MEÇHULÎ/GIYABÎ, Hasan Aşık

(d. 1915 / ö. 2000)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hasan Aşık olan âşık, 1915'te Kayseri’nin Bünyan ilçesine bağlı Karakaya köyünde doğmuştur (Kalkan 1988: 114; Akbaş 1994: 40; Çapraz 2013: 126). Karakayalı Mehmet Ağa ile Firdevs Hanım’ın oğludur. Ailesi, babası Karakayalı Mehmet Ağa’nın sesinin çok güzel olmasından dolayı “Âşık” soyadını alır (Akbaş 1994: 40; Çapraz 2013: 126).

7–8 yaşına gelince köy imamından Kur’an-ı Kerim’i okumayı öğrenir ve 13-14 yaşlarında ise köye gelen bir öğretmen sayesinde yeni harfler ile tanışır. 17-18 yaşlarında köyünden Nimet Hanım ile evlenir ve bu evlilikten dört çocuğu olur. 1950’li yılların sonuna doğru köyünden Hedik adında bir kadına âşık olur; bu yüzden evini, eşini ve çocuklarını terk eder. Bu dönemde Hedik’in sevgisi ve derin bir yalnızlık duygusu ile şiirler söyleyen âşık, Hedik’in kendisini terk etmesinden sonra tamamen içine kapanır ve ömrünün sonuna kadar da tek odalı gecekondusunda çileli bir yaşam sürer (Navruz 2002: 13-14; Çapraz 2013: 126; Kalkan 1988: 114). 2000 yılında köyünde vefat eder (Çapraz 2013: 126).

Hasan Âşık, şiir söyleme yeteneğini babasından alır (Kalkan 1988: 114; Çapraz 2013: 126). Şiir söylemeye de uykusundan sert bir sesle uyanarak başladığı rivayet edilir (Navruz 2002: 14; Çapraz 2013: 126). İlk şiirlerinde Âşık mahlasını; daha sonra yazdığı şiirlerde ise sırasıyla ‘Meçhulî’ ve ‘Gıyabî’ mahlaslarını kullanır (Kalkan 1988: 114; Akbaş 1994: 40; Çapraz 2013: 126). Gıyabî mahlasını ise gıyabında konuşanların çok olmasından dolayı hâline uygun düşsün diye alır (Kalkan 1988: 114). Tasavvufî konulara ilgi duyarak kendini tasavvufa verir ve daha ziyade bu yolda şiirler söyler (Kalkan 1988: 114; Akbaş 1994: 40). Şiirlerinde daha çok aşk, sevgi, yalnızlık gibi konuları işlemekle birlikte taşlama sahasında da önemli şiirleri vardır (Çapraz 2013: 27). Şiirlerinde yer yer tasavvufî remizlere de rastlanır. Şiirlerinde oldukça duygulu ve samimi bir söyleyişe sahip olup yöre ağzı kelimelere de yer verir. Gençliğinden beri yazdığı yazdığı şiirlerin bir kısmını birkaç deftere kaydeder fakat hiçbir yerde yayımlamaz. Sadece araştırmacılar şiirleri için kendisine müracaat ettiğinde şiirlerini onların istifadesine sunar (Kalkan 1988: 114). Ölümünden sonra ele geçirilen tüm şiirleri Ali Rıza Navruz tarafından bir kitap hâline getirilerek bastırılır (Navruz 2002).

Kaynakça

Akbaş, S. Burhanettin (1994). Bünyan ve Yöresi Halk Edebiyatı Folklor ve Etnografyası. Kayseri: Bizim Gençlik Yay.

Çapraz, Erhan (2013). “Hasan Âşık”. Kayseri Ansiklopedisi. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yay. 126-127.

Kalkan, Emir (1988). Çağlar Boyunca Kayseri Şairleri. Kayseri: Kayseri İli Özel İdare Müdürlüğü ve Kayseri Belediyesi Birliği Yay.

Navruz, Ali Rıza (2002). Hasan Âşık / Gıyabî (1914 – 2000) / Hayatı ve Şiirleri. Kayseri: Şafak Ofset.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ÇAPRAZ
Yayın Tarihi: 30.12.2018
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KADER, Hasan Ağad. 1841 - ö. 1906Doğum YeriGörüntüle
2DERVİŞ OSMANd. ? - ö. 1684Doğum YeriGörüntüle
3AYSEN, Aysen Bardakçıd. 1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4MAHMUT GOLOĞLUd. 1915 - ö. 11.10.1982Doğum YılıGörüntüle
5ELVANÇEŞİT, Elvan Çeşitd. 1915 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Baki Süha Edipoğlud. 1915 - ö. 15 Eylül 1972Doğum YılıGörüntüle
7Abdülkadir Karahand. 1 Eylül 1913 - ö. 28 Temmuz 2000Ölüm YılıGörüntüle
8Zuhâl Peksoyd. 22 Ocak 1955 - ö. 13 Haziran 2000Ölüm YılıGörüntüle
9ŞİYELİ MUKADDEMd. 1900 - ö. 2000Ölüm YılıGörüntüle
10SEYYATÎ, İsrafil Uzunkayad. 1957 - ö. ?MeslekGörüntüle
11NÖVRES İMAN, Növres İman Meşedi Salahoğlud. 1903 - ö. 1932?MeslekGörüntüle
12ÜMÜSÜd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13GARİB, Garip Özkand. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ÇELEBİ, Dursun Çelebid. 01.03.1952 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15NECATİ/NECO, Necati Aksakald. 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MEHEMMED, Varhiyanlıd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17YUSUF SEZÂÎd. 1858 - ö. 1938Madde AdıGörüntüle
18ELİHAN MURAD OĞLUd. 1898 - ö. 1982Madde AdıGörüntüle