Madde Detay
Yunus Nadi Abalıoğlu
(d. 1879 / ö. 28 Mart 1945)
Siyasetçi (milletvekili), gazeteci, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Muğla / Fethiye'de doğdu. “İlköğrenimini Fethiye’de yaptı. Rodos adasında Süleymaniye Medresesinde, İstanbul’da Galatasaray Sultanisinde okudu. Sonra Hukuk Mektebine devam etti. 1900’de Malumat gazetesinde çalışmaya başladı” (Vural, 2008: 383). Yunus Nadi’nin düşünce dünyasının şekillenmesinde özellikle Süleymaniye Medresesinin büyük etkisi olduğu bilinmektedir. Burada aldığı eğitim, yazarın Abdülhamid yönetimine karşı tavrını şekillendirmiştir. “Yunus Nadi, 1901’de istibdat aleyhine çalışan gizli bir derneğe girmekle suçlanarak üç yıl hapse ve sürgün cezasına mahkûm edildi.” (İçöz, 2006: 33-34). 1910’da İttihat ve Terakki Cemiyetinin çıkardığı Rumeli Gazetesi’nde yazan Abalıoğlu, 1911’de Aydın milletvekili olarak görev yaptı. 1918’de Yenigün gazetesini kurdu. 1920’de Muğla milletvekili olarak tekrar Meclise girdi. 1924’te kurduğu Cumhuriyet gazetesinde vefatına kadar yazılar kaleme aldı. “1936’da çıkan kanunla Abalıoğlu soyadını almasına rağmen genellikle, öztürkçede ‘sözeri’ anlamına gelen ‘Nadi’yi kullanmayı tercih etti.” (Böke, 1994: 2). Hayatı siyasi çekişmelerle geçen Yunus Nadi, Cenevre’de öldü. (Vural, 2008).
Yunus Nadi gazetelerde yazdığı yazılarda Türkiye’nin iç ve dış politikasına yönelik görüşlerini dile getirir, hatta zaman zaman şiddetli bir biçimde eleştirilir. Devrin önemli simalarının da müdahil olduğu tartışmalar, dönem itibarıyla âdeta bir kalem kavgasına dönüşür. “Sabiha Sertel, Ahmet Emin Yalman gibi isimler gazete üzerinden yapılan tartışmalara katılanlardan birkaçıdır” (Böke, 1994). Basın hayatında oldukça aktif olan Yunus Nadi’nin, tanıklık ettiği dönemlere dair olayların anlatıldığı eserleri önemli birer kaynaktır. Yazarın eserleri konu itibarıyla da birbirinden uzak değildir. Birinci Büyük Millet Meclisi, Ankara'nın İlk Günleri gibi eserlerde istiklal uğruna yapılan fedakarlıklara, dönemin siyasi ve askeri olaylarına, farklı cephelerde devam eden şiddetli mücadelelere vb. dair bilgilere rastlanmaktadır.
Kaynakça
Böke, Pelin (1994). “Yeni Gün”den “Cumhuriyet”e Yunus Nadi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
İçöz, Fatma (2006). II. Dünya Savaşı ve Yunus Nadi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Vural, Mthad Kadri (2008). “II. Dünya Savaşı Türkiyesi’nde Bir Muhalefet Örneği Olarak ‘Tan’ Gazetesi". ÇTTAD,VII/16-17: ss. 381-395.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜZEYYEN ALTUNBAYYayın Tarihi: 15.11.2018Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Yayın Tarihi: 15.11.2018Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
İhtilal ve İnkılab-ı Osmani | Matbaa-i Amire / İstanbul | 1909 | Diğer |
Kırk Dokuz Saat Zeplin ile Havada | Cumhuriyet Matbaası / İstanbul | 1930 | Diğer |
Mustafa Kemal Paşa Samsunda | Yeni Zamanlar Sahaf / İstanbul | 1955 | Diğer |
Ankara\'nın İlk Günleri | Yeni Zamanlar Sahaf / İstanbul | 1955 | Diğer |
Birinci Büyük Millet Meclisi | Yeni Zamanlar Sahaf / İstanbul | 1955 | Diğer |
Çerkez Etem | Sel Yayıncılık / İstanbul | 1955 | Diğer |
Ali Galip Hadisesi | Cumhuriyet Yayınları / İstanbul | 1955 | Diğer |
Kurtuluş Savaşı Anıları | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1978 | Hatıra |
Türkiye'yi Sokakta Bulmadık | Cumhuriyet Yayınları / İstanbul | 1997 | Diğer |
Cumhuriyet Yolunda | Cumhuriyet Yayınları / İstanbul | 1999 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | TOPAL, Ramazan Güngör | d. 1924 - ö. 06.05.2004 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Halim Şafak | d. 29 Eylül 1962 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Mustafa Erdem Özler | d. 08 Nisan 1967 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | RA'ÛF BEY, Leskovikli | d. 1879 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ŞAHİSTANOĞLU BAHRİ | d. 1879 - ö. 1922 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Ahmet Semih Mümtaz | d. 1879 - ö. 28 Nisan 1956 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MÜŞTERÎ, Mustafa | d. ? - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | CAHANSUZ, Zernişan Hidayet Bey kızı Seyid-zâde | d. 1898 - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | CELAL DEDE, Celal Çamlıca | d. 1881 - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Haldun Derin | d. 1912 - ö. 12 Mart 2004 | Meslek | Görüntüle |
11 | Esmahan Aykol | d. 12 Mart 1970 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Hamza Hekimzade Niyazi | d. 6 Mart 1889 - ö. 18 Mart 1929 | Meslek | Görüntüle |
13 | Namdar Rahmi Karatay | d. 24 Kasım 1896 - ö. 26 Ağustos 1953 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Hamdi Üçok | d. 1900 - ö. 30 Nisan 1979 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Emin Haki | d. 16 Ekim 1889 - ö. 1 Nisan 1921 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | NÂDÎ, Muhammed Efendi | d. ? - ö. 17777 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Nadir Nadi Abalıoğlu | d. 23 Haziran 1908 - ö. 20 Ağustos 1991 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Doğan Nadi Abalıoğlu | d. 1913 - ö. 6 Ekim 1969 | Madde Adı | Görüntüle |