Madde Detay

İçel’in Anamur ilçesine bağlı Akine köyünde doğdu. İlkokulu Anamur’da bitirdikten sonra Anamur Ortaokulu'nu bitirdi. Daha sonra Akşehir İlköğretmen Okulu'ndan 1961 yılında mezun oldu. 1961-1966 yılları arasında Anamur ve Kırıkhan’ın köylerinde ve İstanbul’da öğretmenlik yaptı. 1966’da Anamur’da öğretmenlik görevini sürdürürken “sol” örgütlerin propagandasını yapmak gerekçesiyle Bakanlık emrine alındı ve mahkemeye verildi. Bu nedenle de bir süre mesleğinden uzak kaldı. 1967’de aklandı ama Bakanlık, görevine tekrar dönmesine izin vermedi. Danıştay’da göreve iadesi için dava açan Bulut, 777 gün sonra açtığı davayı kazanarak öğretmenlik görevine geri döndü. 1971 yılında yeniden tutuklandı. Serbest kaldığında İstanbul’a sürgün edildi. 8 Ağustos 1985’te tutuklu bir akrabasının duruşmasını seyretmek için geldiği Silifke’den Anamur’a dönerken Boğsak yakınlarında minibüsün kapısının açılması sonucunda araçtan düşerek hayatını kaybetti.

Yazın dünyasına şiirle giriş yaptı. 1960’tan itibaren Varlık, Türk Dili, Elif, Şölen, Yeditepe, Forum, Soyut, Dost, Sanat Emeği ve Yazko Edebiyat gibi dergilerde yayımlanmaya başlayan şiir ve yazılarıyla tanındı. Ama tam anlamıyla poetikasını 1970’li yıllardan sonra yazdığı şiirleriyle oluşturdu. Milliyet Sanat dergisinin açtığı “1974'ün En Başarılı Genç Şairi” yarışmasında “1974'ün övgüye değer şairlerinden” birisi olarak ödül aldı ve bu ödülden sonra tanınırlığı arttı. İlk şiir kitabı Sen Tek Başına Değilsin 1976'da yayımlandı. Behçet Necatigil etkisindeki bu şiirler, özenli işçiliği ve lirik anlatımıyla dikkat çekti. Yerel kültür öğelerini, yerel dil ve özgün imgelerle yansıtan şairin ikinci kitabı Acılar Yurdumdur’daki (1981) şiirlerde olayları toplumcu gerçekçi bir bakış açısıyla ve konuşma havasında yansıttığı görüldü. Şiirlerinde folklor öğelerinden, Türkmen oymaklarının ağıt ve türkülerinden de esinlenen şairin yerel değerlere önem verdiği dikkatlerden kaçmadı. Genellikle “sol” ideolojiyi işleyen şiirler yazan Abdülkadir Bulut, doğa betimlemelerinden ve gündelik nesnelerin görüntülerinden yola çıkarak hüzünlü ve nostaljik bir ruh durumu ortaya koyan şiirler yazdı. Şair, şiirlerinin yaslandığı sosyolojik gerçekliği şu sözlerle dile getirmiştir: “Benim yaşamım, çizilmiş olan bir haritaya benzer. Ve o harita üzerinde yoksul köyler düşünün. O yoksul köylerde, yürürlükte bir tek şey vardır, o da açlık. İşte o açlığın egemen olduğu köylerin birinde bir öğretmen olduğuma göre, benim yazı yazmam bazı koşullara bağlı olsa gerekir. Bunlardan ilki sosyal devinimlerdir” (Akt. Yalçın 2011: 249) diyen şair yaşadığı gerçekleri dizelere aktarırken, “devrimci bir öze, devrimci bir öfkeyle” varmak istediğinin altını çizmiştir.

İlk basımı 1982’de yapılan Yakımlar adlı şiir kitabının “Sunuş”unda “Bir kere ağıtlarla konu beraberliği olmasına karşın, sunduğu bildiri açısından farklı bir nitelik taşıyor. Bir kere ağıtlarda sığınma, kadercilik ağır bastığı halde, yakımlarda bunun tam tersine bir başkaldırı ve karşı koyuş söz konusu” diyerek halk kültürü içindeki ileri kültürel renkleri, formları açığa çıkararak göstermek ve onu evrensel bir kültür parçası haline getirmekle kendini sorumlu hissetmiştir. Cemal Süreya’nın “Kasabalı Lorca” olarak isimlendirdiği şaire, Hilmi Yavuz, “Anamurlu Aiosop” adını yakıştırmıştır. Cemal Süreya, 1982’de yayımlanan Günübirlik’te şair hakkında şu değerlendirmeyi yapmıştır: “Abdülkadir Bulut için, Milliyet Sanat Dergisi’nin açtığı şiir yarışmasında ‘1974’ün övgüye değer şairlerinden biri olarak’ ödül aldığı zaman şöyle yazmışım: ‘her şeyi bir türkü kıvamında, bir türkü tadında eritiyor. Yerel görünümlere, durumlara dayanıyor. Ordan soylu imgeler yaratıyor. Ahmet Arif’i seviyor. Eskiden daha mı çok seviyordu? Kasabalı bir Lorca. Her şiirinde şiir var” (Süreya 1982: 81). Aynı kuşağa mensup ve çoğunlukla şiire benzer duyarlılıkla yaklaşan Ataol Behramoğlu, Abdülkadir Bulut’u “halk şiiriyle, manilerle, yakımlarla, masallar ve mesellerle beslenmiş bir halk çocuğunun, doğal, kendiliğinden bilgeliğine” sahip bir sanatçı olarak değerlendirmiş, şiirini ise “özentisiz, yapmacıksız. Yaşamdan, doğadan, gerçek insan ilişkilerinden çıkarılmış özgün benzetmeler. Yalınlığa karşın kendini hemen ele vermeyen” (Behramoğlu 2015: 111-113) şiirler olduğunu söylemiştir. Abdülkadir Bulut’un yaşamı ve şiirleri üzerine iki ayrı kitap yayımlayan Ali F. Bilir, onun “Nazım Hikmet, Yevtuşenko, Ritos Neruda, Lorca gibi yaşadığı döneme tanıklık eden ve yaşadıklarını soylu imgelerle şiirlerine taşıyan ‘toplumcu geleneğin’ içinde yer” (Bilir 2019) aldığını kaydeder. Onun biçemini belirleyen temel özellikler, içtenlik, doğaçlama söyleyiş ve yerel bir konuyu yerel bir dil kullanarak evrensele ulaşma şeklindedir. Şiirlerinde doğaya ve toplumsal olaylara diyalektik bakan bir dünya görüşüne sahip şairlerden sayılmıştır.

1970 kuşağının önde gelen isimlerinden ve dikkati çeken şairlerden biri sayılan Bulut, kuşağının duygusal yaşamını yansıtan bir şair olarak şiirlerindeki güçlü ve çarpıcı sadelik ile eleştirmenlerin dikkatini çekmiş, anlaşılır, akıcı bir dil, toplumcu / halkçı değerlere yaslanan, doğup büyüdüğü toprağın sesini şiire taşıyan ve yer yer ironiye yönelen bir şair olma özelliğiyle dikkate değer bulunmuştur. Yedi şiir kitabı ve iki çocuk romanı yazan Abdülkadir Bulut’un ölümünün ardından bütün şiirleri Ülkemin Şiir Atlası adıyla önce Can Yayınları, daha sonra da E Yayınları tarafından toplu şiirler olarak yayımlanmıştır. Kitaplarına girmemiş olan şiir, yazı ve söyleşi ve mektupları ise F. Saadet Bilir ve Ali F. Bilir’in ortak hazırladığı, Abdülkadir Bulut: Kasabalı Lorca adlı kitapta toplanmıştır. Şairin adını yaşatmak adına Çağdaş Şair ve Yazarlar Derneği 2011 yılından itibaren “Abdülkadir Bulut Şiir Yarışması” düzenlemeye başlamıştır. Abdülkadir Bulut, sosyalist ideolojiyi şiirde estetize etmeye çalışan, 1970 kuşağı toplumcuları arasında konumlandırılan bir şair olarak anılmaktadır.