Madde Detay
Bilal Köyden
A.S.(Ağa Sami), Uzunisalı
(d. 1894 / ö. 3 Haziran 1967)
Gazeteci, Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1894’te Ordu’da doğar. Ordu Rüştiyesi mezunudur. Erzincan Zabit Mektebi’ne devam ederken, savaşa katılır ve yaralanır, böyle eğitim hayatı da yarım kalır. Tedavisinden sonra Ordu’ya dönen Köyden’in gazetecilik faaliyetleri bu dönemde başlar. Millî Mücadele yıllarında Ordu’da çıkan Tekâmül, Muvaffakiyet-i Milliye, Hâdim-i Cumhuriyet gazetelerinde ve Trabzon'da çıkarılan Kahkaha ve Devekuşu mizah gazetelerinde yazar. (Demir 2005: 91) 20 Temmuz 1927’de kendi gazetesi ve "Türkiye'nin ilk köy gazetesi" olduğu iddia edilen Güzelordu’yu çıkarır. Harf İnkılabı’dan dolayı 55. sayısında kapatılmak zorunda kalan Güzelordu, Köyden’in köyündeki evine ahşaptan bir baskı makinesi yaptırmasıyla 25 Mart 1929’da yeniden çıkmaya başlar. 1951’de gazetenin yayın hayatı son bulur. Bir süre Kooperatifçi gazetesinde yazan Köyden, 1951’de Birlik, 1953’te de Ordu Postası gazetelerini kurar. Ayrıca Zaman ve Ordu Sesi gazetelerinde de yazıları yayımlanır. Köyden, 3 Haziran 1967’de Ankara’da vefat eder (Dizman, 1999).
Şair ve gazeteci Bilal Köyden, şairliğinden ziyade gazeteci kimliğiyle tanınır. Gazete yazılarında Cumhuriyet'in ve Atatürk’ün ateşli bir savunucusudur. Gazetede ülkenin kalkınmasını köyün kalkınmasına bağlayan yazılar kaleme almıştır. Kalemi oldukça keskindir. Yazılarındaki mizahî ve alaycı üslup, eleştirel tavrının bir yansımasıdır. Köyden’in dizi halinde yayınladığı, keyifle okunan gezi yazıları da bulunmaktadır (Dizman, 1999).
Gazete yazılarındaki mizahî üslubu şiirlerinde de görmek mümkündür. Kabuk-name, halkın fındık kabuğu temin etmek için maruz kaldığı muameleleri mizahî bir üslupla dile getiren bir şiir kitabıdır. (Çebi 1994: 347). Saçma Kırıntıları'nın takdiminde "bu eserde şiirden, edebiyattan bir zerre aramanın abesle uğraşmak" (Köyden 1962: 1) olduğunu söyleyen Köyden, genellikle aşk konulu şiirler yazmakla birlikte siyasî konularda hiciv şiirleri de kaleme almıştır. Mâni, kıta gibi nazım biçimlerini kullandığı eserlerinde bir şiir dilini yakaladığını söylemek zordur.
Kaynakça
Çebi, Sıtkı (1994). "Ordu Yöresi Tarihi Bibliyografyası." Vakıflar Dergisi, S. 23. Ankara. 343-352.
Dizman, İbrahim (1999). Türkiye’nin İlk Köy Gazetesi Güzelordu ve Bilal Köyden. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
Demir, N (2005). “KÖYDEN, Mehmet Bilâl”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VI. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 91.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. DİLEK YARDIMYayın Tarihi: 06.06.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 06.06.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Kolay İlâçlar | Tekamül Matbaası / Ordu | 1934 | Diğer |
Güzelordu Gazetesi'nin 25 Yıllık Hikâyesi | Yeni Matbaa / Ordu | 1955 | Hatıra |
Kabuk-name | Sağra Matbaası / Ordu | 1962 | Şiir |
Saçma Kırıntıları | Sağra Matbaası / Ordu | 1962 | Şiir |
Ordu'nun Uzunisa Köyünde Yerleşen Şeyhoğulları Ailesine Ait Silsilename | Sağra Matbaası / Ordu | 1962 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Şinasi Tepe | d. 14 Ekim 1961 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | İ. Güven Kaya | d. 15 Eylül 1944 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Şenol Tombaş | d. 01 Kasım 1975 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HAYDAR, Haydar Bektaş | d. 1894 - ö. 1966 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Belkıs Sami Boyar | d. 1894 - ö. 14 Mayıs 1966 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Orhan Midhat Barbaros | d. 1894 - ö. 27 Temmuz 1964 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | NEVBERÎ | d. 1885 - ö. 1967 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | HULUSÎ/YAZICI, Faik Yazıcı | d. 1917 - ö. 1967 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ORHAN BABAOLU | d. 1910 - ö. 1967 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Murat Batmankaya | d. 07 Temmuz 1968 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Erdal Alova | d. 17 Haziran 1952 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Buket Uzuner | d. 03 Ekim 1955 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Ahmed Rıfat Moralı | d. 8 Temmuz 1900 - ö. 6 Mayıs 1977 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Halit Ziya Uşaklıgil | d. 1865 - ö. 27 Mart 1945 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ziya (Adanalı) | d. 1859 - ö. 26 Ağustos 1932 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | ŞÂMÎ/DERVİŞ, Taluy-zâde Derviş Şâmî Efendi | d. ? - ö. 1606-07 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | OSMÂNÎ, Osmân Ağa | d. ? - ö. 19. yy. | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ÂRİF, Ağa Hüseyin | d. ? - ö. 1813 | Madde Adı | Görüntüle |