MEÇHULÎ/GIYABÎ, Hasan Aşık

(d. 1915 / ö. 2000)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hasan Aşık olan âşık, 1915'te Kayseri’nin Bünyan ilçesine bağlı Karakaya köyünde doğmuştur (Kalkan 1988: 114; Akbaş 1994: 40; Çapraz 2013: 126). Karakayalı Mehmet Ağa ile Firdevs Hanım’ın oğludur. Ailesi, babası Karakayalı Mehmet Ağa’nın sesinin çok güzel olmasından dolayı “Âşık” soyadını alır (Akbaş 1994: 40; Çapraz 2013: 126).

7–8 yaşına gelince köy imamından Kur’an-ı Kerim’i okumayı öğrenir ve 13-14 yaşlarında ise köye gelen bir öğretmen sayesinde yeni harfler ile tanışır. 17-18 yaşlarında köyünden Nimet Hanım ile evlenir ve bu evlilikten dört çocuğu olur. 1950’li yılların sonuna doğru köyünden Hedik adında bir kadına âşık olur; bu yüzden evini, eşini ve çocuklarını terk eder. Bu dönemde Hedik’in sevgisi ve derin bir yalnızlık duygusu ile şiirler söyleyen âşık, Hedik’in kendisini terk etmesinden sonra tamamen içine kapanır ve ömrünün sonuna kadar da tek odalı gecekondusunda çileli bir yaşam sürer (Navruz 2002: 13-14; Çapraz 2013: 126; Kalkan 1988: 114). 2000 yılında köyünde vefat eder (Çapraz 2013: 126).

Hasan Âşık, şiir söyleme yeteneğini babasından alır (Kalkan 1988: 114; Çapraz 2013: 126). Şiir söylemeye de uykusundan sert bir sesle uyanarak başladığı rivayet edilir (Navruz 2002: 14; Çapraz 2013: 126). İlk şiirlerinde Âşık mahlasını; daha sonra yazdığı şiirlerde ise sırasıyla ‘Meçhulî’ ve ‘Gıyabî’ mahlaslarını kullanır (Kalkan 1988: 114; Akbaş 1994: 40; Çapraz 2013: 126). Gıyabî mahlasını ise gıyabında konuşanların çok olmasından dolayı hâline uygun düşsün diye alır (Kalkan 1988: 114). Tasavvufî konulara ilgi duyarak kendini tasavvufa verir ve daha ziyade bu yolda şiirler söyler (Kalkan 1988: 114; Akbaş 1994: 40). Şiirlerinde daha çok aşk, sevgi, yalnızlık gibi konuları işlemekle birlikte taşlama sahasında da önemli şiirleri vardır (Çapraz 2013: 27). Şiirlerinde yer yer tasavvufî remizlere de rastlanır. Şiirlerinde oldukça duygulu ve samimi bir söyleyişe sahip olup yöre ağzı kelimelere de yer verir. Gençliğinden beri yazdığı yazdığı şiirlerin bir kısmını birkaç deftere kaydeder fakat hiçbir yerde yayımlamaz. Sadece araştırmacılar şiirleri için kendisine müracaat ettiğinde şiirlerini onların istifadesine sunar (Kalkan 1988: 114). Ölümünden sonra ele geçirilen tüm şiirleri Ali Rıza Navruz tarafından bir kitap hâline getirilerek bastırılır (Navruz 2002).

Kaynakça

Akbaş, S. Burhanettin (1994). Bünyan ve Yöresi Halk Edebiyatı Folklor ve Etnografyası. Kayseri: Bizim Gençlik Yay.

Çapraz, Erhan (2013). “Hasan Âşık”. Kayseri Ansiklopedisi. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yay. 126-127.

Kalkan, Emir (1988). Çağlar Boyunca Kayseri Şairleri. Kayseri: Kayseri İli Özel İdare Müdürlüğü ve Kayseri Belediyesi Birliği Yay.

Navruz, Ali Rıza (2002). Hasan Âşık / Gıyabî (1914 – 2000) / Hayatı ve Şiirleri. Kayseri: Şafak Ofset.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ÇAPRAZ
Yayın Tarihi: 30.12.2018
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KUL MUSTAFAd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Yahya Kemal Akansud. 21 Haziran 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3İBİŞ, İbrahimd. 1858 - ö. 1917Doğum YeriGörüntüle
4İlyas Eserberlind. 10 Ocak 1915 - ö. 5 Ekim 1983Doğum YılıGörüntüle
5Alıkul Osmonovd. 1915 - ö. 1950Doğum YılıGörüntüle
6Raif Aybard. 1915 - ö. 8 Ocak 2005Doğum YılıGörüntüle
7HÜSEYİN/NAMVERî, Hüseyin Namverîd. 1922 - ö. 2000Ölüm YılıGörüntüle
8Semih Günverd. 1917 - ö. 10 Ocak 2000Ölüm YılıGörüntüle
9Mina Urgand. 01 Mayıs 1915 - ö. 15 Haziran 2000Ölüm YılıGörüntüle
10SELAHATTİN BAYSALd. 10.04.1942 - ö. 11.03.2015MeslekGörüntüle
11MUSTAFA, Boyabatlıd. 1878 - ö. 1915MeslekGörüntüle
12MOLLA ALİ, Ali Oflazd. 1942 - ö. ?MeslekGörüntüle
13LEYLA, Leyla Şimşekd. 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SÜRMELİ, Sürmeli Bostancıd. 13.07.1955 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15OZAN YUSUF, Yusuf Yıldırımd. 1975 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16BULUT OZANd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17HAN ÇOBANd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18BEKTAŞ, Bektaş Kaymazd. 1919 - ö. 21.07.1978Madde AdıGörüntüle