REZMÎ, Bahadır Giray

(d. ?/1602 ? - ö. ?/1641)
han, divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kırım hanlarından Bahadır Giray Han’ın mahlası. Kırım’da doğdu. Selamet Giray Han’ın oğludur. Han sülalesine mahsus hanedan mensuplarına sağlanan imkanlarla iyi bir eğitim aldı. Babasının hanlığı sırasında İstanbul’a rehin olarak gönderildi. Daha sonra Yanbolu kasabası kendisine has olarak verilmesi üzerine Kırım’dan ayrılıp şimdi Bulgaristan sınırları içindeki Yanbolu kazasına ikamet etmek üzere nakledildi. Tahtan indirilen ya da mevcut han için tehlike görülen hanların ya da han adaylarının aileleriyle birlikte Rumeli’de ikamete mecbur edilmeleri bir gelenekti. Bunların bir gün Kırım’a dönüp han olma ihtimali vardı. Bahadır Giray da 1637 yılında İnayet Giray’ın yerine Kırım hanlığına tayin edildi. Mansuroğlu Kabilesi'nin ayaklanmasını bastırdı. Kazakların elindeki Azak Kalesi’ni almakla görevlendirilen Kaptan-ı Derya Siyavuş Paşa’ya yardıma gitti. Bu sırada henüz kırk yaşındayken, 1640 yılında vebadan öldü. Rezmî mahlası ile başka pek çok hanedan mensubu gibi şiirler yazdı. Bahadır Giray’ın eşi Hanzâde Hanım da şairdir.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Halim Giray (1321). Gülbin-i Hânân. İstanbul.

İnalcık, Halil. (2002) "Kırım Hanlığı". DİA. XXV. Ankara: İSAM Yay.

İpekten, Haluk vd. (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

İsen, Mustafa (2000). " Kırım Hanedanının Şairliği". Bilig 15: 81-90.

İsen, Mustafa, Ali Fuat Bilkan, Tuba Işınsu Durmuş (2012). Sultanların Şiirleri Şiirlerin Sultanları. İstanbul: Kapı Yay.

Kurnaz, Cemal ve Halil Çeltik (2000). Osmanlı Dönemi Kırım Edebiyatı. Ankara: Kurgan Edebiyat.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kurnaz, Cemal ve Halil Çeltik (2012). Hanlık Dönemi Kırım Şairleri Hakkında Bazı Tesbit ve Değerlendirmeler. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 51: 275-294.

Öztuna Yılmaz (1996). Devletler ve Hanedanlar. Ankara.

Tatçı, Mustafa (hzl.) (2003). Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri I-II-III. Ankara: Bizim Büro Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MUSTAFA İSEN
Yayın Tarihi: 26.02.2014
Güncelleme Tarihi: 26.11.2020

Eserlerinden Örnekler

GAZEL

Bu çarh-ı sifle-perver ehl-i tab’a cûd göstermez

Metâ’-ı ma’rifet gûyâ ziyândur sûd göstermez

Çeker bir perde dâim dîde-i hasret nigâh üzre

Ruh-ı cânâna baksam eşk-i hûn-âlûd göstermez

Olup seng-i havâdisden şikest âyîne-i tab’um

Murâdum üzre rûy-ı şâhid-i maksûd göstermez

Tabâbet gösterüp her zahmuma elmâs bend eyler

Mürüvvetsüz felek bir merhem-i bihbûd göstermez

N’ola âteş-eser olsa sevâd-ı şi’ri Rezmî’nün

Derûnı hâne-i âteşdür ammâ dûd göstermez 

(İsen, Mustafa, Ali Fuat Bilkan, Tuba Işınsu Durmuş (2012). Sultanların Şiirleri Şiirlerin Sultanları. İstanbul: Kapı Yay. 249)

GAZEL

Sunmazuz biz her şikâra pençe-i teshîrimüz

Şâhbâz-ı himmetiz sadr-ı hümâdur yerimüz

Güft ü gûdan fâriğ ankâ gibi uzlet-meskeniz

Söylenir dillerde ammâ nâm-ı âlem-gîrimüz

Eylesek hüsn-i beyân gül-gonceler vasfında ger

Bülbül-i şeydâya takrîr ögredür ta’bîrimüz

Pes-ayâr-ı kalbe telkîn eylesek altun olur

Cevher-i hâke vücûd-ı kîmiyâ-te’sîrimüz

Kûşiş-i merdân edüp tahsîl-i irfân eyledük

Oldı Rezmî himmet-i merdân-ı ma’nâ pîrimüz 

(İsen, Mustafa, Ali Fuat Bilkan, Tuba Işınsu Durmuş (2012). Sultanların Şiirleri Şiirlerin Sultanları. İstanbul: Kapı Yay. 250)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GAZÂYÎd. 1554 - ö. 1607Doğum YeriGörüntüle
2ŞÂHÎ, Şahin Girayd. ? - ö. 1712Doğum YeriGörüntüle
3VECÎHÎ, Hasand. ? - ö. 1660Doğum YeriGörüntüle
4RİYÂZÎ-ZÂDE, Riyazî-zâde Abdullatif b. Lütfî Efendid. 1602-03 - ö. Şubat-Mart 1668Doğum YılıGörüntüle
5RÛHÎ, Sadreddin-zâde Rûhullâh Mehmed Efendid. 1602 - ö. 1660Doğum YılıGörüntüle
6AFÎFÎ, Şeyh Abdullah Afîfüddin Efendid. ? - ö. 1640/1641Ölüm YılıGörüntüle
7KERÎMÜDDÎN, Şeyh Seyyid Kerîmüddîn Efendid. ? - ö. 1641/1642Ölüm YılıGörüntüle
8HÂŞİMÎ, Bakkâl-zâde Seyyid Mehmed Çelebid. ? - ö. 1641\\\'den sonraÖlüm YılıGörüntüle
9Nurettin Rüştü Büngüld. 1882 - ö. 1951MeslekGörüntüle
10Özün Süzend. 12 Ocak 1976 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Asaf Çiyilteped. 1934 - ö. 7 Haziran 1967MeslekGörüntüle
12VAK’Î, Okçu-zâde Ahmed Vak’î Efendid. ? - ö. 1650Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HÂLİD, Hâlid Efendid. ? - ö. 1718Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HAMDÎ, Mehmed (İstanbullu)d. ? - ö. 1694Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FETHÎ, Zülfikard. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
16NUTKÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Ahmed, Ahmed bin Mahmûd, Molla Arab-zâde A. Efendi b. İmam Mahmûd Efendid. ? - ö. 1569Madde AdıGörüntüle