Osman Hulusi Ateş

Hulûsî
(d. 1914 / ö. 14 Haziran 1990)
İmam-hâtip, Marangoz, Mücellid, Hakkâk
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Malatya’nın Darende ilçesinde doğdu. İlk dinî eğitimini Şeyh Hamîd-i Velî Somuncu Baba Camii imam-hatibi olan babası Hasan Feyzî Efendi’den aldı, ilkokulu bitirdikten sonra devrinin hocalarından Arapça ve Farsça öğrendi. Henüz çocuk sayılabilecek yaşlarda Nakşibendî-Hâlidî şeyhi Sivaslı İhrâmcı-zâde İsmâil Hakkı Toprak Efendi’ye intisap etti. Tarikat silsilesi Hacı Ahmed Niksârî, Mustafa Hâkî Tokâdî, Halil Hamdi Tokâdî, Mustafa Çorumî, Yahya Dağıstânî ve Abdullah Mekkî vasıtasıyla Nakşibendiyye-Halidiyye’nin kurucusu Hâlid el-Bağdâdî’ye kadar uzanır. Somuncu Baba nâmıyla tanınan Şeyh Hamîdî Velî’nin on ikinci kuşaktan torunu olduğu bizzat kendisi tarafından şiirlerinde dile getirilen Hulûsî Efendi aynı zamanda seyyiddir (Akkuş vd 2013: XXI-XXII).

Babası Hasan Feyzî Efendi’nin 1945'te vefatından sonra Somuncu Baba Camii imam-hatipliğini devralarak, sekiz yıl sonra resmen tayin edildiği bu görevi 1987'ye kadar sürdürdü. Aynı zamanda marangozluk, ciltçilik ve hakkâklıkla da meşgul oldu, şeyhinin ölümünden sonra onun halifesi olarak irşâd faaliyetine başladı. Bu vesileyle 1986'da kendi adıyla anılan Es-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı’nı kurarak Darende’de cami, kütüphane, okul, fakülte ve hastane gibi kurumların yapımına öncülük etti. 14 Haziran 1990 tarihinde İstanbul’da vefat eden Osman Hulûsî Efendi, Dârende Şeyh Hamid-i Velî Somuncu Baba Camii hazîresinde medfûndur (Akkuş vd. 2013: XXIII-XXVII).

Şiire ve edebiyata olan merakı çocukluk yıllarına dayanan Hulûsî Efendi’nin ilk şiirlerini beş, altı yaşlarında yazdığı bilinmektedir. Birçok mutasavvıf şair gibi şiirlerini irşad hizmeti için bir araç olarak görmüştür. Ayet ve hadislerden yaptığı iktibaslarla sıkça halka nasihatlerde bulunmuştur. Arapça ve Farsça kelimeler şiirinin dilini ağırlaştırmamış, manzumelerinde edebî sanatları başarılı bir şekilde uygulamıştır. Aruzla yazdığı aşktan ve sevgiliden bahseden gazellerinde dinî ve tasavvufi ıstılahları bolca kullanmıştır. Bu şiirlerinde Fuzûlî ile Niyâzî-i Mısrî edası görülürken hece ile yazdığı şiirlerinde ise Yunus Emre tesiri görülür (Palakoğlu 1995: 9-11).

Kaynakça

Akkuş, Mehmet ve A. Yılmaz (hzl. 2013). Dîvân-ı Hulûsî-i Dârendevî. İstanbul: Nasihat Yay.

Akkuş, Mehmet ve A. Yılmaz (hzl. 2016). Mektûbât-ı Hulûsî-i Dârendevî. İstanbul: Nasihat Yay.

Palakoğlu, İsmail (1995). “Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi’nin Edebi Cephesi”. Somuncu Baba Dergisi. S. 6. s. 9-11.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. HULUSİ EREN
Yayın Tarihi: 15.02.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Mektûbât-ı Hulûsî-i DârendevîEs-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı Yayınları / Darende1996Mektup
Dîvân-ı Hulûsî-i DârendevîEs-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı Yayınları / Darende2013Şiir
Şeyh Hamîd-i Velî Câmii Minberinden HutbelerEs-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı Yayınları / Darende2016Sohbet

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NOKSANÎ, Mustafa Yalçınkayad. 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2BORANÎ, Abdullah Fahrid. 1864 - ö. 1908Doğum YeriGörüntüle
3FEVZİ, Hüseyin Fevzi Ersoyd. 1901 - ö. 1990Doğum YeriGörüntüle
4Kamil Erdind. 1914 - ö. 7 Ocak 2002Doğum YılıGörüntüle
5Salih Akayd. 1914 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6İhsan Devrimd. 7 Ocak 1914 - ö. 6 Ocak 2010Doğum YılıGörüntüle
7Özdemir Hazard. 1 Ocak 1927 - ö. 11 Ocak 1990Ölüm YılıGörüntüle
8Halim Şefik Güzelsond. 1913 - ö. 10 Haziran 1990Ölüm YılıGörüntüle
9AHMET VEFA ARAYd. 1913 - ö. 1990Ölüm YılıGörüntüle
10Alaaddin Soykand. 10 Mart 1943 - ö. 21 Kasım 2020MeslekGörüntüle
11BÂKÎ, Hattat Abdülbâkî Efendid. ? - ö. 1779-80MeslekGörüntüle
12MEHMED RÜŞDÎ, Ketenci-zâded. 1834 - ö. 1916MeslekGörüntüle
13Ahmet Sırrı Arvasd. 05 Mayıs 1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Nursel Durueld. 3 Mart 1941 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Mehmet Önderd. 1 Mart 1926 - ö. 23 Ağustos 2004Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Osman Aysud. 20 Şubat 1936 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Osman Baymakd. 13 Mayıs 1954 - ö. 13 Eylül 2018Madde AdıGörüntüle
18Güzide Sabri Aygünd. 1886 - ö. 1946Madde AdıGörüntüle