Madde Detay

Gabit Müsirepulı, Kuzey Kazakistan vilayetinin Jambıl nahiyesi Jañajol köyünde doğmuştur. Kazak-Sovyet edebiyatının kurucularından kabul edilir. Müsirepulı, Rus kültürünün etkisinde ve Komünizm ideolojisini benimseyerek yaşamıştır.

1916 yılında iki sınıflık köy Rus okulunda bir yıl okumuş, daha sonra dört yıl Rus okulunda okuyarak 1921 yılında da burayı bitirmiştir. 1923 yılında Orenburg’daki “İşçi Fakültesi”ne girmiştir. 1926 yılında mezun olduktan sonra Ombı’daki “Köy İşleri Enstitüsü”nde de bir yıl okumuştur. 1927-28 yılları arasında Burabay’daki teknik okulda öğretmenlik yapmıştır. İlk eserini (Tuvlağan Tolkında / Coşan Dalga Üzerinde)1927 yılında kaleme almıştır. 1955-66 yılları arasında “Ara” (Arı) dergisinin baş redaktörlüğü görevinde bulunmuştur Yeni sistemin içinde yetişen ve devletin farklı kurumlarında çeşitli kademelerde görev yapan Müsirepulı, 1927’den itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi Üyeliği, Komünist Partinin Kazakistan Şubesi Başkanlığı, Kazakistan Süreli Yayınlar Müdürlüğü, Sanat Dairesi İşleri Başkanlığı, Kazak Edebiyatı ve Sosyalist Kazakistan Gazeteleri Redaktörlüğü gibi görevlerde de bulunmuştur; Yazar, 1958 yılında Kazak SSC İlimler Akademisi üyeliğine kabul edilir, 1974’te Sosyalist Emek Kahramanı, 1984’te Kazak SSC’nin Halk Yazarı seçilmiştir. 1955 – 56 yıllarında Ara (Arı) Dergisinin baş redaktörlüğünü yapmıştır. Ardından Kazakistan Yazarlar Birliği birinci başkanı olan Müsirepulı, 1958’den sonra SSCB Yazarlar Birliği Başkanlarından biri olarak görev yapmıştır. Lenin ve Devlet Ödüllerini Tayin Etme Kurulu Üyeliği ve SSCB Yüksek Şurasının Milletvekilliğini yapar, 1974-75 yıllarında Kazak SSC Yüksek Şurası Başkanı olmuştur. Defalarca Lenin, Ekim Devrimi Nişanı, ve Kızıl Tuv Nişanı ile ödüllendirilmiştir.

2002 yılı UNESCO nezdinde yazarın doğumunun yüzüncü yılı kutlanmıştır.

Müsirepulı, döneminin Kazak edebiyatına yön veren yazarlardandır. Halkı sosyalizm yolunda eğiten yazar, eserlerinde Kazak Türkçesi, halk kültürü ve geleneklerine dair unsurları yeniden canlandırır. Müsirepulı, Qız Jibek, Qozı Körpeş-Bayan Suluv, Aqın Tragediyası, Amangeldi dramalarında dönemine has konuları işler. Onun II. Dünya Savaşı ve Sovyet askerlerinin kahramanlığını işlediği Kazak Soldatı, kapitalizmin gelişi, fabrikaların açılması, işçi teşkilatlanmasını anlattığı Oyanğan Ölke, savaşı anlattığı Jat Kolında, kadınları anlattığı Ulpan adlı romanları vardır.

Müsirepulı, edebiyat dünyasına kolektifleştirmeyi işlediği Tuvlağan Tolqında (1927) hikâyesiyle girer. Onun devrim mücadelesini, sınıf çatışmalarını yazdığı eserlerindeki kahramanlar eskiyle savaşan, yeniyi kurmaya çalışan devrimci karakterlerdir: Ömir Ertegisi, Ana Tuvralı Eñgimeler, Üzdiksiz Ösüv, Jaylav Jolında, Tutkın Kız, vs. Diğer hikâyelerinde sosyalizm dönemindeki köy hayatı ve köy insanı konu alınır: Şuğıla, Kos Şalkar, Kök Üydegi Körşiler, Talpak Tanav, Küsen, Alğaşkı Adımdar, Tunnel, vs.

Onun Jaylav Jolında povestinde kadınların toplumdaki varlık mücadelesi anlatılır. Gorki’nin tesiri olan anne konulu novelleları Ana adıyla yayınlanır (1934). Müsirepulı’nın ilk dönem hikâyelerinde devrim, 1. Dünya Savaşı, Sovyet devrinin ilk yılları, ikinci dönem eserlerinde kolhozlar ve üretim; üçüncü dönem eserlerinde (1950 sonrası) anne konusu işlenmektedir. Edebiyat ilmi ve edebî eleştiri konularında da eserler kaleme almıştır.