Refik Özdek

Refik Şevki, Gaffaroğlu
(d. 1 Eylül 1928 / ö. 28 Ağustos 1995)
Şair, Yazar, Çevirmen, Gazeteci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Soy tarihi, Köstence akıncı Türklerine kadar uzanan Refik Özdek, Elif Hanım ile Şevki Bey’in çocuğu olarak Romanya’nın liman şehri Köstence’de dünyaya geldi. Balkanlardaki siyasal baskıların bir sonucu olarak İstanbul’a göç etmek zorunda kaldı. Türkiye’ye geldikten sonra Galatasaray Lisesi'nden mezun oldu ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde yükseköğrenime başladı. Bu fakültedeki öğrenimine bir süre devam ettikten sonra Çapa Eğitim Enstitüsü'nü bitirdi. 1959’da Yeni İstanbul gazetesinde gazeteciliğe başladı. Bugün, Tercüman, Yeni Haber, Bâbıâli’de Sabah, Büyük Doğu, Tercüman Çocuk Dergisi ve Mavi Kırlangıç gibi dergi ve gazetelerde çeşitli görevler aldı, yazılar yazdı.

Gazeteciliğin yanı sıra mezunu olduğu Galatasaray Lisesi'nde bir süre Fransızca öğretmenliği de yaptı. 1968’de Uzay Yayınevi’ni kurdu ve bu yayınevinden Hazreti Peygamber Geliyor isimli şiir kitabını yayımladı. Roman, hikâye, şiir gibi edebî türlerde telif eserler veren Refik Özdek, aynı zamanda Fransızcadan pek çok kitap çevirdi.

Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un eserlerini Türkiye Türkçesine kazandırdı. Yeni İstanbul ve Tercüman gazeteleri için hazırladığı güncel ansiklopedi ve kitapların yanı sıra seyahat notları, çocuk kitapları ve siyasi tahlilleri içeren kitaplar kaleme aldı. Yazı ve şiirlerinde Refik Şevki ve Gaffaroğlu imzalarını da kullandı. Basın Şeref Kartı sahibi olan Refik Özdek, aynı zamanda Türk Edebiyatı Vakfı Üyeliği de yaptı.

Gülver Özdek ile evli olan Refik Özdek’in bu evlilikten Almıla isminde bir kız çocuğu dünyaya geldi. Akciğer kanserinden İstanbul’da vefat etti.

Mekân tasvirleri aracılığı ile kahramanların kişilik dünyasını belirlemeye özen gösteren Refik Özdek, roman ve hikâyelerinde çoğunlukla sosyal konuları ele alarak salt insan gerçekliğini ortaya çıkarmaya çalışır. Tabiat sevgisi, teknolojinin kötüye kullanılmasının eleştirisi, aşk, milliyetçilik, eğitim, insan psikolojisini etkileyen korkular, köy-kent çatışması, göç, sürgün ve geri kalmışlık gibi konuları mitik unsurları da kullanarak işler. Anlatılarında çoğunlukla metinlerarası ilişkiler kuran yazar; metin ekleme, metin dönüştürme ve çağrışımsal göndermelerde bulunma ögelerinden yararlanırken kendi eserleri arasında da bir bütünsellik ve ilişkiler ağı kurmaya özen gösterir.

Kaynakça

Ateş, Ömer Faruk (2014). Refik Özdek’in Roman ve Hikâyelerinde Yapı ve Tema. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Güneş, Mehmet (2011). "'Kendi Mezarını Kazan Adam' Hikâyesinde Tekliğin Simgesi, Sığınak ve Dost Olarak Meşe Ağacı”. Turkish Studies. Volume 6/3 Summer. s. 1415-1422.

Kabaklı, Ahmet (1995). “Ölüm Var Mı?”. Türk Edebiyatı. S. 264.

Otmanbölük, Günvar (1995). “Refik Özdek’i Anarken”. Türk Edebiyatı. S. 264.

Tekin, Arslan (2010). “Refik Özdek”. Edebiyatımızda İsimler ve Terimler. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.

Tomakin, Elif (2013). Refik Özdek’in Romanlarının ve Hikâye Kitaplarının Yapı Bakımından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MİTAT DURMUŞ
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Marcel Ayme, Sarışın Küçüklerİstanbul Matbaası / İstanbul1954Çeviri
Georges Duhamel, Şatodaki İkizlerYağmur Yayınları / İstanbul1964Çeviri
Curzio Malaparte, Hükümet Darbesi TekniğiBedir Yayınevi / İstanbul1964Çeviri
Benito Mussolini, FaşizmBedir Yayınevi / İstanbul1966Çeviri
Hazreti Peygamber GeliyorUzay Yayınları / İstanbul1968Şiir
Alexis Carrel, Yarınlara DoğruBedir Yayınevi / İstanbul1969Çeviri
Hücre (K)-Biz Şehir Eşkıyası İdikYağmur Yayınevi / İstanbul1972Roman
Adolf Hitler, KavgamYağmur Yayınevi / İstanbul1972Çeviri
Alexis Carrel, İnsan Denen MeçhulYağmur Yayınları / İstanbul1973Çeviri
Alexis Carrel, Başarının SırlarıYağmur Yayınevi / İstanbul1973Çeviri
Gérard de Nerval, Muhteşem İstanbulBoğaziçi Yayınları / İstanbul1974Çeviri
Hans Baun, Dünyanın Kaderi Benim Ellerimde İdiYağmur Yayınları / İstanbul1974Çeviri
Siyasi VasiyetnamelerBoğaziçi Yayınları / İstanbul1975Diğer
Üç Yiğit AtlıBoğaziçi Yayınları / İstanbul1976Hikâye
Pierre Benoit, SahraBoğaziçi Yayınları / İstanbul1976Çeviri
Hedef TRTEkonomik ve Sosyal Yayınları / Ankara1977Diğer
Gözyaşı İncisiTercüman Gençlik Yayınları / İstanbul1978Hikâye
Uzaydan Gelen AdamTercüman Gençlik Yayınları / İstanbul1978Roman
Uzaylı Bargan’ın DönüşüTercüman Gençlik Yayınları / İstanbul1979Roman
Uzay AnsiklopedisiTercüman Yayınları / İstanbul1981Diğer
Ülkeler AnsiklopedisiTercüman Yayınları / İstanbul1981Diğer
Harikalar AnsiklopedisiTercüman Gençlik Yayınları / İstanbul1983Diğer
Çanlar ve ZindanlarBoğaziçi Yayınları / İstanbul1985Diğer
Kezban’a MektupTürk Edebiyatı Sanat Yayınları / İstanbul1986Şiir
Halley GeliyorTercüman Yayınları / İstanbul1986Diğer
Michel Long, Eğer Allah İsteseydiYeni Asya / İstanbul1988Çeviri
Ocağımız SönmesinÖtüken Yayınları / İstanbul1989Roman
Türklerin Altın Kitabı (4 Cilt)Tercüman Yayınları / İstanbul1990Diğer
Cengiz Aytmatov, Cemile/Sultan MuradÖtüken Yayınları / İstanbul1990Çeviri
Cengiz Aytmatov, Yıldırım Sesli Manasçı/Yüzyüze/Deniz Kıyısında Koşan Ala KöpekÖtüken Yayınları / İstanbul1990Çeviri
Cengiz Aytmatov, Dişi Kurdun RüyalarıÖtüken Yayınları / İstanbul1990Çeviri
Yüreğim YanardağÖtüken Yayınları / İstanbul1991Hikâye
Cengiz Aytmatov, Beyaz GemiÖtüken Yayınları / İstanbul1991Çeviri
Cengiz Aytmatov, Cengiz Han’a Küsen BulutÖtüken Yayınları / İstanbul1991Çeviri
Cengiz Aytmatov, HikâyelerÖtüken Yayınları / İstanbul1992Çeviri
Cengiz Aytmatov, Gün Olur Asra BedelÖtüken Yayınları / İstanbul1992Çeviri
N. S. Nazarbayev, Özgürlük ve Demokrasi YolundaHotama Kültür Yayınları / İstanbul1992Çeviri
Cengiz Aytmatov, Elveda GülsarıÖtüken Yayınları / İstanbul1993Çeviri
AfşaroğluÖtüken Yayınları / İstanbul1994Roman
Yazı Yazmaktan Karnı Nasırlaşan AdamÖtüken Yayınları / İstanbul1994Roman
Kiziroğlu MustafaÖtüken Yayınları / İstanbul1994Hikâye
Cengiz Aytmatov, Toprak AnaÖtüken Yayınları / İstanbul1995Çeviri
Gece Yarısı GüneşiÖtüken Yayınları / İstanbul1997Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Yahya Benekayd. 1925 - ö. 22 Mart 1997Doğum YeriGörüntüle
2KAZAK ABDAL, Ahmedd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Kemal Haşim Karpatd. 15 Şubat 1923 - ö. 20 Şubat 2019Doğum YeriGörüntüle
4Ali Yüced. 1928 - ö. 29 Nisan 2015Doğum YılıGörüntüle
5BERDARÎ, Ali Doğand. 1928 - ö. 04.08.2007Doğum YılıGörüntüle
6Erdoğan Tanaltayd. 1928 - ö. 21 Ocak 2014Doğum YılıGörüntüle
7Abdurehim Ötkürd. 1923 - ö. 6 Ekim 1995Ölüm YılıGörüntüle
8ARİF COŞKUNd. 1 Mart 1928 - ö. 21 Mayıs 1995Ölüm YılıGörüntüle
9İSMAİL CAFERNİYAd. ? - ö. 1995Ölüm YılıGörüntüle
10Ali Rıza Seyfid. 1880 - ö. 14 Temmuz 1958MeslekGörüntüle
11Gülse Birseld. 11 Mart 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Cem Kertişd. 1978 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Bahçıvan, Orhand. 1952 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İdris Köylüd. 01 Ocak 1958 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Beki L. Bahard. 16 Aralık 1927 - ö. 19 Ağustos 2011Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ŞEVKÎ, Azîz İmâmı-zâde Osman Şevkî Efendid. ? - ö. 1839Madde AdıGörüntüle
17ŞEVKÎ, Hüseyind. 1852 - ö. 1902Madde AdıGörüntüle
18Refik Aydınd. 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle