolbolcu-zâde/Bübülcü-zâde Şeyh Abdülkerîm Efendid. ? - ö. 1694-96MeslekGörüntüle
12HUSREV, Husrev Çelebid. 1481 - ö. 1561MeslekGörüntüle
13KİRÂMÎ, Buhâralıd. ? - ö. 1829Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ZİHNÎ, Mehmed Zihnî Efendid. 1846 - ö. 1913Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15RIZÂ PAŞA, Hüseyin Rızâ Paşa, Yakovalıd. 1839 - ö. 1904Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16TÂBÎ, Hacı Mehmed Tâbîd. ? - ö. 1552Madde AdıGörüntüle
17KÂSIM-I ENVÂR, Muîneddîn Alî b. Nâsir b. Hârûn b. Ebü’l-Kâsım Hüseynîd. 1355 - ö. 1433Madde AdıGörüntüle
18BEDRÎ, Ahmed Bedrî Efendid. 1817 - ö. 1861 ds.Madde AdıGörüntüle