Madde Detay
M. Bozkurt Güvenç
(d. 16 Temmuz 1926 / ö. 10 Aralık 2018)
Yazar, Mimar, Antropolog, Akademisyen, Eleştirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Samsun’da doğan M. Bozkurt Güvenç, babasının subay olması nedeniyle ilk ve ortaokul eğitimini ülkenin yedi şehrinde, on bir okulda tamamladı. Bu sayede Anadolu’nun çeşitli yerlerini tanıma imkânı bulan yazar, Kabataş Lisesi’ni bitirdikten sonra 1944-1945 yıllarında İstanbul Teknik Üniversitesi’ne devam etti. Bozkurt Güvenç, devlet bursunu kazanarak gittiği Amerika Birleşik Devletleri’nde Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nü 1950 yılında bitirerek mimar oldu. Bursunun karşılığı olarak T.C. Devlet Demir Yolları’nda inşaat dairesinde ve şantiyelerinde mecburi görev yaptı. 1952’de Melda Sunay ile evlendi. 1956'da Darüşşafaka Lisesi’nde matematik öğretmenliği, Yıldız Teknik Okulu’nda mimarlık öğretmenliği ve yöneticilik yapan Güvenç, aynı yıl İstanbul’da Mimarlık Bürosu’nu kurdu.
1962-1963 yılları arasında burslu olarak gittiği Columbia Üniversitesi’nde, eğitim yönetiminin yanı sıra sosyal ve kültürel antropoloji öğrenimi gördü. Yurda döndükten sonra Hacettepe Üniversitesi’nin kuruluşunda görev alan Güvenç, 1964 yılında yine bu üniversitede öğretim üyesi oldu. Doktorasını da 1965 yılında Hacettepe Üniversitesi’nde tamamladı. Temel Bilimler Yüksekokulu’nu, Nüfus Etütleri Enstitüsü’nü, Sosyal Antropoloji Bölümü'nü kurdu. 1969'da doçent, 1977'da profesör oldu. 1972-1976 yılları arasında Türk Sosyal Bilimler Derneği Başkanlığı, 1974’te Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı görevlerini üstlendi. 1979-1981 yıllarında Tokyo Üniversitesi Asya ve Afrika Araştırmaları Enstitüsü'nde Konuk Araştırma Profesörü olarak bulundu. 1985-1986 yıllarında Wilson Center burslusu olarak Amerika’da Smithsonian Enstitüsü’nde araştırmalar yaptı. Yurda döndüğünde Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü Başkanı olarak bir süre daha çalıştıktan sonra 1993’te emekli oldu. 1993-2000 yılları arasında Cumhurbaşkanı Başdanışmanı olarak Çankaya’da görevlendirildi. Başbakanlık Atatürk Barış Ödülü Yüksek Kurulu'nda, Yüksek Öğretim Kurumu Genel Kurulu'nda, Unesco Türkiye Millî Komisyonu'nda, Türk Eğitim Derneği Bilim Kurulu'nda yer aldı. “Japonya’nın Yükselen Güneşin Altın Işınları” nişanıyla ödüllendirildi. 1997 yılında Türkiye Bilimler Akademisi’ne onursal üye seçildi. Japonya Vakfı Fellow (Tokyo) Japonya Doğan Güneş Nişanı, Wilson Fellow Simithsonian (ABD) ödülleri ve Kültür Bakanlığı hizmet ödülünü aldı. Güvenç, 1972’de başkanlığını yaptığı Türk Yükseltme Derneği, TDK ve Türk Mimarlar Odası üyesidir.
Bozkurt Güvenç; insan, kültür, kimlik, eğitim ve değişim sorunları çerçevesinde sürdürdüğü araştırmalarıyla tanınır. Sosyal antropoloji alanında çalışmalar yapan Güvenç, antropolojiye ilişkin sorunlar içerisinde en çok kültür kavramı üzerinde durmuş; kültürün birey ve ulus üzerindeki etkilerini incelemiştir. Yurtdışındaki derslerde; kültürün, değişen bir varlık alanı ve bireyin temel kişiliğini oluşturan başat öğelerden biri olduğu gerçeğini fark eder. İnsan, kültürel zeminden hareketle oluşan bu değişmeyen temel kişiliği ile değişen kültüre ayak uydurmak zorundadır. Bu farkındalıkla Türkiye’de kültürel bir değişim olduğunu idrak eden Güvenç, eserleri aracılığıyla yaşanan bu değişimin analizini yapmaya çalışır. 1985’ten sonra Türkiye’nin bir kimlik sorunu yaşadığını ifade eden yazar, kimlik-kültür ilişkisini incelerken; aydınlanma ruhunun toplum tarafından anlaşılabilmesi için eğitimin önemini vurgular. Güvenç, toplumun eğitim sorunlarıyla yakından ilgilenmiştir. Çok partili döneme geçişin ardından Demokrat Parti döneminin eğitim, felsefe ve yabancılaşma sorunları üzerinde duran ve bu sorunları eserlerinde derinlemesine işleyen yazar; Türk kimliği, Türk tarihi ve uygarlığı ile ilgili araştırmalarıyla tanınır.
Kaynakça
Güvenç, Bozkurt (1997). Kültürün Abc’si. İstanbul: YKY.
Güvenç, Bozkurt (1995). Türk Kimliği Kültür Tarihinin Kaynakları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Işık, İhsan (2007). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. Baskı). C. 4. Ankara: Elvan Yayınları.
Sarı, İbrahim (2017). Türkologlar. (e-kitap). https://books.google.com.tr/books?id=QDpEDwAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false (Erişim Tarihi: 08.04.2018)
TRT (2004). "Bozkurt Güvenç Belgeseli". http://www.trtarsiv.com/izle/127579/yillar-yollar-yuzler-10-bolum (Erişim Tarihi: 25.05.2018)
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: SEVDA GEÇENYayın Tarihi: 20.03.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 20.03.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Kültür Kuramında Bütüncülük Sorunu Üzerine Bir Deneme | Hacettepe Basımevi / Ankara | 1970 | Araştırma |
Türkiye Demografyası | Hacettepe Üniversitesi Yayınları / Ankara | 1971 | Araştırma |
İnsan ve Kültür: Antropolojiye Giriş | Sosyal Bilimler Derneği / Ankara | 1972 | Araştırma |
Çağımızın Özgürlük Sorunu | Özgür İnsan Yayınları / Ankara | 1973 | Çeviri |
Sosyal Kültürel Değişme | Hacettepe Üniversitesi Yayınları / Ankara | 1976 | Araştırma |
Yalnızlık Dolambacı | Cem Yayınevi / İstanbul | 1978 | Çeviri |
Japon Kültürü | Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / Ankara | 1980 | Araştırma |
Sosyal Antropoloji Açısından İnsan ve Dünyası | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1982 | Çeviri |
Darwin Gerçeği Darwin Gerçekte Ne Dedi? | Cep/Düşün / İstanbul | 1985 | Çeviri |
Kültür Konusu ve Sorunlarımız | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1985 | Araştırma |
Türk-İslam Sentezi | Sarmal Yayınevi / İstanbul | 1991 | Araştırma |
Seçilmiş Bazı Ülkelerde Yükseköğretime Geçiş | ÖSYM Yayınları / Ankara | 1992 | Araştırma |
Tarihten Dersler | Cem Yayınevi / İstanbul | 1992 | Çeviri |
Mantık ve Metot | Anadolu Ünv. Açıköğretim Fakültesi Yayınları / Ankara | 1993 | Araştırma |
Türk Kimliği Kültür Tarihinin Kaynakları | Kültür Bakanlığı / Ankara | 1993 | Araştırma |
Kültür ve Demokrasi | Gündoğan Yayınları / Ankara | 1995 | Araştırma |
Kültür ve Eğitim | Gündoğan Yayınları / Ankara | 1995 | Araştırma |
Kültürün abc'si | YKY / İstanbul | 1997 | Araştırma |
Güldüşün Fıkraları Abeceli Bir Deste | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2000 | Mizah |
Osmanlı’dan Cumhuriyete Kültürümüzde Batı Etkileri | Türkiye Bilimler Akademisi / Ankara | 2002 | Araştırma |
Anılardan Sayfalar | Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul | 2004 | Hatıra |
Demirel’e Yazdıklarım | Büke Yayınları / İstanbul | 2005 | Araştırma |
Dünyanın Sonu mu? | Sentez Yayınları / İstanbul | 2008 | Diğer |
Nasıl Bir Eğitim Reformu? | Alp Ofset Matbaacılık / Ankara | 2008 | İnceleme |
Erkek Egemen Dünyada Kadın Sorunları Sözlüğü | Cumhuriyet Kitapları / İstanbul | 2013 | İnceleme |
Demokrasi Din Devlet | Efil Yayınevi / Ankara | 2015 | İnceleme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Necmeddin Veysi Akhasanoğlu | d. 1897 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Behiç Ak | d. 01 Ocak 1956 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Gökhan Taner Günsan | d. 04 Ağustos 1978 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MUSTAFA, Mustafa Şener | d. 1926 - ö. 1988 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Kemal Demirel | d. 9 Eylül 1926 - ö. 4 Kasım 2009 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Memet Fuat | d. 16 Şubat 1926 - ö. 19 Aralık 2002 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Haluk Aker | d. 13 Haziran 1940 - ö. 20 Mart 2018 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Ahmet Kaçar | d. 1926 - ö. 12 Mayıs 2018 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | KUBAT, Hacı Osman Kubat | d. 1940 - ö. 05.11.2018 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Mavisel Yener | d. 10 Aralık 1962 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Şahabettin Uzunkaya | d. 10 Temmuz 1919 - ö. 5 Eylül 2000 | Meslek | Görüntüle |
12 | Cemalettin Aykın | d. 2 Şubat 1928 - ö. 18 Ocak 2012 | Meslek | Görüntüle |
13 | Nuhuz Olcay Kılıç | d. 11 Şubat 1961 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Gün A. Utkan | d. 16 Kasım 1969 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Mustafa Yürekli | d. 27 Kasım 1960 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | GÜVENCİ, Hasan Güvenç | d. 1942 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | İsmail Bozkurt | d. 24 Şubat 1940 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | REVÂNÎ, Veli Bozkurt | d. 1898 - ö. 20.10.1968 | Madde Adı | Görüntüle |