Madde Detay
Kazım Gökkiyeviç Meçiyev
(d. 1859 / ö. 14 Mart 1945)
Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kafkasya’daki Balkar bölgesinde bulunan Holam-Bızıngı Vadisi’ndeki bir dağ köyü olan Şıkı’da dünyaya geldi. Babası Meçi (Möçü) soyundan gelir, ismi Bekki’dir. Annesi ise Appo soyundan Aytek kızı Sayleli’dir (Tavkul 2010: 65). Babası Bekki, demirci ustasıydı. Kazım’ın doğuştan sol ayağı topaldı. Babası ona yürümesini pek gerektirmeyecek bir meslek edindirme düşüncesiyle demirciliği öğretti (Balkan 1997: 14; Sarı ve Balkan 2009: 11). Babasının yanında demirciliği öğrenen Kazım, ömrü boyunca bu meslekle geçimini sağladı.
Babası, Kazım’daki okuma istidadını fark edince onu medreseye gönderdi. Medresede Kumuklu bir hocadan eğitim aldı. Bızıngı’da Bözülanı Çöpellev adında bilgili, dindar bir hocanın bilgi birikimi ile zengin kütüphanesinden istifade etti. 40 yaşında iken (1900-1901) hacca gitti. 50 yaşında iken ikinci kez hacca gitti. Bu defa bilgisini arttırmak maksadıyla yola çıkan Kazım, Şam, Bağdat, İstanbul ve Kahire’ye seyahatlerde bulundu. Buralardaki önemli medreselerde dersler aldı. 8 Mart 1944 tarihinde bütün Malkar halkı ile birlikte Kazakistan’a sürgüne gönderildi. 14 Mart 1945’te Kazakistan’ın Taldıkorgan şehrinde vefat etti (Balkan 1997: 14, 17-18).
Şiirlerini yazıya dökmek için kendi geliştirdiği Arap alfabesini kullandı (Miziev 2017: 6). Böylece Karaçay-Malkar Türkçesi ilk kez yazılı bir dili olarak kullanılmış oldu. Şiirleri de yazılı Karaçay-Malkar Türkçesinin ilk örnekleri arasında yer aldı.
Eserlerinde dinî konulara ağırlık verdi. Allah, Peygamber, vatan ve millet sevgisi en çok işlediği temalar arasında yer aldı. Hayatın içindeki pek çok duyguyu, ahlâkî öğretiyi şiirlerinde bulmak mümkündür.
Kazım Meçiyev, Kâzim Meçiev, Möçülanı Kâzım, Kâzim Meçi gibi farklı şekillerde anılan şair, Karaçay-Malkar yazılı edebiyatının kurucularından biri olarak kabul edilir. Karaçay-Malkar halkı için çok özel, çok kıymetli bir yere sahip olan Kazım Meçiyev’in şiir parçaları Karaçay-Malkar halkı arasında atasözü gibi benimsenmiştir.
Kaynakça
Balkan. Vedat (1997). Karaçay-Malkar Türk Edebiyatı’ndan Kâzim Meçi’nin Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserlerinden Örnekler. Yüksek Lisans Tezi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
Miziev, Kanşaubiy (2017). Balkar Şiiri Antolojisi. Ankara: Bengü Yay.
Sarı, Mehmet-Vedat Balkan (2009). Kâzim Meçi’nin Karaçay Türkçesi Mevlidi. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yay.
Tavkul, Ufuk (2010). Kafkaslarda Sözlü Edebiyat Geleneği Karaçay-Malkar Halk Şairleri Antolojisi. Ankara: Bengü Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. ZEYNEP ASLANYayın Tarihi: 28.03.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 28.03.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Kitabü Mürşidi'n-Nisa | - / Temirhan Şura | 1906 | Diğer |
| Meni Sözüm | - / - | 1940 | Şiir |
| Caşavubuznu Bayrağı | - / Frunze | 1956 | Şiir |
| Nazmula bla Poemala | Elbrus Kitab Basma / Nalçik | 1987 | Diğer |
| Kâzim | - / Nalçik | 1989 | Diğer |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | EVLİLİ/EVLİLİ ABBAS, Abbas Hazretî | d. 1969 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | FEREHMEND/YAŞAR, Mehemmed Ferehmend | d. 1970 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | HÂZIK, Cüneydullâ İslâmşeyh Oğlu | d. ? - ö. 1843 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | AHMED NAZİF EFENDİ | d. 1859 - ö. 1911 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | AHMED BEHÇET | d. 1859 - ö. 1915 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | Samipaşazade Sezai | d. 1859 - ö. 26 Nisan 1936 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | CELAL DEDE, Celal Çamlıca | d. 1881 - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | HEKİM DÖNE, Döne Sert | d. ? - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | ŞAİR NEBİ/MİSKİN NEBİ/NEBİ, Nebi Miskin Oruçoğlu | d. 1877 - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | Beyza Bilgin | d. 04 Mayıs 1935 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 11 | Halit Fahri Ozansoy | d. 13 Temmuz 1891 - ö. 23 Şubat 1971 | Meslek | Görüntüle |
| 12 | ŞERÎFÎ, Şerif Çelebi | d. ? - ö. 1523-24 | Meslek | Görüntüle |
| 13 | Galina Sirkeli | d. 21 Ekim 1959 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | İsmail Gaspıralı | d. 21 Mart 1851 - ö. 24 Eylül 1914 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | İbrahim Salahov | d. 30 Ağustos 1911 - ö. 07 Temmuz 1998 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | Kâzım Karabekir | d. 23 Temmuz 1882 - ö. 26 Ocak 1948 | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | TURGUT ABDAL/TURGUT BABA/KAZIM OĞLU TURGUT, Turgut Koca | d. 1921 - ö. 15.10.1997 | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | ELİ KAZIM OĞLU MEMMEDOV | d. 1940 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |