Madde Detay
İFŞAÎ, Eşref
(d. ?/1843 - ö. ?/1908)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İfşaî’nin asıl adı Eşref’tir. 1843'te dünyaya gelmiştir. Aslında Kars göçmeni olan Esref'in babasının adı Yusuf, annesinin adı Rahime'dir. Yozgat'tan Çorum'un Tahirabat köyüne, oradan da Çorum'un Alaca ilçesi Mehmetbeyli köyüne göç edip aynı köyde imamlık yapmıştır. Tarihte 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Yozgat’ta gelip yerleşmiştir. Medresede tahsil gören ve hayatını Mehmetbeyli’de imamlık yaparak geçiren İfşaî’nin aynı zamanda çevresinde iyi bir hattat olarak tanındığı ifade edilmektedir. 1908 yılında 65 yaşlarında iken Yozgat’ta vefat ettiği bilinmektedir (Işıtman 1966: 3967-3968).
Ele geçen şiirlerinden hece veznini kullandığı tahmin edilen İfşaî’nin kendisinden sonra yetişen şairler üzerinde etkisinin olduğu anlaşılmaktadır. Mahmut Işıtman tarafından yayınlanan beş şiiri Hüznî’den derlenmiştir ki bu da İfşaî’nin Hüznî gibi Yozgat’ın yetiştirdiği güçlü bir şair üzerinde de etkili olduğunu göstermektedir. İfşaî’nin medresede tahsil görmüş olması, aruz veznini de kullandığını düşündürmesi gerektiriyorsa da elde herhangi bir belge bulunmadığından heceyle yazan şairler arasında değerlendirilebilir.
Kaynakça
Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967-3968.
Oğuz, M. Öcal (1994). Yozgat’ta Halk Şairliğinin Dünü ve Bugünü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZYayın Tarihi: 11.01.2014Güncelleme Tarihi: 24.02.2021Eserlerinden Örnekler
Koşma
Birazcık merhamet eyle a zalim
Nar-ı aşka sen ettin beni
Elin koy göğsüne fikir eyle hâlim
Bin türlü perişan sen ettin beni
Vurdun gamzen okun aklım azdırdın
Güya baktın şehlâ gözün süzdürdün
Bu âşığı diyar diyar gezdirdin
Sefil ü sergerdan sen ettin beni
Ben bu aşk âteşin ezel görmedim
Sen gibi nevreste güzel görmedim
Zulm etmeyi sana muhal görmedim
Dîdeleri al kan sen ettin beni
Ne şevk-i mihrinle bâde doldurdun
Abes yere gül benzimi soldurdun
Ne doğruca iltifatın kaldırdın
Ne bir şad-ı handan sen ettin beni
Ben sana ettikçe meyl-i muhabbet
Ağyar ile her dem eyledin ülfet
Ancak bize kaldı dert ile hasret
Bir hatırı viran sen ettin beni
Mürüvvetli murat alır dünyada
Herkes ettiğini bulur dünyada
Yok idi sırrımı bilir dünyada
Dillere destan sen ettin beni
İfşaî dil hasta sen kaşı Leylâ
Gezdirme Mecnunu sahra-be-sahra
Gülzâr-ı hüsnüne âşık-ı şeyda
Bülbül gibi nalân sen ettin beni
Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 11.01.2014Güncelleme Tarihi: 24.02.2021Eserlerinden Örnekler
Koşma
Birazcık merhamet eyle a zalim
Nar-ı aşka sen ettin beni
Elin koy göğsüne fikir eyle hâlim
Bin türlü perişan sen ettin beni
Vurdun gamzen okun aklım azdırdın
Güya baktın şehlâ gözün süzdürdün
Bu âşığı diyar diyar gezdirdin
Sefil ü sergerdan sen ettin beni
Ben bu aşk âteşin ezel görmedim
Sen gibi nevreste güzel görmedim
Zulm etmeyi sana muhal görmedim
Dîdeleri al kan sen ettin beni
Ne şevk-i mihrinle bâde doldurdun
Abes yere gül benzimi soldurdun
Ne doğruca iltifatın kaldırdın
Ne bir şad-ı handan sen ettin beni
Ben sana ettikçe meyl-i muhabbet
Ağyar ile her dem eyledin ülfet
Ancak bize kaldı dert ile hasret
Bir hatırı viran sen ettin beni
Mürüvvetli murat alır dünyada
Herkes ettiğini bulur dünyada
Yok idi sırrımı bilir dünyada
Dillere destan sen ettin beni
İfşaî dil hasta sen kaşı Leylâ
Gezdirme Mecnunu sahra-be-sahra
Gülzâr-ı hüsnüne âşık-ı şeyda
Bülbül gibi nalân sen ettin beni
Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 24.02.2021Eserlerinden Örnekler
Koşma
Birazcık merhamet eyle a zalim
Nar-ı aşka sen ettin beni
Elin koy göğsüne fikir eyle hâlim
Bin türlü perişan sen ettin beni
Vurdun gamzen okun aklım azdırdın
Güya baktın şehlâ gözün süzdürdün
Bu âşığı diyar diyar gezdirdin
Sefil ü sergerdan sen ettin beni
Ben bu aşk âteşin ezel görmedim
Sen gibi nevreste güzel görmedim
Zulm etmeyi sana muhal görmedim
Dîdeleri al kan sen ettin beni
Ne şevk-i mihrinle bâde doldurdun
Abes yere gül benzimi soldurdun
Ne doğruca iltifatın kaldırdın
Ne bir şad-ı handan sen ettin beni
Ben sana ettikçe meyl-i muhabbet
Ağyar ile her dem eyledin ülfet
Ancak bize kaldı dert ile hasret
Bir hatırı viran sen ettin beni
Mürüvvetli murat alır dünyada
Herkes ettiğini bulur dünyada
Yok idi sırrımı bilir dünyada
Dillere destan sen ettin beni
İfşaî dil hasta sen kaşı Leylâ
Gezdirme Mecnunu sahra-be-sahra
Gülzâr-ı hüsnüne âşık-ı şeyda
Bülbül gibi nalân sen ettin beni
Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Koşma
Birazcık merhamet eyle a zalim
Nar-ı aşka sen ettin beni
Elin koy göğsüne fikir eyle hâlim
Bin türlü perişan sen ettin beni
Vurdun gamzen okun aklım azdırdın
Güya baktın şehlâ gözün süzdürdün
Bu âşığı diyar diyar gezdirdin
Sefil ü sergerdan sen ettin beni
Ben bu aşk âteşin ezel görmedim
Sen gibi nevreste güzel görmedim
Zulm etmeyi sana muhal görmedim
Dîdeleri al kan sen ettin beni
Ne şevk-i mihrinle bâde doldurdun
Abes yere gül benzimi soldurdun
Ne doğruca iltifatın kaldırdın
Ne bir şad-ı handan sen ettin beni
Ben sana ettikçe meyl-i muhabbet
Ağyar ile her dem eyledin ülfet
Ancak bize kaldı dert ile hasret
Bir hatırı viran sen ettin beni
Mürüvvetli murat alır dünyada
Herkes ettiğini bulur dünyada
Yok idi sırrımı bilir dünyada
Dillere destan sen ettin beni
İfşaî dil hasta sen kaşı Leylâ
Gezdirme Mecnunu sahra-be-sahra
Gülzâr-ı hüsnüne âşık-ı şeyda
Bülbül gibi nalân sen ettin beni
Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ABBAS CEBRAYILOV | d. 1902 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | KADİR GEDİKHANLIOĞLU, Kadir İzci | d. 1944 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | DOĞANAY, İsmail Doğanay | d. 1954 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | SABRÎ, Eyüb Sabrî, Merzifonlu | d. 1843 - ö. 1866 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ÂBİDİN PAŞA | d. 1843 - ö. 1906 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İFFET, Mehmed Efendi | d. 1843 - ö. 1896 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | BÂDÎ, RÂCİH, Ahmed | d. 1839 - ö. 1908 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | FAHRİ | d. 1863 - ö. 1908 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | FERKÎ, İbrahim Sipahi | d. 1867 - ö. 1908 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | NİYAZÎ, İsmail | d. 1871 - ö. 1911 | Meslek | Görüntüle |
11 | SAİDÎ, Said | d. 1810 - ö. 1850 | Meslek | Görüntüle |
12 | Şerif Benekçi | d. 01 Haziran 1952 - ö. 08 Eylül 2008 | Meslek | Görüntüle |
13 | KÖR MUSTAFA, Zevaitli | d. ? - ö. 1916 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | SELÂMÎ, Abdüsselam | d. 1819 ? - ö. 1892 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | MEFTÛNÎ, Mehmed | d. ? - ö. 1859 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | YUNUS EMRE, Yunus, Kul Yunus, Âşık Yunus, Yunus Emrem | d. 1240-1241 - ö. 1320-1321 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | KUL COŞGUN, Nurettin Coşgun | d. 1956 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | MUHAMMET ALİ SAHRAYî | d. 1949 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |