Yusuf Ziya Ademhan

(d. 1928 / ö. 6 Temmuz 1991)
Şair, Yazar, Doğa Fotoğrafçısı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Erzincan/Kemaliye’nin (Eğin) Akçalı köyünde doğdu. İlkokulu burada bitirdikten sonra Ankara Cebeci Ortaokulu’na başladı. Son sınıfta Kemaliye Ortaokulu’na nakil olup bu okuldan mezun olan sanatçı, liseyi okumadan İstanbul’a taşındı. Kumkapı’daki kum ocaklarında çalışmaya başlayan şair, bir yandan da CHP ve İsmet İnönü’yü öven şiirler yazdı. Sanatçı, kendi ifadesine göre, ilk şiirini 1949’da bir Erzincan gezisi sırasında karşılaştığı dönemin başbakanı Şemsettin Günaltay’a okudu. İstanbul’da şiirlerinin beğenilmesi üzerine önce Ulus gazetesinde yazılar yazdı, ardından Karagöz gazetesinde yöneticilik yaptı. Mayıs 1955’te Akis dergisinde yazı işleri müdürü olarak çalıştı; ancak iktidar karşıtı yazılarından dolayı 14 Mayıs 1958’te 1 yıl, 28 Mayıs 1958’te 3 yıl (dergi 3 ay kapatılır), 20 Mart 1959’da ise 1 yıl (dergi 1 ay kapatılır) süreyle hapse mahkûm edildi (Kemaliyehaber). 1960-70 yılları arasında Erzincan İl Genel Meclisi üyeliği görevlerinde bulunan sanatçı, 1962'de çocukluk arkadaşı Sıtkı Fırat’ın yönlendirmesiyle fotoğrafçılığa başladı. Hayatının sonuna doğru gençliğinden beri ilgi duyduğu amcazadesinin kızı Perihan Hanım’la evlendi. Kendini doğa fotoğrafçılığına adayan Ademhan, 1977'de fotoğraf çekmeye gittiği Pülümür kayalarından düşüp öldüğü sanılsa da sağ salim bulundu. Ancak 6 Temmuz 1991’de çıktığı Munzur Dağı’ndan bir daha inemedi. Sanatçı adına, “Mahzun” adlı şiirinde yer verdiği üzere Erzincan Dutbeli’nde bir anıtmezar yapılması planlanmaktadır.

İlk şiirlerinden itibaren siyasi bir söyleme sahip olan Yusuf Ziya Ademhan, özellikle dönemin ileri gelenlerine şiirler yazarak kendini geniş kitlelere tanıtır. Doğa fotoğrafçılığı ile ün salan sanatçının şiirleri de geniş gözlem gücüne sahiptir. Kemaliye, Munzur ve Fırat havzaları şiirlerinde özel bir dikkat ve romantizmle aktarılır. Âşık tarzı siyasi taşlamaları olan sanatçının çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlanmış birçok yazısının yanında 2 adet de siyasi kitapçığı bulunmaktadır.

Kaynakça

http://www.akcalikoyudernegi.org/sanatcilar/ [erişim tarihi: 11.09.2018].

http://www.erzincannostalji.com/yusuf-ziya-ademhan/ [erişim tarihi: 10.09.2018]).

http://www.kemaliyehaber.com/haber/1848-ulucanlarda-iki-eginli [erişim tarihi: 09.09.2018]).

https://tufanpalali.com/yusuf-ziya-ademhan-fotografa-feda-edilen-bir-hayat/ [erişim tarihi: 10.09.2018]).

Özgünaydın, Lütfi (1978). “bir badem ağacını çekmek için”. Yeni Fotoğraf Dergisi. (http://www.erzincannostalji.com/bir-badem-agacini-cekmek-icin/ [erişim tarihi: 11.09.2018]).

Özgünaydın, Lütfi (1997). “Munzurlara Karışan Gazeteci”. Cumhuriyet Dergi. S. 571. (02.03.1997).

Uzunkaya, Hasan (1985). “Yusuf Ziya Ademhan ve Kemah”. Dostluk Gazetesi (röportaj). (http://www.kemahlilar.com/yusuf-ziya-ademhan-ve-kemah-2114h.htm [erişim tarihi: 11.09.2018]).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: OSMAN EROĞLU
Yayın Tarihi: 14.02.2019
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Namertlere Karşı Büyük İsmet İnönü'yeAlişan Dobra Matbaası / İstanbul1950Derleme
C.H.P. DestanıAydınlık Matbaası / İstanbul1951Derleme
Seçim DestanıYeni Matbaa / Ankara1954Şiir
Ocak Başkanı: Diktatörlerin Ardından Taşlama ŞiirleriHür Erzincan Matbaası / Erzincan1960Şiir
Gamak Elektrik MotorlarıFişek Doğan Koll. Şti / İzmir1970Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1POLAT, Bayram Polatd. 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Nursel Erdoğand. 1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Şerif Aktaşd. 5 Şubat 1945 - ö. 10 Haziran 2013Doğum YeriGörüntüle
4KAVAKLIOĞLU/KEMÂLÎ BÜLBÜL/BÜLBÜL/KEMÂLÎ, Kemal Bülbüld. 1928 - ö. 23.09.2012Doğum YılıGörüntüle
5Refik Özdekd. 1 Eylül 1928 - ö. 28 Ağustos 1995Doğum YılıGörüntüle
6ADİL, Adil Ahmedovd. 1928 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7TURAN, Turan Yılmazd. 1922 - ö. 31.05.1991Ölüm YılıGörüntüle
8Orhan Eted. 1932 - ö. 11 Mayıs 1991Ölüm YılıGörüntüle
9İDRİS, İdris Likoğlud. 1949 - ö. 1991Ölüm YılıGörüntüle
10Zaven Biberyand. 1921 - ö. 04 Ekim 1984MeslekGörüntüle
11Kâmran Yüced. 1926 - ö. 13 Ekim 1986MeslekGörüntüle
12Mehmet İhsan Yüced. 23 Ocak 1929 - ö. 15 Mayıs 1991MeslekGörüntüle
13Gavsi Ozansoyd. 25 Mayıs 1917 - ö. 10 Nisan 1970Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Orhan Veli Kanıkd. 13 Nisan 1914 - ö. 14 Kasım 1950Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Nuray Aksamazd. 24 Mart 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Şeref Bilseld. 25 Şubat 1972 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17YUSUF YERGANLId. ? - ö. 1977Madde AdıGörüntüle
18YUSUF, Yusuf Karacakaled. 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle