Madde Detay
Yunus Nadi Abalıoğlu
(d. 1879 / ö. 28 Mart 1945)
Siyasetçi (milletvekili), gazeteci, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Muğla / Fethiye'de doğdu. “İlköğrenimini Fethiye’de yaptı. Rodos adasında Süleymaniye Medresesinde, İstanbul’da Galatasaray Sultanisinde okudu. Sonra Hukuk Mektebine devam etti. 1900’de Malumat gazetesinde çalışmaya başladı” (Vural, 2008: 383). Yunus Nadi’nin düşünce dünyasının şekillenmesinde özellikle Süleymaniye Medresesinin büyük etkisi olduğu bilinmektedir. Burada aldığı eğitim, yazarın Abdülhamid yönetimine karşı tavrını şekillendirmiştir. “Yunus Nadi, 1901’de istibdat aleyhine çalışan gizli bir derneğe girmekle suçlanarak üç yıl hapse ve sürgün cezasına mahkûm edildi.” (İçöz, 2006: 33-34). 1910’da İttihat ve Terakki Cemiyetinin çıkardığı Rumeli Gazetesi’nde yazan Abalıoğlu, 1911’de Aydın milletvekili olarak görev yaptı. 1918’de Yenigün gazetesini kurdu. 1920’de Muğla milletvekili olarak tekrar Meclise girdi. 1924’te kurduğu Cumhuriyet gazetesinde vefatına kadar yazılar kaleme aldı. “1936’da çıkan kanunla Abalıoğlu soyadını almasına rağmen genellikle, öztürkçede ‘sözeri’ anlamına gelen ‘Nadi’yi kullanmayı tercih etti.” (Böke, 1994: 2). Hayatı siyasi çekişmelerle geçen Yunus Nadi, Cenevre’de öldü. (Vural, 2008).
Yunus Nadi gazetelerde yazdığı yazılarda Türkiye’nin iç ve dış politikasına yönelik görüşlerini dile getirir, hatta zaman zaman şiddetli bir biçimde eleştirilir. Devrin önemli simalarının da müdahil olduğu tartışmalar, dönem itibarıyla âdeta bir kalem kavgasına dönüşür. “Sabiha Sertel, Ahmet Emin Yalman gibi isimler gazete üzerinden yapılan tartışmalara katılanlardan birkaçıdır” (Böke, 1994). Basın hayatında oldukça aktif olan Yunus Nadi’nin, tanıklık ettiği dönemlere dair olayların anlatıldığı eserleri önemli birer kaynaktır. Yazarın eserleri konu itibarıyla da birbirinden uzak değildir. Birinci Büyük Millet Meclisi, Ankara'nın İlk Günleri gibi eserlerde istiklal uğruna yapılan fedakarlıklara, dönemin siyasi ve askeri olaylarına, farklı cephelerde devam eden şiddetli mücadelelere vb. dair bilgilere rastlanmaktadır.
Kaynakça
Böke, Pelin (1994). “Yeni Gün”den “Cumhuriyet”e Yunus Nadi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
İçöz, Fatma (2006). II. Dünya Savaşı ve Yunus Nadi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Vural, Mthad Kadri (2008). “II. Dünya Savaşı Türkiyesi’nde Bir Muhalefet Örneği Olarak ‘Tan’ Gazetesi". ÇTTAD,VII/16-17: ss. 381-395.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜZEYYEN ALTUNBAYYayın Tarihi: 15.11.2018Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Yayın Tarihi: 15.11.2018Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
İhtilal ve İnkılab-ı Osmani | Matbaa-i Amire / İstanbul | 1909 | Diğer |
Kırk Dokuz Saat Zeplin ile Havada | Cumhuriyet Matbaası / İstanbul | 1930 | Diğer |
Mustafa Kemal Paşa Samsunda | Yeni Zamanlar Sahaf / İstanbul | 1955 | Diğer |
Ankara\'nın İlk Günleri | Yeni Zamanlar Sahaf / İstanbul | 1955 | Diğer |
Birinci Büyük Millet Meclisi | Yeni Zamanlar Sahaf / İstanbul | 1955 | Diğer |
Çerkez Etem | Sel Yayıncılık / İstanbul | 1955 | Diğer |
Ali Galip Hadisesi | Cumhuriyet Yayınları / İstanbul | 1955 | Diğer |
Kurtuluş Savaşı Anıları | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1978 | Hatıra |
Türkiye'yi Sokakta Bulmadık | Cumhuriyet Yayınları / İstanbul | 1997 | Diğer |
Cumhuriyet Yolunda | Cumhuriyet Yayınları / İstanbul | 1999 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Mehmet Kâzım Kumpasoğlu | d. 27 Mart 1955 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Hasan Hüseyin Yalvaç | d. 19 Kasım 1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Mürselin Kurt | d. 1967 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | AĞLAR BABA/BAKİ/BAKİ BABA/AĞLAR/AĞLAR GÜLMEZ/İRŞÂDÎ, İrşâdî | d. 1879 - ö. 18.07.1958 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Hasan Cemil Çambel | d. 1879 - ö. Aralık 1967 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Raşit Duranoğlu | d. 1879 - ö. 12 Aralık 1963 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HEKİM DÖNE, Döne Sert | d. ? - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | CAHANSUZ, Zernişan Hidayet Bey kızı Seyid-zâde | d. 1898 - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ÂTIF, Hasan Âtıf Karadereli | d. 1874-1875 - ö. 04.04.1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Fadime Uslu | d. 10 Mart 1978 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Jozef Habib Gerez | d. 14 Haziran 1926 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Celal Sılay | d. 1914 - ö. 07 Eylül 1974 | Meslek | Görüntüle |
13 | Şemsettin Sami | d. 1 Haziran 1850 - ö. 18 Haziran 1904 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Rıza Tevfik Bölükbaşı | d. 1869 - ö. 30 Aralık 1949 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Şevket (Mehmed) | d. 1861 - ö. 1337/1918-19 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Yunus Koray | d. 25 Ekim 1952 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Yunus Emre Gümüş | d. 1983 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | NÂDÎ, Muhammed Efendi | d. ? - ö. 17777 | Madde Adı | Görüntüle |