Ali Kâmi Akyüz

A. Kâmi, Ebussefa Ali Kâmi
(d. 1873 / ö. 11 Mart 1945)
Şair, Yazar, Öğretmen, Milletvekili
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Yazı ve şiirlerinde "A. Kâmi", "Ebussefa A. Kâmi" imzalarını da kullandı. Trabzonlu şair Mehmet Behçet Bey ile Samiye Hanım'ın oğlu olarak babasının mektupçu olarak bulunduğu Mekke'de doğdu. Ali Kâmi, önce "Akalın", sonra "Akyüz" soyadını kullandı (Yazar, 1999: 247). Şair İsmail Safa ile Ahmet Vefa'nın kardeşi, Peyami Safa'nın amcasıdır. Askeri Rüştiye'de başladığı öğrenimini Darüşşafaka Lisesinde birincilikle tamamladı (1891). Hazine-i Hassa'da sicil müdürlüğü yaptı. I. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru geçtiği Posta ve Telgraf İdaresi Müdürlüğü'nde 1920 yılına kadar çalıştı. Galatasaray Lisesinde, Mühendis ve Telgraf Mekteplerinde iktisat, edebiyat, Fransızca ve içtimaiyat muallimliklerinde bulundu (İnal, 1966: 788). Darüşşafaka Lisesinde sosyoloji ve Fransızca dersleri verdi, müdürlük görevinde bulundu (1920-39). 1939'da seçildiği İstanbul milletvekilliğini 1945'te ölümüne kadar sürdürdü.

Mehmet Behçet Yazar, Edebiyatçılarımız ve Türk Edebiyatı adlı eserinde (1938: 44) Ali Kâmi'nin ailevi bir istidatla gençliğinde de şiirler söylediğini belirtir. Edebiyatçıların yoğun olarak bulunduğu bir aileden gelen Ali Kâmi Akyüz, 1936-1939 yılları arasında Yedi Meşale şairlerinin yapıtlarının yer aldığı Gündüz adlı bir dergi çıkardı. Şiir ve yazılarını bu derginin yanı sıra Servet-i Fünun, İctihat, Resimli Gazete, Türklük, Türk Düşüncesi, Beden Terbiyesi ve Spor, Cumhuriyet gibi dergi ve gazetelerde yayımladı. İbnülemin Mahmut Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri'nde Ali Kâmi'nin edebî kişiliği hakkında şu değerlendirmeyi yapar: "Bay Ali Kâmi, hüsni siyret ve meziyet, bahusus nezaket sahibi ediblerdendir. Şiir ile meşgul olmadığı hâlde istediği zaman güzel yazılar yazabilenlerdendir." (İnal, 1969: 788). Ali Kâmi Akyüz'ün gazete ve dergilerde yayımlanan şiir ve yazıları kitaplaşmadı. Yazarın dünya edebiyatından yaptığı birçok önemli çevirisi bulunmaktadır.

Kaynakça

Necatigil, Behçet (1999), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, 18. Baskı, ss. 33-34, İstanbul: Varlık Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977) Ali Kâmi Akyüz maddesi, C.1, s. 99, İstanbul: Dergâh Yay.

Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, 3. Baskı, C.1, s. 78, İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Yazar, Mehmet Behçet (1938). Edebiyatçılarımız ve Türk Edebiyatı, İstanbul: Kanaat Matbaası.

Yazar, Mehmet Behçet (1999). Edebiyatçılar Âlemi: Edebiyatımızın Unutulan Simâları, (Haz. Mustafa Everdi), Ankara: 21. Yüzyıl Yay.

Yıldırım, Sema; Zeynel, Behçet Kemal (2010). TBMM Albümü 1920-2010 (2. Baskı). C. 1, s. 356, Ankara: TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü.

Yıldırım, Tahsin (2006). Edebiyatımızda Müstear İsimler. İstanbul: Selis Kitaplar Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NECATİ TONGA
Yayın Tarihi: 21.05.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Mekteb ÂlemiRûşen Matbaası / İstanbul1328 [1912]Çeviri
Masonluk ve AhlakMatbaa-i Fazilet / İstanbul1926Diğer
İçtimaiyatLetafet Matbaası / İstanbul1927Çeviri
Musahabat-ı Ahlâkiye ve Malumat-i Vataniye : İlk Mekteb - Beşinci sınıfHilmi Kitabevi Yay. / İstanbul1928Diğer
Yurt BilgisiHilmi Kitaphanesi / İstanbul1930Diğer
AdolfHilmi Kitabevi / İstanbul1935Çeviri
Pol ve VirjiniHilmi Kitabevi / İstanbul1936Çeviri
Kreutzerova Sonata : Kroyçer SonatıHilmi Kitabevi Yay. / İstanbul1936Çeviri
KazaklarHilmi Kitabevi / İstanbul1937Çeviri
Felsefî ve İçtimaî KonferanslarTürkiye Harsî ve İçtimaî Araştırmalar Merkezi Yay. / Ankara1938Diğer
Harp ve SulhHilmi Kitabevi Yay. / İstanbul1938Çeviri
Taraskonlu TartarenHilmi Kitabevi / İstanbul1938Çeviri
Madam Bovari : Taşra Halkı ÂdetleriHilmi Kitabevi Yay. / İstanbul1939Çeviri
Hintli KulübesiHilmi Kitabevi Yay. / İstanbul1939Çeviri
KatyaHilmi Kitabevi Yay. / İstanbul1940Çeviri
DominikHilmi Kitabevi / İstanbul1941Çeviri
KaplanHilmi Kitabevi Yay. / İstanbul1943Çeviri
Fransa ve İtalya'da Hissî SeyahatHilmi Kitabevi Yay. / İstanbul1945Çeviri
Genç Verter'in AcılarıTema Yay. / İstanbul2016Çeviri

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İsmail Safad. 1867 - ö. 24 Mart 1901Doğum YeriGörüntüle
2RİYÂZÎ, Mehmed Riyâzî Efendid. 1572 - ö. 1644Doğum YeriGörüntüle
3MEKKÎ Mehmed, Mekkelid. 1843 - ö. 1910Doğum YeriGörüntüle
4SOFU-ZÂDE MEHMED TEVFÎK EFENDİd. 1873 - ö. 1960Doğum YılıGörüntüle
5EBDÜLEZİM ELESGER OĞLUd. 1873 - ö. 1943Doğum YılıGörüntüle
6NAZAROĞLU/ABBAS, Abbas Nazaroğlud. 1873 - ö. 23.03.1950Doğum YılıGörüntüle
7Cambıl Cabayevd. 1846 - ö. 22 Haziran 1945Ölüm YılıGörüntüle
8SUZÂNÎ, Abdülvahap Bozkurtd. 1892 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
9Hayrettin Ziya Taluyd. 16 Nisan 1905 - ö. 17 Haziran 1945Ölüm YılıGörüntüle
10Hamit Annakd. 10 Haziran 1976 - ö. ?MeslekGörüntüle
11SÂFÎ, Mustafâd. 1862 - ö. 1901MeslekGörüntüle
12Çiğdem Talud. 31 Ekim 1939 - ö. 28 Mayıs 1983MeslekGörüntüle
13Sadettin Nüzhet Ergund. 1899/1901 - ö. 25 Nisan 1946Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HOVSEP VARTANYAN (VARTAN PAŞA)d. 28 Mart 1813 - ö. 28 Mart 1879Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Hamâmîzâde Mehmet İhsand. 5 Şubat 1885 - ö. 11 Mayıs 1948Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ali Nard. 15 Mayıs 1941 - ö. 16 Temmuz 2015Madde AdıGörüntüle
17Ali Mümtaz Arolatd. 23 Temmuz 1897 - ö. 4 Eylül 1967Madde AdıGörüntüle
18MUHLİS, Ali Muhlis Beyd. 1812 - ö. 1851-52Madde AdıGörüntüle