ARİFÎ, Hacı Arif Efendi

(d. 1247/1831 - ö. 1328/1912)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hacı Arif Efendi olan şair, mahlas olarak Arifî'yi kullanmıştır. Doğum yeri Tokat'ın Zile ilçesidir ve 1831'de dünyaya gelmiştir. (TDEA 1977: 158). Babasının adı Osman'dır. Mensup olduğu aileye Tekkeneşinzâdeler denir (Turgut 1931: 105). Sofiyundan meşhur Bayezid-i Bestamî torunlarındandır. Ailesi içinden birçok âlimler yetişmiştir (Öztelli 1944: 67). Eğitimi konusunda bir kaynak, ünlü mutasavvıflardan Beyazıd-ı Bistâmî ahfadından olduğunu ve iyi bir tahsil göremediğini ve ustası Fânî ile birlikte Anadolu’nun birçok şehirlerini dolaştığını aktarır (1977: 158). Bir başka kaynağa göre de tahsili azdır ve yazısı okunamayacak kadar kötüdür. En çok gazel, koşma ve ilahi türünde yazmıştır (Turgut 1931: 105). Bilhassa koşma ve ilahileri güçlüdür (1977: 105). 1912 yılında vefat etmiştir.

Kaynakça

Aras, Veli (1977). "Ârifî", Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C.1. İstanbul: Dergâh Yay. 158. 

Öztelli, Cahit (1944). Zileli Şairler. Samsun: Vilayet Matbaası. 

Turgut, Halis (1931). "Arifî", Halkbilgisi Haberleri 2 (17): 105-106. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 05.12.2014
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Bir civan bir ateş saldı özüme

Nazeninim sana kimse uyar mı

Yemesem içmesem baksam yüzüne

Sabahtan akşama gözüm doyar mı?

Nazlısın sevdiğim gayette nazlı

Gaözelerin oku, sinemde gizli

Cilvesi tatlıdır hem şirin sözlü

Güzellikte eller sana uyar mı?

Arifsiz gezersin sen bu dünyada

Etme bu cefayı ermen murada

Sana canü dilden oldum üftade

Bir puse versen gönül doyar mı?

Turgut, Halis (1931). "Arifî", Halkbilgisi Haberleri 2 (17): 106. 

Koşma 

Hey benim sevdiğim seni bir yerden 

Alup kaçsam da bir kaçmasam da bir

Gizli sırlarımı dosta düşmana

Gayri açsam da bir açmasam da bir

Deli gönlüm sakın şaşma yolundan

Çatar gelüp adüv tutar kolundan

Taze mahbubumun ince belinden

Sarup kaçsam da bir kaçmasam da bir

Gam çekme Arif sağ olsun başın

Dökme gözlerinden kan ile yaşın

Oturup namerdin ekmeğin, aşın

Yeyüp içsem de bir içmesem de bir 

Turgut, Halis (1931). "Arifî", Halkbilgisi Haberleri 2 (17): 106. 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MEŞKÎ, Mehmed Meşkî Çelebid. ? - ö. 1595-96Doğum YeriGörüntüle
2OZAN GÜLŞAN, Mustafa Gülşand. 1949 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SÂFÎ, Ahmed Sâfî, Tokatlıd. 1824 - ö. 1873Doğum YeriGörüntüle
4HİLMÎ, Mehmed Emînd. 1831 - ö. 1884Doğum YılıGörüntüle
5SÂDIK, Edirnelid. 1831 - ö. 1854 ds.Doğum YılıGörüntüle
6VİRÂNÎd. 1831 - ö. 1911Doğum YılıGörüntüle
7CEYHUNÎ, Çördük Oğlu Ömerd. 1847 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
8İFFET, Hatice İffet Hanımd. 1854 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
9İZZET, Mehmed Efendid. 1836 - ö. 25 Haziran 1912Ölüm YılıGörüntüle
10ÇORLULU ÂŞIK, İbrahim Ağad. ? - ö. 1850?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11NİDÂÎ, Alid. 1878 - ö. 1916Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12MESTÎ, Mahird. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13İLBENDİd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14SÂRİM, Mustafa Sârim Efendid. ? - ö. 1843Madde AdıGörüntüle
15NURETTİN, Nurettin Başerd. 1910 - ö. 1993Madde AdıGörüntüle