Madde Detay
Ferda İzbudak Akıncı
(d. 19 Eylül 1952 / ö. -)
Yazar, hemşire
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İzmir’in Dikili ilçesinde dünyaya geldi. Annesinin ailesi Midilli’den gelerek Ayvalık’a yerleşen yazarın, babasının babası ise Selanik göçmenidir. Akıncı’nın çocukluğu Ege kıyı bölgelerinde geçti. 1969'da Ayvalık Lisesi'nden mezun oldu. Ege Üniveristesi ve Anadolu Üniveristesi'nde yüksek öğrenim gören Akıncı, 1974'te Ege Üniveristesi Yüksek Hemşirelik Okulu'ndan mezun oldu. Sırasıyla Erzincan ve Buca SSK hastanelerinde çalışan Akıncı, 21 yıllık devlet memurluğunun ardından 1994'te emekli oldu. Halen İzmir’de yaşamaktadır.
Yazın hayatına şiirle başlayan Ferda İzbudak Akıncı, 1990'dan bu yana öykü yazmaktadır. Öyküleri, şiirleri, yazarlarla yaptığı söyleşiler ve kitap değerlendirme yazıları, Varlık, Adam Öykü, Fayton Öykü, Üçüncü Öyküler, Evrensel Kültür, Öyküye Bir Bilet, Türk Dili, Tömer, İzmir, Beşparmak, İle, Temmuz, Aydınca, Dilizi, Narteks, Damar, Söylem, Yeni Biçem, Berfin Bahar, Pencere, Agora, Aykırı Sanat, Akköy ve Cumhuriyet Kitap dergilerinde yayımlanmıştır. Öyküleriyle Ömer Seyfettin (1997'de üçüncülük, 1998'de ikincilik) ve Samim Kocagöz (1996'da ikincilik, 1997'de üçüncülük) ödüllerini aldı. "Gizli Resimler" adlı dosyası, 1998'de düzenlenen Halkevleri Edebiyat Yarışması'nda öykü dalında birinci seçildi ve dosya halkevleri tarafından basıldı. Kayıp Yıldızlar adlı kitabı, 2000'de Edebiyatçılar Derneği ile SES'in düzenlediği yarışmada öykü dalında birinci seçildi. Aynı yıl Necati Cumalı Öykü Özel Ödülü'nü aldı. "Aynalı Göl" adlı dosyasıyla 2005 Orhan Kemal Öykü Yarışması Birincilik Ödülü'nü aldı. Çocuklar için yazdığı "Kuş Kulesi" adlı dosya, öykü dalında 2002'de Tudem Edebiyat Ödülleri İkincilik Ödülü'nü aldı.
Çocukların düş kurmasına ve düşünmesine olanak sağlayan çok sayıdaki örtük iletileri ile okurlarına seslenen yazar, “Çocuklara hayatı hikâyelerle, masallarla anlatmayı seviyorum. Suyla, rüzgârla, balıklarla, ormanlarla, deniz kabuklarıyla. Korkmalarını hiç istemiyorum” der (Saltık 2018). Akıncı, okurlarının karşısına buyurgan bir anlayış yerine olaylar üzerinde düşündüren bir yaklaşım ile çıkmaktadır. Eserlerinde okumanın önemi, doğa ve insan sevgisi, dostluk, barış, kardeşlik, saygı, duyarlılık gibi evrensel iletilerin yer aldığı kurgusal metinlerle okurlarını insan ve yaşam gerçeği üzerine düşündürmektedir (Saltık 2016: 252-264).
Ferda İzbudak Akıncı’nın 2003 Tudem Edebiyat Ödülleri’nde ikincilik alan kitabı Kuş Kulesi, altı öyküden oluşmaktadır. Kitabın ilk öyküsü "Son Tren", okulla dershane arasında mekik dokuyan ve bir akşam aynı saatte trenden inmeyen İrem ve Sinan’ın başına neler geldiğini anlatmaktadır. "Papatyalar" ise, ayağı kırıldığı için evde vakit geçirmek zorunda kalan Pınar’ın hikâyesini anlatmaktadır. Annesi tarafından Pınar’a verilen defter, Pınar’ın kılavuzluğunda çocuk okurları günlük tutmaya özendirmektedir. Öykü; “Ve yazıyı arkadaş seçenler, asla yalnız kalmazlar.” ifadesiyle biter. "Kasabalı Çocuk", ara sıra annesini görmeye kasabaya gelen bir yazarla bir çocuğun karşılaşmasını anlatmaktadır. "Ayva Ağacı", şehirli bir çocuk olan Ezgi’nin yaşamına odaklanır. Ezgi aracılığı ile köy yaşamı, doğanın güzellikleri duyumsatılır. Kuş Kulesi’nde köyünü özleyen Mustafa’nın yaşamına odaklanır. Son öykü olan "Haylaz Çırak ve Küçük Masal Kitabı", romanların arasına sıkışan bir masal kitabını ele alır (http://www.radikal.com.tr/kitap/kus-dolusu-kuleler).
2005 Orhan Kemal Öykü Yarışması’nda birincilik alan Aynalı Göl’de, Nehir’in Göl’e kavuşması anlatılmaktadır. Ölümün metafor olarak sunulduğu olaylar dizisinde amansız hastalığa yakalanan Nehir, Aynalı Göl’ün kıyısına; doğup büyüdüğü topraklara gelerek okuru Sıla’nın kılavuzluğunda düşsel bir serüvene çıkarmaktadır.
Bergamalı Simo adlı romanda, Akıncı, üstün bir direniş örneği sergileyen Bergamalıların mücadeleci ruhunu anlatır. Altın madeninin yol açtığı olumsuzluklar sürükleyici bir olay dizisiyle kurguya aktarılır. Sudaki Ateş, Ferda İzbudak Akıncı’nın İlya yayınları arasında çıkan romanıdır. Roman iki bölümden oluşmaktadır. Yazar, yıllardır içinde biriktirdiği, özlemlerini, okurlarıyla paylaşmak istediklerini dile getirmektedir. Toplumun bozuk yanları, gençlerin umutsuzluğu, insanların duyarsızlığı, çaresizliği, sevginin ucuzluğu gibi yaşama dair her şeyin anlatıldığı roman, okurlarını yaşam gerçeği üzerine düşündürmektedir. Üç Yapraklı Yonca adlı romanda, köyde babaannesiyle yaşayan ve girdiği sınavda İzmir Kız Lisesi’nde okumaya hak kazanan Özge’nin hikâyesi anlatılmaktadır. Mutluluk Sokağı’nın yazarıyla tanışınca Özge’nin yaşamı bir anda değişir. Kitaptaki Özge ile özdeşleşen kahraman geçmişiyle de yüzleşme olanağı bulur.
Bisiklet Yarışçıları adlı roman, bir grup çocuğun bisiklet yarışlarına hazırlanmalarından yola çıkarak çocuklar arasındaki arkadaşlık ilişkilerinin yanı sıra aile, okul ve doğa ile ilişkilerini sorgulamasına olanak sağlar. Bisiklet yarışının yaşamdaki tek yarış olmadığı gerçeğine dikkat çekilerek okurların düşünmesine yardımcı olunur. Akıncı’nın Hülya Soyşekerci ile birlikte hazırladığı İzmirli Öyküler adlı derlemesi, içinde İzmir’in geçtiği öykülerden oluşan bir derleme kitabıdır. İzmir’in çeşitli mekânlarının da yer aldığı öykülerde kahramanların kılavuzluğunda insan ve yaşam gerçeğine ayna tutulmaktadır.
Çamur Bebekler, Ferda İzbudak Akıncı’nın çocuklar için kaleme aldığı öykü kitabıdır. Kitap, çocukların yeteneklerini ortaya çıkarmanın önemine dikkati çekmektedir. Sevgi, emek ve sabırla çalışıldığında insan yaşamının nasıl değişebileceği yalın bir anlatımla çocuklara sunulmaktadır. Su Masalları, Ferda izbudak Akıncı’nın çocuklar için yazdığı masal kitabıdır. Kitap "Deniz Feneri", "Kırmızı Balık", "Kumsalda Deniz Kabukları" adlı üç kurgulanmış masaldan oluşmaktadır. "Deniz Feneri" adlı masalda deniz feneri, denizi ve martılara düşkün küçük bir kızın, sevgisinin deniz feneri tarafından ödüllendirilmesi anlatılmaktadır. "Kırmızı Balık"ta, genç bir balıkçının kırmızı bir balığın sorularına yanıt ararken okumaya duyduğu ilgi ve isteği anlatır. Masaldaki genç balıkçının, kırmızı balığın sorularının yanıtını almak için yaşlı balıkçıya gitmesi, yaşlı balıkçının okuma bilmediği için bazı soruları yanıtlayamaması, genç balıkçıya gerçek ve sınırsız bilgiyi kitaplardan edinebileceğini bunun için de öncelikle okuma yazma öğrenmesi gerektiğini söylemesi çocuklara okuma ilgi ve isteği duyması yönünde eğitici ve yönlendirici iletiler vermektedir. "Kumsalda Deniz Kabukları", bir sanat ürününde var olma düşü kuran deniz kabuklarının serüvenlerini anlatır. Ele alınan konuda, deniz kabuklarına insana özgü özellikler yüklenerek çocuklara kıskançlığın, bencilliğin, başkalarını küçük görerek kendini üstün görmenin olumlanan bir davranış biçimi olmadığı duyumsatılır. Fiziksel özelliklerine güvenerek kendini başkalarıyla kıyaslayan ve onlardan üstün olduğunu düşünen kişilerin, bu özelliklerine güvenerek amaçlarına ulaşamayacağı deniz kabukları aracılığıyla okura sezdirilir.
Kaynakça
Saltık, Olcay (2016). Derlenmiş Masallar ile Kurgulanmış Masalların Çocuğa Göreliği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniveristesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. s. 252-263.
Saltık, Olcay (2018). 30.05.2018 tarihinde Ferda İzbudak Akıncı ile yayımlanmamış bir Röportaj
http://www.wikizero.net/index.phpq=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvRmVyZGFfJUM0JUIwemJ1ZGFrX0FrJUM0JUIxbmMlQzQlQjE [erişim tarihi: 19.06.2018]
http://www.radikal.com.tr/kitap/kus-dolusu-kuleler-856545/ [erişim tarihi: 19.06.2018]
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. OLCAY SALTIKYayın Tarihi: 10.09.2018Güncelleme Tarihi: 28.12.2022
Yayın Tarihi: 10.09.2018Güncelleme Tarihi: 28.12.2022
Güncelleme Tarihi: 28.12.2022
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Düş Sarnıcı | Sone / İzmir | 1996 | Hikâye |
Gizli Resimler | Halk Evleri / Ankara | 1998 | Hikâye |
Kayıp Yıldızlar | K Yayınları / İzmir | 2000 | Hikâye |
Sudaki Ateş | İlya / İzmir | 2007 | Roman |
Kuş Kulesi | Tudem / İzmir | 2007 | Masal |
Çamur Bebekler | Altın Kitaplar / İstanbul | 2007 | Masal |
Kış Ülkesi Çocukları | Altın Kiyaplar / İstanbul | 2008 | Roman |
Çuvaldiken Kasabası | Tudem / İzmir | 2008 | Masal |
Aynalı Göl | Everest / İstanbul | 2009 | Hikâye |
Mutluluk Sokağı | Tudem / İzmir | 2009 | Roman |
İzmirli Öyküler | Şenocak / İzmir | 2009 | Derleme |
Rüzgar Masalları | Tudem / İzmir | 2010 | Masal |
Su Masalları | Tudem / İzmir | 2010 | Masal |
Kuğu Gecesi | Tudem / İzmir | 2011 | Hikâye |
Bir Eski Zaman Güzeli Buca | Heyamola / İstanbul | 2011 | İnceleme |
Sokak Kuşu ve Uçurtmanın Gözleri | Tudem / İzmir | 2012 | Masal |
Bergamalı Simo | DeliDolu / İzmir | 2013 | Roman |
Bisiklet Yarışçıları | Tudem / İzmir | 2014 | Roman |
Üç Yapraklı Yonca | Tudem / İzmir | 2016 | Roman |
Çitlembik Ağacındaki Masalcı | Altın Kitaplar / İstanbul | 2016 | Masal |
Işıklı Ayakkabılar | Tudem / İzmir | 2016 | Masal |
Kimsenin Anlamadığı Çocuk | Altın Kitaplar / İstanbul | 2017 | Masal |
Kapıdaki Kadın | Delidolu Yayınları / İstanbul | 2022 | Roman |
Yazma Dersleri | Delidolu / İzmir | 2018 | Deneme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Arslan Sayman | d. 1965 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Nesrin Kazankaya | d. 12 Eylül 1965 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Muammer Lütfi (Bahşi) | d. 1903 - ö. 30 Mayıs 1947 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ALİ, Ali Karadağlı | d. 24.03.1952 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Mehmet Murat Küçükbaşaran | d. 1952 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Haşim Şahin | d. 9 Şubat 1952 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Afif Yesari | d. 16 Nisan 1922 - ö. 23 Ağustos 1989 | Meslek | Görüntüle |
8 | Nusret Ertürk | d. 1945 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Aziz Behiç Serengil | d. 1907 - ö. 1962 | Meslek | Görüntüle |
10 | Dilşa Deniz | d. 01 Ocak 1964 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Can Göknil | d. 3 Ağustos 1945 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | İbrahim Aşkî Tanık | d. 1873 - ö. 25 Ocak 1977 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Nazif F. Akıncı | d. 01 Ocak 1926 - ö. 09 Aralık 1979 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Özlem Akıncı | d. 13 Nisan 1966 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | EKREM, Ekrem Akıncı | d. 01.01.1963 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |