Madde Detay
Ayaz Gıylecev
(d. 1928 / ö. 2002)
hikaye ve dram yazarı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Tataristan Cumhuriyeti’nin Sarman İlçesi Çukmalı Köyü’nde öğretmen bir babanın çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Ayaz Gıylecev romancı, hikâyeci, dramaturg, eleştirmen, fıkra yazarı ve fikir adamıdır. 1945 yılında kazandığı üniversiteyi politik olayların kaosundan dolayı ilk senesinde bırakarak köyüne dönmüştür. Bir süre sonra da Sovyetler Birliği Kominist Partisinin (Komsomol) gençlik yapılanmasında bölüm şefliği yapmaya başlamıştır. 1948 yılında Kazan Devlet Üniversitesinde Tatar Dili ve Edebiyatı Fakültesini kazanmıştır. Yirmi iki yaşında da Kazakistan’ın Sovyet kamplarında beş yıl kadar cezaya çarptırılmıştır. Stalin’in ölümünden sonra serbest kalan Gıylecev, eğitimine devam ederek üniversiteyi bitirmiştir (Habutdinova, 2012). Üniversite eğitimi bittikten sonra çeşitli yayınlarda çalışan yazar, 1963 yılı itibariyle profesyonel yazarlık hayatına başlamıştır. Romancılığı ile tanınan Gıylecev, aynı zamanda pek çok tiyatro sahnesinde yer alan oyunlar da yazmıştır. Bir süre sonra da Sovyetler Birliği Kominist Partisi’nin (Komsomol) gençlik yapılanmasında bölüm şefliği yapmaya başlamıştır. Yazar çalışmalarından ötürü pek çok ödüle ve unvana layık görülmüştür 2002 yılında vefat etmiştir. (KURBAN, 2016 ).
Ayaz Gıylecev; Tatar edebiyatını, Sovyet edebiyatından ayrı tutmuş ve kendine has kimlik ve sesine kavuşturmayı başarmış bir romancı, hikâyeci, mütefekkir, drama yazarı, güncel, sosyo-politik konular yazarı, deneme yazarı ve güçlü bir eleştirmendir. Yazarın çileli hayatında Tatar Milleti’nin tarihini okumak mümkündür. Nitekim Sovyet rejimine muhalif olarak geçirdiği hayatını, bu muhaliflikten dolayı yaşadığı baskı, sürgün ve Stalin kamplarında sürdürdüğü ömrünü, Tatar edebiyatına kattığı ölümsüz eserlerle taçlandırmıştır. Onun eserleri, milletimizin manevi zenginliği, kendine has milli özellikleri, dönemimizdeki olaylarla irtibatlandırarak yazılmış edebi eserlerdir. O eserlerinde milletin en güzel, en kıymetli özelliklerini toplayıp bu hazineyi dünyadaki tüm halklara ulaştırmış; bu millî hazinelerle dünyanın manevi zenginliğini büyülemiştir. Tatar edebiyatı, onun eserleri ile nesirde yeni bir canlılık dönemine girmiş; aynı zamanda dünya edebiyatı gelişiminin de bir parçası olmuştur ( Habutdinova, 2012).
Aldığı ödül ve unvanları şöyledir:
1964 yılında “Bir Avuç Toprak”(Öç arşın cir/1962) romanı SSCB genelinde Rusça yayınlanıp “Drujba Narodov” dergisinin özel ödülüne layık görülmüştür.
1978/ “Tataristan’ın Emektar Sanat Adamı”
1983/ “Cuma günü, akşam...(Comğa kön, kiç bilen...), Bir Avuç Toprak (Öç arşın cir), Horoz çıkmış çite (Eteç mingen çitenge) eserleri için Tataristan Cumhuriyeti’nin “Ğabdulla Tukay Devlet Ödülü”
1985/ “Rusya Federasyonu’nun “Emektar Sanat Adamı”
1987/ Cuma günü, akşam... eserinin Rusça çevirisiyle (Pri svete zarnits) SSCB’nin “Maksim Gorki Devlet ödülü”
1993/ Tataristan Cumhuriyeti’nin ‘Halk Yazarı” unvanını almıştır.
1995/ Edebiyat ve sanat dalındaki hizmetleri için “Gayaz İshaki Ödülü”
Kaynakça
HABUTDİNOVA, Milevşe. “Hayatın Manasını Millete Hizmette Gören Edip”; 22 Ağustos 2002, Yıl:6 Sayı: 69 (Kardeş Kalemler, http://www.kardeskalemler.com/eylul2012/edip.htm) .
KURBAN, Roza. "Balta Kimin Elinde", Töre Dergisi, Adana, Yıl: 4, Sayı: 44, Aralık 2016, s: 36–39 (http://vatanbirhaber.com/e/roza-kurban).
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. FİDAN UĞUR ÇERİKANYayın Tarihi: 03.07.2019Güncelleme Tarihi: 28.10.2020
Yayın Tarihi: 03.07.2019Güncelleme Tarihi: 28.10.2020
Güncelleme Tarihi: 28.10.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Bir Avuç Toprak | Sütun Yayınları / - | 2008 | Tiyatro |
Cuma Günü, Akşam | Bengü Yayınları / - | 2013 | Roman |
Bir Avuç Toprak | Bengü Yyaınları / - | 2013 | Roman |
Yara | Palto / - | 2018 | Roman |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Abdürrahim Balcıoğlu | d. 1928 - ö. 14 Temmuz 2012 | Doğum Yılı | Görüntüle |
2 | ASLAN ASLANOV | d. 1928 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
3 | Selahattin Şimşek | d. 1928 - ö. 3 Mayıs 1960 | Doğum Yılı | Görüntüle |
4 | MEVLÜDE, Mevlüde Günbulut | d. 1921 - ö. 19.03.2002 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
5 | BÜYÜK AĞA | d. ? - ö. 2002 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
6 | Muzaffer Uyguner | d. 7 Şubat 1923 - ö. 16 Eylül 2002 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
7 | Haydar Ergülen | d. 14 Ekim 1956 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Şebnem Şenyener | d. 1954 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Hasan Ali Yücel | d. 17 Aralık 1897 - ö. 26 Şubat 1961 | Meslek | Görüntüle |
10 | Emel Emin | d. 1938 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | TAMYANLI, Hamit Zübeyr Koşay | d. 1897 - ö. 1984 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Ahmet Hadi Maksudi | d. 1868 - ö. 1941 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Mahmut Ayaz | d. 05 Mayıs 1962 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | GÜLÜMHAN, Hatice Ayaz | d. 1962 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | AYAZ/AYAZÎ, Köprülü-zâde Ayaz Bey | d. ? - ö. Ağustos 1763 | Madde Adı | Görüntüle |