Madde Detay
Fikret Otyam
Ali Bircan, Elvan Can, Fikret Mayto
(d. 19 Aralık 1926 / ö. 9 Ağustos 2015)
Ressam, Fotoğrafçı, Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Aksaray’da dünyaya geldi. Babası askeriyeden emekli olduktan sonra eczacılığa yönelen Vasfi Efendi, annesi ise Naciye Hanım’dır. Babası Vasfi Bey, askerliği esnasında Yemen’de ve Anadolu’nun kurtuluşunda mücadele etti. İlk ve ortaöğrenimini Aksaray'da tamamladı. Ünlü besteci ve orkestra şefi Nedim Vasıf Otyam ile Nusret Kemal Otyam’ın kardeşidir. Sanatçıda resim ve fotoğraf tutkusunun başlamasında ortaokulda iken Fransızca öğretmeni olan Emekli Albay Lüleci Haşim Bey’in kendisine “Lenduha ayaklı, cama çeken fotoğraf makinesini” hediye etmesi etkili oldu (Tekin 2005: 415). Ankara Atatürk Lisesi'nde başladığı eğitimine Kayseri Yatılı Lisesi'nde devam etti (Oral 2011:1995).
Otyam, Kayseri Lisesi'nden mezun olduktan sonra babasının yanında çalışmaya devam etti. Bu dönemde, Akademi’de öğrenci olan ressam Neşet Günal ile karşılaştı. Resme ilgisi olduğunu fark eden Neşet Günal, Otyam'a İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'ne girmesini önerdi. Fikret Otyam, 1945 yılında Akademi'ye kabul edildi ve resim eğitimi almaya başladı. Akademi'deki ilk yılında İbrahim Çallı’nın atölyesinde klasik eğitim alan sanatçı, Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun atölyesine geçmesi ile birlikte konu ve biçem yönünden serbest olarak çalışma imkânı buldu (Otyam 1997: 37). Akademiye devam ettiği yıllarda Gece Postası adlı gazetede çalışmaya başladı. 1953 yılında Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Orta Resim Bölümü’nden mezun oldu. Mezun olduktan sonra sırasıyla Son Saat, Dünya, Ulus ve Cumhuriyet gazetelerinde çalıştı (Yılmaz ve Küçükşahin 2017: 166).
1953 yılında evlendi ve bir yıl sonra kızı Elvan dünyaya geldi. Aynı yıl ilk kez Güneydoğu ve Doğu Anadolu’yu gezdi. Cumhuriyet gazetesinden Yaşar Kemal ile röportaja çıktı. 1956'dan itibaren Ankara'da Ulus gazetesinde, 1962'den itibaren de Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. 1979'da Cumhuriyet gazetesinden emekli oldu. Böbrek yetmezliği nedeniyle bir süre tedavi gören Fikret Otyam, Antalya'da yaşamını yitirdi.
Röportaj yapmak için gittiği yerlerde, Anadolu insanını ve doğasını yakından inceleme ve gözlemleme fırsatı yakalamıştır. Gezilerinde bu coğrafyadaki insanı, yaşamı ve gelenekleri incelemiş, bu gözlem ve incelemelerini resimlerine ve fotoğraflarına konu etmiştir. Yazılarına da yansıttığı gözlemlerini yalın, sade bir dille aktaran sanatçı, olayları olduğu gibi kaleme almış, bu olaylardaki kişilerin konuşma alışkanlıklarını, tepkilerini ve yöreye göre değişen şivelerini yazıya doğrudan aktarmıştır (Yılmaz ve Küçükşahin 2017: 166).
Fikret Otyam, her ne kadar yaptığı gezi ve röportajlar neticesinde birçok kitap yayımlasa da resim onun için hayatının sonuna kadar uğraşmak istediği bir sanat dalı olmuştur. Hatta kaleme aldığı birçok eserinde resimlerine rast gelmek mümkündür. Resimlerinde Turgut Zaim ve Namık İsmail’in konu ve betimleme anlayışı etkisinde kaldığı görülmektedir. Anadolu motiflerini sık kullanıyor olması hocası Bedri Rahmi Eyüboğlu’ndan aldığı eğitim ve sanat anlayışının etkisini düşündürmektedir. Resimlerinde keçi ve başı örtülü Anadolu kadınlarını figür olarak sık sık kullanmaktadır. Anadolu’yu, insanlarını, hayvanlarını, bitkilerini ve mahalli unsurlarını işlemeyi seven bir ressam olarak dikkat çeker.
Anadolu’ya ait kültürel ögelere eserlerinde sıkça yer veren Otyam, yaşamı boyunca önem verdiği yerelliği evrensel değerler ile yoğurarak kendine has bir sentez ortaya çıkarmıştır.
Kaynakça
http://www.fikretotyam.com/biyografi [erişim tarihi: 25.07. 2018]
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/fikret-otyam-kimdir-fikret-otyam-tablolari-kitaplari-ve-aldigi-oduller-29775566 [erişim tarihi: 27.07. 2018]
Oral, Merter (2011). Toplumsal Belgeci Fotoğraf ve Fikret Otyam Örneği. İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları.
Otyam, Fikret (1997). Filiz Otyam-Fikret Otyam Söyleşi, Fikret Otyam: Gazeteci Ressam. Ankara: Türkiye Halk Bankası Kültür Yayınları.
Tekin, Aslan (2005). Edebiyatımızda İsimler. Ankara: Elips Yayınları.
Yılmaz, Evren ve Ezel Küçükşahin (2017). “Fikret Otyam’ın Resimlerinde Halk Sanatının Etkisi: Yerellik Ve Evrensellik Bağlamında Bir Değerlendirme”. SDÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi. 10 (19). 160-186.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. MUSTAFA KAYAYayın Tarihi: 13.09.2018Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Yayın Tarihi: 13.09.2018Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Gide Gide-1 (Ha Bu Diyar) Türkçe | Dost Yayınları / Ankara | 1959 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-2 (Doğu’dan Gezi Notları) | Dost Yayınları / Ankara | 1960 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-3 (Harran-Hoyrat-Mayın ve Irp) | Forum Yayınları / Ankara | 1961 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-4 (Uy Babo) | Dost Yayınları / Ankara | 1962 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-5 (Topraksızlar) | Yeditepe Yayınları / İstanbul | 1963 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-6 (Hu Dost) | Ankara Gazeteciler Cemiyet Yayınları / Ankara | 1964 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-7 (Bir Karış Toprak İçin) | İmece Yayınları / Ankara | 1965 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-8 (Oy Fırat Asi Fırat-Denizi Yiyenler-Yaşama Duvarı-Kızamık Melekleri) | Yalım Kitabevi / Ankara | 1966 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-9 (Korku-Kaymakam-Babo-Köprü-Kara Tohum) | Başnur Matbaası / Ankara | 1967 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-10 (Can Pazarı-Vay Kurban- Hayvanlar ve İnsanlar) | Doğan Yayınevi / Ankara | 1969 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-11 (Ne Biçim Amerika, Ne Biçim Rusya ve İran-Afganistan-Pakistan) | Ok Yayınları / İstanbul | 1970 | Gezi Yazısı |
Gide Gide-12 (Arkadaşım Orhan Kemal ve Mektupları) | Aksoy Yayıncılık / İstanbul | 1975 | Mektup |
Gide Gide-13 (Kara Sevdam Anadolu’m) | Çağdaş Yayınevi / İstanbul | 1976 | Gezi Yazısı |
Can Arkadaş | Cem Yayınevi / İstanbul | 1976 | Roman |
Mayınlı Topraklar Üzerinde | Çağdaş Yayınevi / İstanbul | 1977 | Gezi Yazısı |
Kanlı Gömlekler | Köyün Çocuğu Yayınları / İstanbul | 1977 | Gezi Yazısı |
Ceylanlar Suya İndi | Cem Yayınları / İstanbul | 1978 | Gezi Yazısı |
Adı Yemendir | Yazko Yayınevi / Ankara | 1981 | Roman |
Mayınlar Çiçek Açmaz | Yazko Yayınevi / Ankara | 1983 | Gezi Yazısı |
Şu Bizim Gazipaşa ve İsmet Paşalı Yılları | Adam Yayınları / İstanbul | 1984 | Hatıra |
Pavli Kardeş | Kaynak Yayınları / İstanbul | 1985 | Mektup |
Harran Koçaklaması | Boyut Yayınevi / İstanbul | 1987 | Gezi Yazısı |
Ey Samandağ Samandağ | Gerçek Sanat Yayınları / İstanbul | 1991 | Gezi Yazısı |
Ağlama Anam | Gendaş Yayıncılık / İstanbul | 1991 | Gezi Yazısı |
Can Pazarı | Başak Yayınları / Ankara | 1992 | Gezi Yazısı |
40 Yıl Önce 40 Yıl Sonra | Ümit Yayıncılık / Ankara | 1994 | Gezi Yazısı |
Dosttan Gelen Selamsın | Günizi Yayıncılık / İstanbul | 2004 | Mektup |
Silivri 5. Ordu 1. Kitap | Kaynak Yayınları / İstanbul | 2012 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Muazzez Uslu Avcı | d. 1960 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | VASSAF, Osmanzâde Hüseyin Vassaf | d. 08.03.1872 - ö. 22.10.1929 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HAYDAR/HAYDAR ARSLAN, Haydar Aslan | d. 1926 - ö. 2007 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MUHAMMED HÜSEYİN YEGÂNE | d. 1926 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ziya Mısırlı | d. 5 Şubat 1926 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Fatma Güner | d. 16 Mart 1926 - ö. 05 Aralık 2004 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Hasan Demir | d. 12 Temmuz 1954 - ö. 30 Ekim 2015 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Ali Tavşancıoğlu | d. 17 Ağustos 1971 - ö. 23 Mayıs 2015 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Ertuğrul Karakoç | d. 15 Mart 1936 - ö. 26 Temmuz 2015 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Asaf Hâlet Çelebi | d. 27 Aralık 1907 - ö. 15 Ekim 1958 | Meslek | Görüntüle |
11 | Akın Tahir Karauğuz | d. 1898 - ö. 4 Haziran 1982 | Meslek | Görüntüle |
12 | Mustafa Ökkeş Evren | d. 15 Ekim 1966 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Emin Türksoy | d. 1904 - ö. 1979 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Yavuz Adugit | d. 1973 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Celal (Musahipzade) | d. 31 Ağustos 1868 - ö. 20 Temmuz 1959 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Burhan Eren | d. 02 Mayıs 1972 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Hulki Aktunç | d. 27 Ocak 1949 - ö. 29 Haziran 2011 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Tacettin Şimşek | d. 20 Nisan 1961 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |