FAZLÎ, Mahmûd Fazlî Efendi, Rusçuklu

(d. 1256/1840 - ö. 1327/1909)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Rusçuk'ta 1256/1840 senesinde doğdu. Asıl adı Mahmûd Fazlî Efendi'dir. Şiirlerinde Fazlî mahlasını kullandı. Hâcegân-ı Dîvân'dan Süleyman Şükrî Efendi'nin oğludur. Memleketinde bir süre mahalle mektebinde okudu, bu arada özel hocalardan da ders aldı. Daha sonra İstanbul'a gelerek Bayezid Camisi'nde ilim tahsil etti ve buradan icazetname aldı. Sonra memleketi olan Rusçuk'ta 1275/1858 tarihinde telgraf memuru olarak göreve başladı. Daha sonra Hezargrad, Tulçi, Bergoz, Hasköy, Akka, Nablus ve Beyrut telgraf müdürlüklerinde bulundu. Beyrut telgraf baş müdür muavini olarak görev yaptı. 1313/1895 senesinde Telgraf ve Posta Nezâreti idare meclisi üyeliğine getirildi. Bu arada rütbe-i ûlâ sınıf-ı sânîsini elde ederek gümüş liyâkat ve Hicaz Demiryolu madalyalarını aldı. Meşrutiyetin ilanından sonra 1326/1908 tarihinde emekli edildi. 1327/1909 senesinde İstanbul'da vefat etti.

Birçok şiiri olmasına rağmen bu şiirleri bir araya getirilmeyen, ancak dost meclislerinde okunan Fazlî hakkında İbnü'l-Emîn şunları söylemektedir: "Aslında edebiyatı çok iyi bilen güçlü bir şair olmasına rağmen ciddi konularla pek ilgilenmez, daha çok laubali ve müstehcen şiirler yazardı. Laubâli rubaileri çok tutulurdu. Ezberinde çok fazla müstehcen şiir vardı ve bunları yeri geldikçe meclislerde pervasızca okurdu. Kendi evinde sohbet meclisleri kurmayı çok sever, başka konaklardaki sohbet ve edebiyat meclislerine de hevesle katılırdı. Meşhur şair Ârif Hikmet Bey'in samimi dostlarından olan Fazlî orta boylu, zayıf, esmer, büyük gözlü, gözlüklü, saçını ve sakalını boyayan, garip görünüşlü, latifeci, nükteci, teklif ve tekellüften azade, serbest, laubali-meşreb, dindar, herkesle anlaşan iyi bir insan idi" (İnal 1988: 376). İbnü'l-Emîn, Son Asır Türk Şairleri adlı eserine Fazlî'nin yedi adet şiirini örnek olarak almıştır.

Kaynakça

İnal, İbnü'l-Emîn Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 05.05.2015
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Bilmez gönül ahvâlini yâr anladamam ki

Gamdan ne çeker bu dil-i zâr anladamam ki

Derdiyle o gül-gonca-i nev-reste-i hüsnün

Bülbül gibiyim zâr u nizâr anladamam ki

Bîzâr oluyor halk bu feryâdlarımdan

Oldum o kadar nâle-güzâr anladamam ki

Bilmem kederin hangisini eyleyim iş'âr

Var öyle keder dilde hezâr anladamam ki

Fazlî sebeb-i mevtimi yazsan da taşımda

Anlatmaz onu seng-i mezâr anladamam ki

(İnal, İbnü'l-Emîn Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay. 378.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FETHÎ/ALÎ, Osmân Beyzâde Fethî Mehmed Alî Efendid. 1804-5 - ö. 1857Doğum YeriGörüntüle
2HALÎLd. ? - ö. 1721-22Doğum YeriGörüntüle
3RESÂ, Mustafâ Maksûd Resâ Efendid. 1800-01 - ö. 1852-53Doğum YeriGörüntüle
4AZMÎ, Azmî Mehmed Efendid. 1840-41 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5SERSER/SERSERÎ, Çeribaşı-zâde Ali Beyd. 1840? - ö. 1875Doğum YılıGörüntüle
6KUL HALİLd. 1840-1850? - ö. 1905-1915?Doğum YılıGörüntüle
7FÂNÎ EFENDİ, Ebûbekir-zâde Mehmed Abdülbâkî Fânî Efendid. 1850 - ö. 1909 ds.Ölüm YılıGörüntüle
8NAKDÎ, Hacı Ömerd. ? - ö. 1909-1914?Ölüm YılıGörüntüle
9SÜREYYÂ BEY, Mehmed Süreyyâd. 1845 - ö. 1909Ölüm YılıGörüntüle
10AVNÎ, Diyarbakırlıd. 1827 - ö. 1872MeslekGörüntüle
11SELÂMÎ, Abdüsselamd. 1819 ? - ö. 1892MeslekGörüntüle
12PENÂHÎ, Mustafad. ? - ö. 1563MeslekGörüntüle
13HÂKÎ, Emîn Hâkî Beyd. 1889 - ö. 1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞEFKATÎ, Ali Şefkatîd. 1822 - ö. 1890Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15RİF’AT, Halîl Rif'at Efendid. 1829 - ö. 1893Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MUHLİS, Abdullah Ağad. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
17NÂZIR, Nâzır Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18EDHEM BEY, Musâhib-zâde, Enderunlud. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle