Madde Detay

İstanbul doğdu. Babası, Erkân-ı Harp Feriki Ferih Âkif Paşa, annesi Azize Hanım’dır. (TBMM 1939) Aslen Erzurumlu olan Ali Süha, IV. Murat’ın Bağdat’ı fethinden beri Kütahya’da oturan Delilbaşı ailesindendir. Bebek yaşta babasını kaybet en Delibaşı, ilk tahsilini Kadıköy’deki Halile-i Mahmudiye isimli hususî mektepte tamamladı. Daha sonra Trabzon Asker Rüşdiyesi ile Mülki İdadi’yi bitirdi. Tıp Fakültesi’nden 1911'de mezun oldu. İlk memuriyeti Bağdat’ın Hille kazasındaki belediye hekimliğidir. Bir süre sonra bu görevinden istifa ederek Bağdat Demiryolu İnşaat Şirketi’nde hekim olarak göreve başladı. Umumî seferberlikte Mükellef Yüzbaşı olarak orduya dâhil oldu. Bu dönemde Bağdat Merkez Hastanesi’nde, Kolordu Sertabip Muavinliği’nde ve Basra yakınlarında gerçekleşen Şuaybe Harekâtı’nda sıhhiye bölüğü sertabipliğinde görev aldı. Hastalığı sebebiyle İstanbul’a dönmek zorunda kaldı. Askerlik görevi bittikten sonra sırasıyla Edirne Merkez, Yalova, Üsküdar, Niğde Tababetlerinde görev yaptıktan sonra Zincidere Dârü’l-eytamı müdür-i sanîliğinde, Ankara Şehremaneti Sıhhiye Müdürlüğünde, Sıhhat Vekâleti Hıfzıssıhha Mütehassıslığında ve Hıfzıssıhha Umum Müdürlüğü vekâletinde bulundu. Bir süre sonra Sıhhat Vekâletinden istifa etti. Son olarak Ankara Polis Başhekimliği görevini yaptı. (TBMM 1939) 1939'dan itibaren VI. ve VII. Dönem Kütahya Milletvekili olarak TBMM’de yer aldı. İngilizce ve Fransızca bilen Delilbaşı, dönemin tek partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi’nden vekil olarak seçilmişti.

Edebiyata olan meyli, babasızlığın verdiği içsel buhran neticesinde başlar. Devamında Trabzon İdadisi’nden arkadaşı Raif'in tesiriyle edebiyata olan ilgisi artar. İlk edebî ürünlerini başlarda küçük bir yazı defterine kaydeder. (Yazar1938:58) İdadinin altıncı sınıfından itibaren aldığı edebiyat dersleri, onun için bir dönüm noktası olur. 1908'ten sonra yazdığı küçük hikâyeler; Muhit, Resimli Kitap, Şiir ve Tefekkür, Servet-i Fünûn, Kadın, Kanad gibi dergilerde çıkar. Bu dergilerden Kanad’ın dördüncü ve son sayısından itibaren sorumlu müdür olarak görev alır. (Polat 2006:439) Bu hikâyelerinde görülen aşk maceraları izleği, Servet-i Fünûn tesiri ve devrin edebî temayülü ile ilişkili gibidir. Fecr-i Âtî topluluğunun da üyeleri arasında bulunan Ali Süha, şiirden ziyade nesir türünde edebî eserler ortaya koyar. Bu dönemde mensur şiir türündeki metinleriyle ön plana çıkan Ali Süha’nın bu eserleri yine II. Meşrutiyet devrinin farklı süreli yayınlarında yayımlanır. (Karaosmanoğlu 2007:30) Delilbaşı, Fransız edebiyatından tiyatro türünde pek çok çeviri ve uyarlama metinler de neşretmiştir. (Komisyon 2003:313) Cumhuriyet’in ilk yıllarında A.Doudet ve Molire’den çeviriler yaptı. (Işık 2006:562) Cumhuriyet’in ilanından sonra Ülkü dergisinde sağlıkla ve tiyatro ile ilgili makaleleri çıkar. Başta tiyatro türüne dair olmak üzere edebî eleştiri metinler kaleme alır. (Özkırımlı1987:355) Delilbaşı’nın 1944'teyayımlanan Türkçeden Fransızcaya bir sözlük çalışması ve Fransızca Türkçe olarak da bir dil kılavuzu kitabı mevcuttur. Bu kitabını Reşat Nuri, İsmail Hami ve Nurullah Ataç'la birlikte hazırlamıştır.