Bilal Köyden

A.S.(Ağa Sami), Uzunisalı
(d. 1894 / ö. 3 Haziran 1967)
Gazeteci, Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1894’te Ordu’da doğar. Ordu Rüştiyesi mezunudur. Erzincan Zabit Mektebi’ne devam ederken, savaşa katılır ve yaralanır, böyle eğitim hayatı da yarım kalır. Tedavisinden sonra Ordu’ya dönen Köyden’in gazetecilik faaliyetleri bu dönemde başlar. Millî Mücadele yıllarında Ordu’da çıkan Tekâmül, Muvaffakiyet-i Milliye, Hâdim-i Cumhuriyet gazetelerinde ve Trabzon'da çıkarılan Kahkaha ve Devekuşu mizah gazetelerinde yazar. (Demir 2005: 91) 20 Temmuz 1927’de kendi gazetesi ve "Türkiye'nin ilk köy gazetesi" olduğu iddia edilen Güzelordu’yu çıkarır. Harf İnkılabı’dan dolayı 55. sayısında kapatılmak zorunda kalan Güzelordu, Köyden’in köyündeki evine ahşaptan bir baskı makinesi yaptırmasıyla 25 Mart 1929’da yeniden çıkmaya başlar. 1951’de gazetenin yayın hayatı son bulur. Bir süre Kooperatifçi gazetesinde yazan Köyden, 1951’de Birlik, 1953’te de Ordu Postası gazetelerini kurar. Ayrıca Zaman ve Ordu Sesi gazetelerinde de yazıları yayımlanır. Köyden, 3 Haziran 1967’de Ankara’da vefat eder (Dizman, 1999).

Şair ve gazeteci Bilal Köyden, şairliğinden ziyade gazeteci kimliğiyle tanınır. Gazete yazılarında Cumhuriyet'in ve Atatürk’ün ateşli bir savunucusudur. Gazetede ülkenin kalkınmasını köyün kalkınmasına bağlayan yazılar kaleme almıştır. Kalemi oldukça keskindir. Yazılarındaki mizahî ve alaycı üslup, eleştirel tavrının bir yansımasıdır. Köyden’in dizi halinde yayınladığı, keyifle okunan gezi yazıları da bulunmaktadır (Dizman, 1999).

Gazete yazılarındaki mizahî üslubu şiirlerinde de görmek mümkündür. Kabuk-name, halkın fındık kabuğu temin etmek için maruz kaldığı muameleleri mizahî bir üslupla dile getiren bir şiir kitabıdır. (Çebi 1994: 347). Saçma Kırıntıları'nın takdiminde "bu eserde şiirden, edebiyattan bir zerre aramanın abesle uğraşmak" (Köyden 1962: 1) olduğunu söyleyen Köyden, genellikle aşk konulu şiirler yazmakla birlikte siyasî konularda hiciv şiirleri de kaleme almıştır. Mâni, kıta gibi nazım biçimlerini kullandığı eserlerinde bir şiir dilini yakaladığını söylemek zordur.

Kaynakça

Çebi, Sıtkı (1994). "Ordu Yöresi Tarihi Bibliyografyası." Vakıflar Dergisi, S. 23. Ankara. 343-352.

Dizman, İbrahim (1999). Türkiye’nin İlk Köy Gazetesi Güzelordu ve Bilal Köyden. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Demir, N (2005). “KÖYDEN, Mehmet Bilâl”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VI. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 91.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. DİLEK YARDIM
Yayın Tarihi: 06.06.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Kolay İlâçlarTekamül Matbaası / Ordu1934Diğer
Güzelordu Gazetesi'nin 25 Yıllık HikâyesiYeni Matbaa / Ordu1955Hatıra
Kabuk-nameSağra Matbaası / Ordu1962Şiir
Saçma KırıntılarıSağra Matbaası / Ordu1962Şiir
Ordu'nun Uzunisa Köyünde Yerleşen Şeyhoğulları Ailesine Ait SilsilenameSağra Matbaası / Ordu1962Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sezai Sarıoğlud. 11 Mart 1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MİTHAT KARATAŞd. 1971 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3KEMAL MENCELOĞLUd. 01.05.1961 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Murat Urazd. 14 Eylül 1892 (1894) - ö. 10 Aralık 1981Doğum YılıGörüntüle
5Abdulla Kadirîd. 10 Nisan 1894 - ö. 4 Kasım 1938Doğum YılıGörüntüle
6Edip Ayeld. 23 Ağustos 1894 - ö. 17 Ocak 1957Doğum YılıGörüntüle
7İlhan Tarusd. 24 Kasım 1907 - ö. 8 Ocak 1967Ölüm YılıGörüntüle
8Asaf Çiyilteped. 1934 - ö. 7 Haziran 1967Ölüm YılıGörüntüle
9ÂRİF ERENd. 1887-1888? - ö. 08.05.1967Ölüm YılıGörüntüle
10Nejat İşlerd. 28 Şubat 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Erdoğan Tokmakçıoğlud. 19 Nisan 1934 - ö. 04 Eylül 2017MeslekGörüntüle
12İslam Beytullah Erdid. 25 Nisan 1940 - ö. 6 Ocak 2014MeslekGörüntüle
13Mehmet Ziya Beyd. 1866 - ö. 27 Mart 1930Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ahmet Semih Mümtazd. 1879 - ö. 28 Nisan 1956Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Kadircan Kaflıd. 1889 - ö. 1969Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SİLAHDÂR MEHMED AĞAd. 8 Aralık 1658 - ö. 1726-27Madde AdıGörüntüle
17ARİF, Mustafa Ağad. 1774 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SÂMÎ, Mustafa Sâmî, Ayaşlıd. 1858 - ö. 1916Madde AdıGörüntüle