Madde Detay
BİATÎ/BEYATÎ
(d. ?/? - ö. 1000/1591)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Diyarbakır'da doğdu. Seyyit Cemaleddin-i Mücerred'in oğludur. Dervişlerden olduğu için "Kalender" Beyatî denmiştir. Edirne'ye kadar gitmiş; orada Baba Ali Kazvinî'ye bağlanmıştır. Kınalızade Hasan Çelebi'nin seyahat arzusu ile Rum diyarına dahil olduğu ifadesi Biatî'nin Anadadolu'ya başka bir bölgeden geldiği izlenimini vermektedir. Kalenderler zümresine katılması, bağlandığı kişinin ismindeki "Baba", "Ali" ve "Kazvinî" gibi kavramlar Biatî'nin batınîliğe eğilimli bir karakterde olduğunu sezdiriyor.
Ahdî ve Hasan Çelebi "sevgilinin niteliklerini anlattığı eldeki iki beytini Biatî'nin şiir gücü"ne örnek gösterir (Solmaz 2005: 241, Sungurhan 2014: 192).
Kaynaklardan sadece Ali Emiri Efendi, Esâmî-i Şuarâ-yı Âmid'de şairin vefatının 1000/1591civarında olduğu bilgisini vermiştir (Güner 2003: 12)
Kaynakça
Güner, Galip ve Nurhan Güner (hzl.) (2003). Esâmî-i Şuarâ-yı Âmid, Ali Emiri Efendi. Ankara: Anıl Matbaası.
İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.
Solmaz, Süleyman (2005). Ahdi ve Gülşen-i Şuarası. Ankara: AKM Yay.
Sungurhan Eyduran, Aysun. Kınalızade Hasan Çelebi-Tezkiretü’ş-Şuara. ekitap.kulturturizm.gov.tr.[erişim tarihi: 1.1.20014]
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 05.01.2014
Güncelleme Tarihi: 03.12.2020
Eserlerinden Örnekler
Nedür ol kâmet-i mevzûn nedir ol sîm-beden
Nedür ol talat-ı zîbâ nedir ol vech-i Hak
Nedür ol çâh-ı muallak nedür ol katre-i mâ
Nedür ol kûy-ı melâhat nedür ol sîb-i zekan
(Solmaz, Süleyman (2005). Ahdi ve Gülşen-i Şuarası. Ankara: AKM Yay. 241.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ŞUHUDÎ, Şeyh Şuhudî Dede | d. ? - ö. 1591 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
2 | BEKÂYÎ, Hatîb-zâde Abdülbâkî Bekâyî Dede | d. ? - ö. 1591 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
3 | EMÂNÎ, Rusçuklu Mustafa Çelebi | d. ? - ö. 1591 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
4 | VÂ’İZ, Muhammed/Mehmed bin Hamza el-Arabî, Monlâ Arab Vâ’iz, Vâ’iz Arab, Kara Vâ’iz | d. 1464? - ö. 1531 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
5 | ARŞÎ/ÇÂKÎ, Mahmud Çelebi | d. ? - ö. 1570 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
6 | ŞÂNÎ | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
7 | FÜRÛGÎ, Ahmed Fürûgî Çelebi | d. ? - ö. 1613 | Madde Adı | Görüntüle |
8 | BEKRÎ, Ebûbekir Efendi | d. 1722-23 - ö. 1783-84 | Madde Adı | Görüntüle |
9 | YAKÎNÎ, Hüseyin Çelebi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |