İFŞAÎ, Eşref

(d. ?/1843 - ö. ?/1908)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İfşaî’nin asıl adı Eşref’tir. 1843'te dünyaya gelmiştir.  Aslında Kars göçmeni olan Esref'in babasının adı Yusuf, annesinin adı Rahime'dir. Yozgat'tan Çorum'un Tahirabat köyüne, oradan da Çorum'un Alaca ilçesi Mehmetbeyli köyüne göç edip aynı köyde imamlık yapmıştır. Tarihte 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Yozgat’ta gelip yerleşmiştir. Medresede tahsil gören ve hayatını Mehmetbeyli’de imamlık yaparak geçiren İfşaî’nin aynı zamanda çevresinde iyi bir hattat olarak tanındığı ifade edilmektedir. 1908 yılında 65 yaşlarında iken Yozgat’ta vefat ettiği bilinmektedir (Işıtman 1966: 3967-3968).

Ele geçen şiirlerinden hece veznini kullandığı tahmin edilen İfşaî’nin kendisinden sonra yetişen şairler üzerinde etkisinin olduğu anlaşılmaktadır. Mahmut Işıtman tarafından yayınlanan beş şiiri Hüznî’den derlenmiştir ki bu da İfşaî’nin Hüznî gibi Yozgat’ın yetiştirdiği güçlü bir şair üzerinde de etkili olduğunu göstermektedir. İfşaî’nin medresede tahsil görmüş olması, aruz veznini de kullandığını düşündürmesi gerektiriyorsa da elde herhangi bir belge bulunmadığından heceyle yazan şairler arasında değerlendirilebilir.

Kaynakça

Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967-3968.

Oğuz, M. Öcal (1994). Yozgat’ta Halk Şairliğinin Dünü ve Bugünü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ
Yayın Tarihi: 11.01.2014
Güncelleme Tarihi: 24.02.2021

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Birazcık merhamet eyle a zalim

Nar-ı aşka sen ettin beni

Elin koy göğsüne fikir eyle hâlim

Bin türlü perişan sen ettin beni

 

Vurdun gamzen okun aklım azdırdın

Güya baktın şehlâ gözün süzdürdün

Bu âşığı diyar diyar gezdirdin

Sefil ü sergerdan sen ettin beni

 

Ben bu aşk âteşin ezel görmedim

Sen gibi nevreste güzel görmedim

Zulm etmeyi sana muhal görmedim

Dîdeleri al kan sen ettin beni

 

Ne şevk-i mihrinle bâde doldurdun

Abes yere gül benzimi soldurdun

Ne doğruca iltifatın kaldırdın

Ne bir şad-ı handan sen ettin beni

 

Ben sana ettikçe meyl-i muhabbet

Ağyar ile her dem eyledin ülfet

Ancak bize kaldı dert ile hasret

Bir hatırı viran sen ettin beni

 

Mürüvvetli murat alır dünyada

Herkes ettiğini bulur dünyada

Yok idi sırrımı bilir dünyada

Dillere destan sen ettin beni

 

İfşaî dil hasta sen kaşı Leylâ

Gezdirme Mecnunu sahra-be-sahra

Gülzâr-ı hüsnüne âşık-ı şeyda

Bülbül gibi nalân sen ettin beni

Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1EYÜP SARIOĞLUd. 1941 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2LEYLA ŞAHİNd. 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3TELLİ MEHEMMED, Mehemmed Hesenovd. 1894 - ö. 1973Doğum YeriGörüntüle
4ÇERKEŞÎ, Mehmet Hilmid. 1843 - ö. 1907Doğum YılıGörüntüle
5AHMED HAMDİ, Rizelid. 1843 - ö. 1886\'dan sonraDoğum YılıGörüntüle
6KÂMÎd. 1843? - ö. 1911?Doğum YılıGörüntüle
7NEZÎH, Mehmed Nezîh Beyd. 1839 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
8EMÎN PAŞA, Seyyid Mehmed Emîn Paşa, Ebu'l-Kemâld. 1837 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
9İMDADÎ, Alid. 1870 - ö. 1906/1908?Ölüm YılıGörüntüle
10DÜRRÎ, Hasîb Dürrî Efendid. 1848 - ö. 1913MeslekGörüntüle
11İLHÂMÎ, Şeyh Mehmed İlhâmî Efendid. ? - ö. 1572MeslekGörüntüle
12Şerif Benekçid. 01 Haziran 1952 - ö. 08 Eylül 2008MeslekGörüntüle
13HAKKI, Ardahanlı Sarı Hakkı Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HASAN HÜSEYİNd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FAHRİ, Ahmed Fahrid. 1845 - ö. 1918Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İSMAİL ÇELEBİd. 1960 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17BULUT OZANd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18GÜLŞADd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle