Bilal Köyden

A.S.(Ağa Sami), Uzunisalı
(d. 1894 / ö. 3 Haziran 1967)
Gazeteci, Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1894’te Ordu’da doğar. Ordu Rüştiyesi mezunudur. Erzincan Zabit Mektebi’ne devam ederken, savaşa katılır ve yaralanır, böyle eğitim hayatı da yarım kalır. Tedavisinden sonra Ordu’ya dönen Köyden’in gazetecilik faaliyetleri bu dönemde başlar. Millî Mücadele yıllarında Ordu’da çıkan Tekâmül, Muvaffakiyet-i Milliye, Hâdim-i Cumhuriyet gazetelerinde ve Trabzon'da çıkarılan Kahkaha ve Devekuşu mizah gazetelerinde yazar. (Demir 2005: 91) 20 Temmuz 1927’de kendi gazetesi ve "Türkiye'nin ilk köy gazetesi" olduğu iddia edilen Güzelordu’yu çıkarır. Harf İnkılabı’dan dolayı 55. sayısında kapatılmak zorunda kalan Güzelordu, Köyden’in köyündeki evine ahşaptan bir baskı makinesi yaptırmasıyla 25 Mart 1929’da yeniden çıkmaya başlar. 1951’de gazetenin yayın hayatı son bulur. Bir süre Kooperatifçi gazetesinde yazan Köyden, 1951’de Birlik, 1953’te de Ordu Postası gazetelerini kurar. Ayrıca Zaman ve Ordu Sesi gazetelerinde de yazıları yayımlanır. Köyden, 3 Haziran 1967’de Ankara’da vefat eder (Dizman, 1999).

Şair ve gazeteci Bilal Köyden, şairliğinden ziyade gazeteci kimliğiyle tanınır. Gazete yazılarında Cumhuriyet'in ve Atatürk’ün ateşli bir savunucusudur. Gazetede ülkenin kalkınmasını köyün kalkınmasına bağlayan yazılar kaleme almıştır. Kalemi oldukça keskindir. Yazılarındaki mizahî ve alaycı üslup, eleştirel tavrının bir yansımasıdır. Köyden’in dizi halinde yayınladığı, keyifle okunan gezi yazıları da bulunmaktadır (Dizman, 1999).

Gazete yazılarındaki mizahî üslubu şiirlerinde de görmek mümkündür. Kabuk-name, halkın fındık kabuğu temin etmek için maruz kaldığı muameleleri mizahî bir üslupla dile getiren bir şiir kitabıdır. (Çebi 1994: 347). Saçma Kırıntıları'nın takdiminde "bu eserde şiirden, edebiyattan bir zerre aramanın abesle uğraşmak" (Köyden 1962: 1) olduğunu söyleyen Köyden, genellikle aşk konulu şiirler yazmakla birlikte siyasî konularda hiciv şiirleri de kaleme almıştır. Mâni, kıta gibi nazım biçimlerini kullandığı eserlerinde bir şiir dilini yakaladığını söylemek zordur.

Kaynakça

Çebi, Sıtkı (1994). "Ordu Yöresi Tarihi Bibliyografyası." Vakıflar Dergisi, S. 23. Ankara. 343-352.

Dizman, İbrahim (1999). Türkiye’nin İlk Köy Gazetesi Güzelordu ve Bilal Köyden. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Demir, N (2005). “KÖYDEN, Mehmet Bilâl”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VI. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 91.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. DİLEK YARDIM
Yayın Tarihi: 06.06.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Kolay İlâçlarTekamül Matbaası / Ordu1934Diğer
Güzelordu Gazetesi'nin 25 Yıllık HikâyesiYeni Matbaa / Ordu1955Hatıra
Kabuk-nameSağra Matbaası / Ordu1962Şiir
Saçma KırıntılarıSağra Matbaası / Ordu1962Şiir
Ordu'nun Uzunisa Köyünde Yerleşen Şeyhoğulları Ailesine Ait SilsilenameSağra Matbaası / Ordu1962Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Adem Kandemird. 2 Ocak 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ZOROĞLU, Aydın Alper Zoroğlud. 03.03.1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Mürsel Sönmezd. 3 Kasım 1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Efzayiş Suat Yalçınd. 1894 - ö. 27 Ocak 1954Doğum YılıGörüntüle
5Server R. İskitd. 8 Nisan 1894 - ö. 18 Nisan 1975Doğum YılıGörüntüle
6HAMİT HAKKI TANDOĞANd. 1894 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7CAVAD HÜSEYNOVd. 1879 - ö. 1967Ölüm YılıGörüntüle
8MEHMET TECERd. 1901 - ö. 07.12.1967Ölüm YılıGörüntüle
9İsmail Hikmet Ertayland. 1889 - ö. 18 Aralık 1967Ölüm YılıGörüntüle
10Hasan Mercand. 1944 - ö. 2006MeslekGörüntüle
11Halim Yağcıoğlud. 1919 - ö. 1 Aralık 2008MeslekGörüntüle
12Vecdi Erbayd. 1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Ali Selahattin Yiğitoğlud. 1887 - ö. 31 Aralık 1939Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Leyla Sazd. 1850 - ö. 6 Aralık 1936Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ali Suavid. 8 Aralık 1839 - ö. 20 Mayıs 1878Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Sermet Sami Uysald. 29 Ekim 1925 - ö. 30 Mart 2016Madde AdıGörüntüle
17Sami Gürtürkd. 1914 - ö. 22 Kasım 1996Madde AdıGörüntüle
18Bilal Coşkund. 08 Kasım 1950 - ö. 30 Mart 2017Madde AdıGörüntüle