Yunus Nadi Abalıoğlu

(d. 1879 / ö. 28 Mart 1945)
Siyasetçi (milletvekili), gazeteci, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Muğla / Fethiye'de doğdu. “İlköğrenimini Fethiye’de yaptı. Rodos adasında Süleymaniye Medresesinde, İstanbul’da Galatasaray Sultanisinde okudu. Sonra Hukuk Mektebine devam etti. 1900’de Malumat gazetesinde çalışmaya başladı” (Vural, 2008: 383). Yunus Nadi’nin düşünce dünyasının şekillenmesinde özellikle Süleymaniye Medresesinin büyük etkisi olduğu bilinmektedir. Burada aldığı eğitim, yazarın Abdülhamid yönetimine karşı tavrını şekillendirmiştir. “Yunus Nadi, 1901’de istibdat aleyhine çalışan gizli bir derneğe girmekle suçlanarak üç yıl hapse ve sürgün cezasına mahkûm edildi.” (İçöz, 2006: 33-34). 1910’da İttihat ve Terakki Cemiyetinin çıkardığı Rumeli Gazetesi’nde yazan Abalıoğlu, 1911’de Aydın milletvekili olarak görev yaptı. 1918’de Yenigün gazetesini kurdu. 1920’de Muğla milletvekili olarak tekrar Meclise girdi. 1924’te kurduğu Cumhuriyet gazetesinde vefatına kadar yazılar kaleme aldı. “1936’da çıkan kanunla Abalıoğlu soyadını almasına rağmen genellikle, öztürkçede ‘sözeri’ anlamına gelen ‘Nadi’yi kullanmayı tercih etti.” (Böke, 1994: 2). Hayatı siyasi çekişmelerle geçen Yunus Nadi, Cenevre’de öldü. (Vural, 2008).

Yunus Nadi gazetelerde yazdığı yazılarda Türkiye’nin iç ve dış politikasına yönelik görüşlerini dile getirir, hatta zaman zaman şiddetli bir biçimde eleştirilir. Devrin önemli simalarının da müdahil olduğu tartışmalar, dönem itibarıyla âdeta bir kalem kavgasına dönüşür. “Sabiha Sertel, Ahmet Emin Yalman gibi isimler gazete üzerinden yapılan tartışmalara katılanlardan birkaçıdır” (Böke, 1994). Basın hayatında oldukça aktif olan Yunus Nadi’nin, tanıklık ettiği dönemlere dair olayların anlatıldığı eserleri önemli birer kaynaktır. Yazarın eserleri konu itibarıyla da birbirinden uzak değildir. Birinci Büyük Millet Meclisi, Ankara'nın İlk Günleri gibi eserlerde istiklal uğruna yapılan fedakarlıklara, dönemin siyasi ve askeri olaylarına, farklı cephelerde devam eden şiddetli mücadelelere vb. dair bilgilere rastlanmaktadır.

Kaynakça

Böke, Pelin (1994). “Yeni Gün”den “Cumhuriyet”e Yunus Nadi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.

İçöz, Fatma (2006). II. Dünya Savaşı ve Yunus Nadi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.

Vural, Mthad Kadri (2008). “II. Dünya Savaşı Türkiyesi’nde Bir Muhalefet Örneği Olarak ‘Tan’ Gazetesi". ÇTTAD,VII/16-17: ss. 381-395.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜZEYYEN ALTUNBAY
Yayın Tarihi: 15.11.2018
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
İhtilal ve İnkılab-ı OsmaniMatbaa-i Amire / İstanbul1909Diğer
Kırk Dokuz Saat Zeplin ile HavadaCumhuriyet Matbaası / İstanbul1930Diğer
Mustafa Kemal Paşa SamsundaYeni Zamanlar Sahaf / İstanbul1955Diğer
Ankara\'nın İlk GünleriYeni Zamanlar Sahaf / İstanbul1955Diğer
Birinci Büyük Millet MeclisiYeni Zamanlar Sahaf / İstanbul1955Diğer
Çerkez EtemSel Yayıncılık / İstanbul1955Diğer
Ali Galip HadisesiCumhuriyet Yayınları / İstanbul1955Diğer
Kurtuluş Savaşı AnılarıÇağdaş Yayınları / İstanbul1978Hatıra
Türkiye'yi Sokakta BulmadıkCumhuriyet Yayınları / İstanbul1997Diğer
Cumhuriyet YolundaCumhuriyet Yayınları / İstanbul1999Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Maksut Doğand. 1932 - ö. 25 Aralık 1990Doğum YeriGörüntüle
2Muzaffer Kaled. 22 Ocak 1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Ece Ayhand. 10 Eylül 1931 - ö. 12 Temmuz 2002Doğum YeriGörüntüle
4RA'ÛF BEY, Leskoviklid. 1879 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Ahmet Semih Mümtazd. 1879 - ö. 28 Nisan 1956Doğum YılıGörüntüle
6SÂMÎ/NİYAZÎ, Abdurrahman Sami Efendid. 06.03.1879 - ö. 31.07.1934Doğum YılıGörüntüle
7ÂTIF, Hasan Âtıf Karaderelid. 1874-1875 - ö. 04.04.1945Ölüm YılıGörüntüle
8Osman Cemal Kaygılıd. 4 Ekim 1890 - ö. 9 Ocak 1945Ölüm YılıGörüntüle
9HEKİM DÖNE, Döne Sertd. ? - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmet Sait Akçayd. 20 Aralık 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Abdurrahman Fehmi Bilgind. 1906 - ö. 1988MeslekGörüntüle
12Özlem Aytekd. 19 Aralık 1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Falih Rıfkı Atayd. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ebüzziya Tevfikd. 1849 - ö. 27 Ocak 1913Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Edip Ayeld. 23 Ağustos 1894 - ö. 17 Ocak 1957Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16YUNUS EMRE, Yunus, Kul Yunus, Âşık Yunus, Yunus Emremd. 1240-1241 - ö. 1320-1321Madde AdıGörüntüle
17Yunus Yaşard. 25 Mayıs 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18NÂDÎ, Ahmed Nadî Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle