İKRÂRÎ, Mehmed

(d. ?/1844 - ö. ?/1904)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1844 yılında Yusufeli’nin Okar (şimdiki adı Havuzlu) köyünde doğan âşığın asıl adı Mehmed'dir. Şiirlerinde İkrarî mahlasını kullanan âşık küçük yaşlarda şiire ilgi duymaya başlamıştır. İkrarî’nin geçimini topladığı meyveleri Erzurum ve çevresinde satarak sağladığı ve 1904 yılında vefat ettiği bilinmektedir. 

Gittiği yerlerde çeşitli konularda destan, koşma, ya da taşlamalar söyleyerek tanınmıştır. Dönemin âşıklarından birçoğuyla karşılaşan İkrarî, özellikle Âşık Sümmanî ile karşılaşıp tanışmak istemesine karşın bunu gerçekleştirememiştir. Torunu Âşık Pervanî’nin aktardığı bir anlatıya göre; İkrârî, Sümmanî ile karşılaşmak için Narman’a gitmek üzere yola çıktığında, Sümmanî’de aynı düşünce ile İkrârî’nin yanına gitmek üzere Narman’dan ayrılmıştır. Yolda birbirleriyle karşılaşıp selamlaşan âşıkların her birinin içinden, karşılaştığı kişinin görüşmek istediği kişi olduğu düşüncesi geçmiştir. Gerçekten de biri Narman’a öteki ise Yusufeli’ne vardığında içinden geçenlerin doğru olduğunu anlamışlardır. Âşık İkrârî şiirlerinde dinden sevdaya dek değişik konuları işlemiştir. Ancak özellikle güzellemeleri ile tanınmış ve kendisinden sonraki birçok âşığa da ilham kaynağı olmuştur (Özder ve Aydın 1969: 73; Gökalp 1988: 63; Karadeniz 2002: 287; Çelik 2008: 197; Öksüz 2013: 279).
 

Kaynakça

Gökalp, Mehmet (1988). Artvin Saz Şairleri. İstanbul: Asır Ajans Yay.

Karadeniz, Bekir (2002). Artvinli Halk Şairleri. Ankara: Ankara Artvin Kültür ve Yardımlaşma Derneği Yay.

Öksüz, Musa (2013). Artvin Âşıklık GeleneğiYayımlanmamış Doktora Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi. 

Özder, M. Âdil, Abdullah Aydın (1969). Yazı ve Resimlerle Çevre İncelemesi-I Artvin İli. Ankara: Güneş Matbaacılık.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖZDE TEKİN
Yayın Tarihi: 11.02.2015
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Beni
Ey felek hüzn ile gamhun eyledin büryan beni
Akıbet sevda-i aşka saldırdın giryan beni
Bunca ukubatı mazhar-ı giriftar eyledin
Ne sebeptir bimem ancak soyunan üryan beni

Nice yıldır gurbetin kahrı giribanım tutar
Bir virane münasip gör o ilde baykuş öter
Hal-ı aşkı dırasiyle olam Mecnun’dan beter
Bula dostu sadıkınam eleme seyran beni

İkrari ahvaline gam çekme şükrü daim ol
Eda eyle farz u sünnet emri hakka kim ol
İmdi fermana mutisin eyle zikri saim ol
Ola birgün dost yolunda edeler kurban beni

Karadeniz, Bekir (2002). Artvinli Halk Şairleri. Ankara: Ankara Artvin Kültür ve Yardımlaşma Derneği Yay. 288.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GÜLPAŞA, Gülpaşa Dursund. 1927 - ö. 1993Doğum YeriGörüntüle
2Zafer Altınkozaoğlud. 25 Aralık 1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Yüksel Yazıcıd. 14 Eylül 1941 - ö. 09 Kasım 2017Doğum YeriGörüntüle
4DEM’Î, Yûsufd. 1844 - ö. 1862Doğum YılıGörüntüle
5ÂLÎ BEY, Direktör Mehmed Âlî Beyd. 1844? - ö. 1899Doğum YılıGörüntüle
6MAHCÛBÎ, Hovhannesd. 1844 - ö. 1898-1899Doğum YılıGörüntüle
7ABDURRAHMAN SÜREYYÂ, Mîrdûhî-zâded. 1841 - ö. 1904Ölüm YılıGörüntüle
8NURİ, Nuri Babad. 1841? - ö. 1904-1906?Ölüm YılıGörüntüle
9Abay İ. Kunanbayevd. 1845 - ö. 06 Temmuz 1904Ölüm YılıGörüntüle
10ZİHNÎ, Bayburtlud. 1797 - ö. 1859Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11GİRYÂNÎ, Süleyman İbn-i İbrahimd. 1861/1870? - ö. 1915/1920?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12FAHRİ, Ahmed Fahrid. 1845 - ö. 1918Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13GÜRYANÎ, Şeref GÜRd. 1950 - ö. 27.06.2010Madde AdıGörüntüle
14BAHRÎ, Köprüvî Yûsuf Bahrî bin Mehmedd. 1750 - ö. 1829Madde AdıGörüntüle
15OZAN YUSUF, Yusuf Yıldırımd. 1975 - ö. ?Madde AdıGörüntüle