Yunus Nadi Abalıoğlu

(d. 1879 / ö. 28 Mart 1945)
Siyasetçi (milletvekili), gazeteci, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Muğla / Fethiye'de doğdu. “İlköğrenimini Fethiye’de yaptı. Rodos adasında Süleymaniye Medresesinde, İstanbul’da Galatasaray Sultanisinde okudu. Sonra Hukuk Mektebine devam etti. 1900’de Malumat gazetesinde çalışmaya başladı” (Vural, 2008: 383). Yunus Nadi’nin düşünce dünyasının şekillenmesinde özellikle Süleymaniye Medresesinin büyük etkisi olduğu bilinmektedir. Burada aldığı eğitim, yazarın Abdülhamid yönetimine karşı tavrını şekillendirmiştir. “Yunus Nadi, 1901’de istibdat aleyhine çalışan gizli bir derneğe girmekle suçlanarak üç yıl hapse ve sürgün cezasına mahkûm edildi.” (İçöz, 2006: 33-34). 1910’da İttihat ve Terakki Cemiyetinin çıkardığı Rumeli Gazetesi’nde yazan Abalıoğlu, 1911’de Aydın milletvekili olarak görev yaptı. 1918’de Yenigün gazetesini kurdu. 1920’de Muğla milletvekili olarak tekrar Meclise girdi. 1924’te kurduğu Cumhuriyet gazetesinde vefatına kadar yazılar kaleme aldı. “1936’da çıkan kanunla Abalıoğlu soyadını almasına rağmen genellikle, öztürkçede ‘sözeri’ anlamına gelen ‘Nadi’yi kullanmayı tercih etti.” (Böke, 1994: 2). Hayatı siyasi çekişmelerle geçen Yunus Nadi, Cenevre’de öldü. (Vural, 2008).

Yunus Nadi gazetelerde yazdığı yazılarda Türkiye’nin iç ve dış politikasına yönelik görüşlerini dile getirir, hatta zaman zaman şiddetli bir biçimde eleştirilir. Devrin önemli simalarının da müdahil olduğu tartışmalar, dönem itibarıyla âdeta bir kalem kavgasına dönüşür. “Sabiha Sertel, Ahmet Emin Yalman gibi isimler gazete üzerinden yapılan tartışmalara katılanlardan birkaçıdır” (Böke, 1994). Basın hayatında oldukça aktif olan Yunus Nadi’nin, tanıklık ettiği dönemlere dair olayların anlatıldığı eserleri önemli birer kaynaktır. Yazarın eserleri konu itibarıyla da birbirinden uzak değildir. Birinci Büyük Millet Meclisi, Ankara'nın İlk Günleri gibi eserlerde istiklal uğruna yapılan fedakarlıklara, dönemin siyasi ve askeri olaylarına, farklı cephelerde devam eden şiddetli mücadelelere vb. dair bilgilere rastlanmaktadır.

Kaynakça

Böke, Pelin (1994). “Yeni Gün”den “Cumhuriyet”e Yunus Nadi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.

İçöz, Fatma (2006). II. Dünya Savaşı ve Yunus Nadi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.

Vural, Mthad Kadri (2008). “II. Dünya Savaşı Türkiyesi’nde Bir Muhalefet Örneği Olarak ‘Tan’ Gazetesi". ÇTTAD,VII/16-17: ss. 381-395.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜZEYYEN ALTUNBAY
Yayın Tarihi: 15.11.2018
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
İhtilal ve İnkılab-ı OsmaniMatbaa-i Amire / İstanbul1909Diğer
Kırk Dokuz Saat Zeplin ile HavadaCumhuriyet Matbaası / İstanbul1930Diğer
Mustafa Kemal Paşa SamsundaYeni Zamanlar Sahaf / İstanbul1955Diğer
Ankara\'nın İlk GünleriYeni Zamanlar Sahaf / İstanbul1955Diğer
Birinci Büyük Millet MeclisiYeni Zamanlar Sahaf / İstanbul1955Diğer
Çerkez EtemSel Yayıncılık / İstanbul1955Diğer
Ali Galip HadisesiCumhuriyet Yayınları / İstanbul1955Diğer
Kurtuluş Savaşı AnılarıÇağdaş Yayınları / İstanbul1978Hatıra
Türkiye'yi Sokakta BulmadıkCumhuriyet Yayınları / İstanbul1997Diğer
Cumhuriyet YolundaCumhuriyet Yayınları / İstanbul1999Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TOPAL, Ramazan Güngörd. 1924 - ö. 06.05.2004Doğum YeriGörüntüle
2Halim Şafakd. 29 Eylül 1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Mustafa Erdem Özlerd. 08 Nisan 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4RA'ÛF BEY, Leskoviklid. 1879 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ŞAHİSTANOĞLU BAHRİd. 1879 - ö. 1922Doğum YılıGörüntüle
6Ahmet Semih Mümtazd. 1879 - ö. 28 Nisan 1956Doğum YılıGörüntüle
7MÜŞTERÎ, Mustafad. ? - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
8CAHANSUZ, Zernişan Hidayet Bey kızı Seyid-zâded. 1898 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
9CELAL DEDE, Celal Çamlıcad. 1881 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
10Haldun Derind. 1912 - ö. 12 Mart 2004MeslekGörüntüle
11Esmahan Aykold. 12 Mart 1970 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Hamza Hekimzade Niyazid. 6 Mart 1889 - ö. 18 Mart 1929MeslekGörüntüle
13Namdar Rahmi Karatayd. 24 Kasım 1896 - ö. 26 Ağustos 1953Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hamdi Üçokd. 1900 - ö. 30 Nisan 1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Emin Hakid. 16 Ekim 1889 - ö. 1 Nisan 1921Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NÂDÎ, Muhammed Efendid. ? - ö. 17777Madde AdıGörüntüle
17Nadir Nadi Abalıoğlud. 23 Haziran 1908 - ö. 20 Ağustos 1991Madde AdıGörüntüle
18Doğan Nadi Abalıoğlud. 1913 - ö. 6 Ekim 1969Madde AdıGörüntüle