Madde Detay
Mehmet Abut
(d. 24 Ağustos 1915 / ö. 2 Şubat 2002)
Yazar, Müzisyen, Ressam, Heykeltıraş
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul’un ileri gelenlerinden Abud ailesine mensup sanatçı, baba tarafından II. Abdülhamid’in başkâtibi Süreyya Paşa’nın; anne tarafından da tüccar Mehmet Abud Efendi’nin torunu olup Süreyya Abid Bey ile Belkıs Hanım’ın çocuğudur.
1980'e kadar Abud Yalısı’nda yaşadı. Yazı denemelerinin ilkini kardeşleri ve kuzenleriyle çıkardıkları Mebusan-ı Çocuk dergisinde gerçekleştirdi. 16 yaşındayken babasını kaybeden sanatçı,1979'da vefat edene kadar yanında kaldığı annesine çok düşkündür. 1928’de girdiği Galatasaray Lisesi’nden Eylül 1940’ta mezun oldu. Okulda müzik hocası Muhittin Sazak sayesinde piyanosunu ilerletti. 1941’de Sabih Güzen’in La Chat Botté (Çizmeli Kedi) adlı çocuk piyesine müzik yapmak için gittiği Şehir Tiyatroları’nda Muhsin Ertuğrul’la tanışarak 36 yıl çalışacağı işine başladı.
Yerli ve yabancı birçok oyunun müziklerini yapan Abut, önemli isimlerle aynı projelerde yer aldı. Aynı zamanda soyut ve abstre resimler yapan sanatçı, Prof. Leopard Lévy’nin davetiyle akademide Cemal Tollu’nun atölyesine girdi. Heykel çalışmaları da yapan sanatçının çeşitli sergileri bulunur. 1994’ten sonra görme problemleri başladı. 2002’de vefat etti.
Aile ortamındaki huzursuzluklardan ve kadınlar arası ilişkilerden etkilenen Mehmet Abut, kırılgan bir mizaca sahiptir. Küçük yaşlardan itibaren yaşadığı travmalar onu intihar girişimlerine ve eşcinselliğe yönlendirir. Annesinin baskın gücünü sürekli üzerinde hisseden sanatçının psikolojik kırılmalarında bu aşırı ilginin etkisi yadsınamaz. Sanata müzik ve resimle başlayan Abut, ilk bestesi “Çağlayanın Şarkısı”nı matematik hocası Bedros Adruni’nin evinde akan sudan ilham alarak oluşturur. Yine aynı evdeki bir yazıdan etkilenerek ilk öyküsü “Bu da Geçer Ya Hû”yu yazar. Öykü Hüseyin Cahit Yalçın tarafından beğenilerek gazetede tefrika edilir.
Sanatçı, Emine Çaykara ile gerçekleştirdiği görüşmelerinde eşcinsellik içeren Marius adlı bir roman yazdığını ve dönemin şartları gereği bu eseri yayımlamayıp müsveddelerini yok ettiğini söyler (Çaykara 2001: 248). Yine bu eserde Gölgeler adlı bir romanı daha olduğunu ve bu eserinde de kırılgan mizacını ve cinsel tercihlerini çeşitli semboller üzerinden anlattığını ifade eder (220). Abut, Gülen Gözler romanında ise kendi hayatından izler barındıran konak yaşamına ve kişisel çekişmelerin doğurduğu yıkımlara yer verir.
Kaynakça
Arslan, Mustafa (2018). “Tiyatro Sahnesi Bir Büyük Ustasını Yitirdi”. Yeni Şafak. 04 Mart 2002. https://www.yenisafak.com/arsiv/2002/mart/04/k2.html [erişim tarihi: 01.10.2018].
Çaykara, Emine (2001). Abud Yalısı’nın Gölgesinde Melek Annem ve Ben. İstanbul: İletişim Yay.
http://www.oktayaras.com/gulen-gozler/tr/45836 [erişim tarihi: 01.10.2018].
https://egoistokur.com/ah-bilmezsiniz-orada-ne-hikayeler-yasanmisti%E2%80%A6/ [erişim tarihi: 28.09.2018].
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: OSMAN EROĞLUYayın Tarihi: 14.02.2019Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Yayın Tarihi: 14.02.2019Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Gülen Gözler | Semih Lütfi Kitabevi / İstanbul | 1942 | Roman |
Öldükten Sonra | Marifet Basımevi / İstanbul | 1943 | Hikâye |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Mehmet Güreli | d. 7 Nisan 1949 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MEYLÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HÂFIZ, Abdüllatîf/Ali, Ümmî Sinân Hâfızı | d. ? - ö. 1688 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Oğuz Tansel | d. 15 Şubat 1915 - ö. 30 Ekim 1994 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Naki Tezel | d. 6 Ağustos 1915 - ö. 24 Temmuz 1980 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | PAŞA ELİF, Elif Kaman | d. 1915 - ö. 31.07.2003 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | GAMKEŞ, Kemkeş Allahverdi | d. 1933 - ö. 2002 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Nazir Akalın | d. 01 Şubat 1964 - ö. 12 Aralık 2002 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | TEKYURT, Eyüp Tekyurt | d. 1917 - ö. 2002 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | N. Adem Adıyok | d. 10 Ocak 1955 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Mustafa Yürekli | d. 27 Kasım 1960 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Lütfi Kaleli | d. 2 Temmuz 1939 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Leyla Onat | d. 30 Eylül 1942 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Nurettin Durman | d. 15 Aralık 1945 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | İlhan Karaman | d. 23 Mart 1948 - ö. 8 Ağustos 2008 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | MEHMET/KAZOĞLU MEHMET | d. 1925 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MEHMET EMİN ERTEM | d. 1895 - ö. 01.08.1943 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Metin Celâl | d. 13 Mart 1961 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |