İFŞAÎ, Eşref

(d. ?/1843 - ö. ?/1908)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İfşaî’nin asıl adı Eşref’tir. 1843'te dünyaya gelmiştir.  Aslında Kars göçmeni olan Esref'in babasının adı Yusuf, annesinin adı Rahime'dir. Yozgat'tan Çorum'un Tahirabat köyüne, oradan da Çorum'un Alaca ilçesi Mehmetbeyli köyüne göç edip aynı köyde imamlık yapmıştır. Tarihte 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Yozgat’ta gelip yerleşmiştir. Medresede tahsil gören ve hayatını Mehmetbeyli’de imamlık yaparak geçiren İfşaî’nin aynı zamanda çevresinde iyi bir hattat olarak tanındığı ifade edilmektedir. 1908 yılında 65 yaşlarında iken Yozgat’ta vefat ettiği bilinmektedir (Işıtman 1966: 3967-3968).

Ele geçen şiirlerinden hece veznini kullandığı tahmin edilen İfşaî’nin kendisinden sonra yetişen şairler üzerinde etkisinin olduğu anlaşılmaktadır. Mahmut Işıtman tarafından yayınlanan beş şiiri Hüznî’den derlenmiştir ki bu da İfşaî’nin Hüznî gibi Yozgat’ın yetiştirdiği güçlü bir şair üzerinde de etkili olduğunu göstermektedir. İfşaî’nin medresede tahsil görmüş olması, aruz veznini de kullandığını düşündürmesi gerektiriyorsa da elde herhangi bir belge bulunmadığından heceyle yazan şairler arasında değerlendirilebilir.

Kaynakça

Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967-3968.

Oğuz, M. Öcal (1994). Yozgat’ta Halk Şairliğinin Dünü ve Bugünü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ
Yayın Tarihi: 11.01.2014
Güncelleme Tarihi: 24.02.2021

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Birazcık merhamet eyle a zalim

Nar-ı aşka sen ettin beni

Elin koy göğsüne fikir eyle hâlim

Bin türlü perişan sen ettin beni

 

Vurdun gamzen okun aklım azdırdın

Güya baktın şehlâ gözün süzdürdün

Bu âşığı diyar diyar gezdirdin

Sefil ü sergerdan sen ettin beni

 

Ben bu aşk âteşin ezel görmedim

Sen gibi nevreste güzel görmedim

Zulm etmeyi sana muhal görmedim

Dîdeleri al kan sen ettin beni

 

Ne şevk-i mihrinle bâde doldurdun

Abes yere gül benzimi soldurdun

Ne doğruca iltifatın kaldırdın

Ne bir şad-ı handan sen ettin beni

 

Ben sana ettikçe meyl-i muhabbet

Ağyar ile her dem eyledin ülfet

Ancak bize kaldı dert ile hasret

Bir hatırı viran sen ettin beni

 

Mürüvvetli murat alır dünyada

Herkes ettiğini bulur dünyada

Yok idi sırrımı bilir dünyada

Dillere destan sen ettin beni

 

İfşaî dil hasta sen kaşı Leylâ

Gezdirme Mecnunu sahra-be-sahra

Gülzâr-ı hüsnüne âşık-ı şeyda

Bülbül gibi nalân sen ettin beni

Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MİNAYE ELİYEVAd. 1966 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Talip Apaydınd. 1926 - ö. 27 Eylül 2014Doğum YeriGörüntüle
3EMİŞ BACI, Emine Atalayd. 1939 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4MAHBÛB EFENDİd. 1843 - ö. 1898Doğum YılıGörüntüle
5SABRÎ, Eyüb Sabrî, Merzifonlud. 1843 - ö. 1866Doğum YılıGörüntüle
6ÂBİDİN PAŞAd. 1843 - ö. 1906Doğum YılıGörüntüle
7GÜL BABA HALİMd. 1855/1856 - ö. 1908/1910Ölüm YılıGörüntüle
8ŞEYHÎ, Celâleddîn Deded. 1849 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
9FERKÎ, İbrahim Sipahid. 1867 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
10REMZÎ, Mustafa Remzî Efendid. ? - ö. 4 Ekim 1689MeslekGörüntüle
11HİLÂLÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12MAHCUBÎ, Mehmedd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13CEMÂLÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14RAHİME HATUNd. 1890 - ö. 1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15NAİLİd. 1864 - ö. 1934?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MUSTAFA, Dollud. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17SEYYİD SEYFÎd. 1864 - ö. 1910Madde AdıGörüntüle
18KUL SİYAHÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle