Madde Detay

Asıl adı Mustafa’dır. Şiirlerinde Sırrî mahlasını kullanmıştır. Nazlıoğlu Mustafa Sırrî Bidârî 1254/1839’da Antep’te doğmuştur. İlk önce Besnili oğlu Mustafa Efendi’den, sonra da Antep ulemasından Kanber-zâde’den ders almıştır (Yakar 2010: 150). Kaynaklarda şairin öğrenimi konusunda başka bilgi bulunmaz. Ancak onun, Dîvân'ında kullandığı dil, kavram ve tabirlerden yola çıkarak iyi bir eğitim aldığı söylenebilir. Varlıklı bir aileye mensup olduğu için Ağa sıfatıyla anılan şair, hayatı boyunca küçük ticari faaliyetler dışında herhangi bir işle uğraşmamış, sahip olduğu mal varlığıyla geçinmiştir. Sırrî Bîdârî, şimdi Kilis’te müze ve aile mezarlığı olarak kullanılan Şeyh Efendi Tekkesi'nin o zamanki şeyhi Nakşıbendî Abdullah Sermest Efendi’ye bağlıdır. 1328/1911’de 73 yaşında Antep’te vefat etmiştir (Güzelbey 1988: 217). Mezarı günümüzde de sıkça ziyaret edilen ve halk arasında Ali Baba diye anılan 1822-1905 yılları arası Antep’te yaşamış Nakşibendî tarikatına mensup bir tekke şeyhi olan Şuayb-zâde Ali Âkif Efendi’nin türbesi­ni çevreleyen duvar dahilindedir. Nesli, oğulları tarafından “Nazlı”, kızı tarafından “Koçak” soyadları ile sürmektedir.

Sırrî’nin dağınık hâlde bulunan şiirleri, ölümünden sonra Dîvân şeklinde düzenlenmiş ve Dîvân'ın sonuna da Sırrî’nin Hikâye-i Garîb adlı eseri eklenmiştir. Dîvân'ın başına yazılan takrizden anlaşıldığına göre Sırrî’nin yetişmesinde dört şahıs önemli rol oynamıştır. Bunlardan ilki Abdullah Sermest Efendi’dir. Sırrî, Sermest Efendi'yle tanıştıktan sonra tarikat yoluna girmiştir. İkincisi Ali Âkif Efendi’dir. Sonra Ahmed Efendi’ye intisap etmiş, son olarak Muhammed Vâkıf Efendi’ye hizmet etmiştir (Yakar 2010: 146).

Göksel, Mehmet (yty). Bir Sevgi Işığı- Ali Baba. Gaziantep.

Güzelbey, Cemil Cahit (1988). Gaziantep Büyükleri ve Gaziantep Meşahirine Ek. Ankara: Ajans-Türk.

Nazlı, Hurşit (1945). Nazlıoğlu Mustafa Sırri Bidârî Divanı. Gaziantep: CHP Basımevi.

Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest Tazebay Divanı. Ankara.

Yakar, Halil İbrahim (2010). “XIX. Yüzyıl Mutasavvıf Şairlerinden Ayıntablı Sırrî ve Divanı”, Türkbilig Türkoloji Araştırmaları. (19):144-160.

Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay.

Gazel

Nice demdir gönül mülkü harâb olmuşdu ser-tâ-pâ

Yine tecdîd idüp mimârı aşkın eyledi inşâ

Söyünmüşken ocâg-ı aşkı îkâd eyledi şevkin

Hayâl-i zevk ü şevkinle olupdur çok alev peydâ

Senin ol Leyli zülfün beni Mecnûnuna döndürdü

Anınçün meskenim vadî olupdur menzilim sahrâ

Mukahhal gözlerin müjgânı her dem sançılur câna

Kemân ebrûların fikriyle oldum sâhib-i sevdâ

Tahayyür âleminde koyma [gel] lutf et gözüm nûru

Dil-i nâ-şâdımı vaslınla şâd et ey kadi bâlâ

Şeb-i deycûr olur sensiz bu âlem sevdiğim billâh

Firâkın sahnı nîrândır visâlin cennetü’l-me’vâ

Ayân eyle cemâlin şem‘ini her dem dil-i zâra

Şeb-i gamda koma bu Sırri-i bîçâreni cânâ

(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay. 210.)