Madde Detay
Yunus Nadi Abalıoğlu
(d. 1879 / ö. 28 Mart 1945)
Siyasetçi (milletvekili), gazeteci, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Muğla / Fethiye'de doğdu. “İlköğrenimini Fethiye’de yaptı. Rodos adasında Süleymaniye Medresesinde, İstanbul’da Galatasaray Sultanisinde okudu. Sonra Hukuk Mektebine devam etti. 1900’de Malumat gazetesinde çalışmaya başladı” (Vural, 2008: 383). Yunus Nadi’nin düşünce dünyasının şekillenmesinde özellikle Süleymaniye Medresesinin büyük etkisi olduğu bilinmektedir. Burada aldığı eğitim, yazarın Abdülhamid yönetimine karşı tavrını şekillendirmiştir. “Yunus Nadi, 1901’de istibdat aleyhine çalışan gizli bir derneğe girmekle suçlanarak üç yıl hapse ve sürgün cezasına mahkûm edildi.” (İçöz, 2006: 33-34). 1910’da İttihat ve Terakki Cemiyetinin çıkardığı Rumeli Gazetesi’nde yazan Abalıoğlu, 1911’de Aydın milletvekili olarak görev yaptı. 1918’de Yenigün gazetesini kurdu. 1920’de Muğla milletvekili olarak tekrar Meclise girdi. 1924’te kurduğu Cumhuriyet gazetesinde vefatına kadar yazılar kaleme aldı. “1936’da çıkan kanunla Abalıoğlu soyadını almasına rağmen genellikle, öztürkçede ‘sözeri’ anlamına gelen ‘Nadi’yi kullanmayı tercih etti.” (Böke, 1994: 2). Hayatı siyasi çekişmelerle geçen Yunus Nadi, Cenevre’de öldü. (Vural, 2008).
Yunus Nadi gazetelerde yazdığı yazılarda Türkiye’nin iç ve dış politikasına yönelik görüşlerini dile getirir, hatta zaman zaman şiddetli bir biçimde eleştirilir. Devrin önemli simalarının da müdahil olduğu tartışmalar, dönem itibarıyla âdeta bir kalem kavgasına dönüşür. “Sabiha Sertel, Ahmet Emin Yalman gibi isimler gazete üzerinden yapılan tartışmalara katılanlardan birkaçıdır” (Böke, 1994). Basın hayatında oldukça aktif olan Yunus Nadi’nin, tanıklık ettiği dönemlere dair olayların anlatıldığı eserleri önemli birer kaynaktır. Yazarın eserleri konu itibarıyla da birbirinden uzak değildir. Birinci Büyük Millet Meclisi, Ankara'nın İlk Günleri gibi eserlerde istiklal uğruna yapılan fedakarlıklara, dönemin siyasi ve askeri olaylarına, farklı cephelerde devam eden şiddetli mücadelelere vb. dair bilgilere rastlanmaktadır.
Kaynakça
Böke, Pelin (1994). “Yeni Gün”den “Cumhuriyet”e Yunus Nadi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
İçöz, Fatma (2006). II. Dünya Savaşı ve Yunus Nadi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Vural, Mthad Kadri (2008). “II. Dünya Savaşı Türkiyesi’nde Bir Muhalefet Örneği Olarak ‘Tan’ Gazetesi". ÇTTAD,VII/16-17: ss. 381-395.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜZEYYEN ALTUNBAYYayın Tarihi: 15.11.2018Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Yayın Tarihi: 15.11.2018Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
İhtilal ve İnkılab-ı Osmani | Matbaa-i Amire / İstanbul | 1909 | Diğer |
Kırk Dokuz Saat Zeplin ile Havada | Cumhuriyet Matbaası / İstanbul | 1930 | Diğer |
Mustafa Kemal Paşa Samsunda | Yeni Zamanlar Sahaf / İstanbul | 1955 | Diğer |
Ankara\'nın İlk Günleri | Yeni Zamanlar Sahaf / İstanbul | 1955 | Diğer |
Birinci Büyük Millet Meclisi | Yeni Zamanlar Sahaf / İstanbul | 1955 | Diğer |
Çerkez Etem | Sel Yayıncılık / İstanbul | 1955 | Diğer |
Ali Galip Hadisesi | Cumhuriyet Yayınları / İstanbul | 1955 | Diğer |
Kurtuluş Savaşı Anıları | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1978 | Hatıra |
Türkiye'yi Sokakta Bulmadık | Cumhuriyet Yayınları / İstanbul | 1997 | Diğer |
Cumhuriyet Yolunda | Cumhuriyet Yayınları / İstanbul | 1999 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Maksut Doğan | d. 1932 - ö. 25 Aralık 1990 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Muzaffer Kale | d. 22 Ocak 1957 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Ece Ayhan | d. 10 Eylül 1931 - ö. 12 Temmuz 2002 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | RA'ÛF BEY, Leskovikli | d. 1879 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ahmet Semih Mümtaz | d. 1879 - ö. 28 Nisan 1956 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | SÂMÎ/NİYAZÎ, Abdurrahman Sami Efendi | d. 06.03.1879 - ö. 31.07.1934 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ÂTIF, Hasan Âtıf Karadereli | d. 1874-1875 - ö. 04.04.1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Osman Cemal Kaygılı | d. 4 Ekim 1890 - ö. 9 Ocak 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HEKİM DÖNE, Döne Sert | d. ? - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Ahmet Sait Akçay | d. 20 Aralık 1972 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Abdurrahman Fehmi Bilgin | d. 1906 - ö. 1988 | Meslek | Görüntüle |
12 | Özlem Aytek | d. 19 Aralık 1969 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Falih Rıfkı Atay | d. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ebüzziya Tevfik | d. 1849 - ö. 27 Ocak 1913 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Edip Ayel | d. 23 Ağustos 1894 - ö. 17 Ocak 1957 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | YUNUS EMRE, Yunus, Kul Yunus, Âşık Yunus, Yunus Emrem | d. 1240-1241 - ö. 1320-1321 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Yunus Yaşar | d. 25 Mayıs 1950 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | NÂDÎ, Ahmed Nadî Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |