AZİZ TOPRAK

(d. 1873 / ö. 1946)
?
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Aziz Toprak olan âşık, şiirlerinde Aziz Toprak mahlasını kullanır. 1873'te Sivas'ın Divriği ilçesine bağlı Çamşıhı yöresi köylerinden Balova'da dünyaya gelir. Dedesi Balo Ağa, aynı zamanda Balova köyünün kurucularındandır. Babası Haydar Bey, annesi Sultan Hanım'dır. Sultan Hanım, Kangal'ın İğdeli köyündendir. Aziz'in Süleyman adında bir de kardeşi vardır. Çocukluğu sıkıntılar içerisinde geçer. Okuma imkânı bulamamıştır. Askerliğini Yemen'de yedi yıl yapar. Memleketine gazi olarak döner, zira bir gözünü kaybeder. Çevresinde "Kör Aziz" diye de bilinir. Başından iki evlilik geçer. İlk evliliğini Çamoağa köyünden Tamiş Hanım ile gerçekleştirir. İkinci evliliğini ise Baloağalı Süleyman Ağa'nın kızı Gülbahar Hanım ile yapar. Evliliklerinden Haydar, Beset, Mustafa, Süleyman, Hatun, Şerey ve Rabia adlarında yedi çocuğu dünyaya gelir. Hayatı boyunca Çamşıhı çevresinden pek dışarı çıkmayarak dedelik yapmıştır. Çok sayıda cem yönetmiştir. 1946'da Balova köyünde vefat eden Aziz Toprak'ın mezarı Balova köyü eski mezarlığındadır (Kaya 2002: 56; Kaya 2009: 384).

Aziz Toprak'ın edebî kişiliğiyle ilgili çok fazla yorum yapmak mümkün değildir, zira bugün elimizde "Hey Erenler" isimli şiirinin dışında başka şiiri yoktur. Yöredeki sözlü kaynaklardan alınan bilgilere göre iyi derecede saz çalabilen ve pek çok usta malı şiiri ezbere bilen bir âşıktır. Çok sayıda heceli şiiri olduğu ve nazım birimi olarak genellikle dörtlükleri tercih ettiği söylenir, ancak "Hey Erenler", divani nazım şekliyle beyit nazım birimiyle üretilmiştir. Şiirlerinde genellikle Alevi-Bektaşi inanç sistemiyle paralel konuları işlediği de söylenir (Kaya 2002: 56; Kaya 2009: 384).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şâirleri. C. I. Sivas: Önder Matbaacılık.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RUHSATÎ, Ruhsati Eroğlud. 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2FÂ'İKd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3MÜDERRİS HOCAd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Şerif Çavdaroğlud. 11 Aralık 1873 - ö. 3 Eylül 1958Doğum YılıGörüntüle
5HULUSİ (ŞEYH HULUSİ)d. 1873 - ö. 1935Doğum YılıGörüntüle
6AVNÎ, Avni Konukd. 1873 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7REMZİYE BACId. 1890 - ö. 1946Ölüm YılıGörüntüle
8İshak Refet Işıtmand. 1891 - ö. 17 Ekim 1946Ölüm YılıGörüntüle
9TUFAN GÜVELd. 1923 - ö. 1946Ölüm YılıGörüntüle
10HAZRET, Muhammedin Ziyauddind. 1855/1858? - ö. 1924Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11HULUSÎ, Yaşar Nuri Şahinoğlud. 01.08.1931 - ö. 22.11.1989Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HÜSEYİN ŞENGÜLd. 1936 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HÜSNÎ EFENDİd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14RESMÎ, Resmî Ali Babad. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15MUHYÎ, Muhyî Mehmed Çelebid. ? - ö. 1596Madde AdıGörüntüle