NAÇARİ BABA, Ali Çetin

(d. 1947 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ali Çetin olan âşık, şiirlerinde “Naçari Baba” mahlasını kullanmıştır. Ozan, Çorum’un Alaca ilçesinin Şıhhasan köyünde 1947 yılında dünyaya gelmiştir. Babası Ağuiçen Ocağı taliplerinden Halil Ağa’nın torunu Abbas Çetin’dir. Okuma yazma bilmeyen babası Naçari’yi nüfusa geç yazdırmıştır ve bu sebeple kimlikte doğum yılı 1949 olarak gözükmektedir. İlkokulu köyünde okuyan ozan küçük yaşlarda annesini kaybetmiştir. İlk başlarda komşu köyde bir kıza âşık olan Ozan Naçari, küçük yaşlardan itibaren saza ilgi duyar ve köylerine gelen âşıklardan etkilenmeye başlar. Âşıklık sevdasıyla yollara düşer ve Ankara’ya yerleşir. Burada âşıklar kahvesine gitmeye başlar ve çeşitli âşıklarla tanışır. Haksızlıklara olan karşı çıkışlarından dolayı dönem dönem ülkenin çeşitli cezaevlerinde kalır. 1969 yılında köyüne döner ve 1970’te Aslıhan Hanım ile evlenir. Askerlik görevini tamamlayıp köyüne dönen Ozan Naçari Baba, Ankara’ya tekrar yerleşir ve burada inşaat ustalığı yapmaya başlar. Genellikle okul inşaatlarında görev alır fakat astım hastalığı sebebiyle işini bırakır ve tedavi olmaya devam eder. Bugüne kadar halk kültürü ve ozanlık ile ilgili birçok derneğe üye olan Naçari Baba, hâlen Ankara’da yaşamaktadır. Serkan ve Can isimli iki oğlu vardır (Naçari 1995: 19-20).

Yüzlerce şiiri ve onu aşkın kitabı bulunan Ozan Naçari, Türkiye genelinde yapılan etkinlik, şölen, seminer ve konserlere giderek sanatını icra etmektedir. Anadolu Halk Ozanları Derneği’nin kuruculuğunu yapan ve halk ozanlığının devam edebilmesi için antoloji niteliğinde eserler oluşturan Naçari, kendi şiirlerinde esas olarak dünya barışı, adalet, mazlumlar ve özgürlük gibi sosyal temleri ele almaktadır (Sezgin ve Çiftlikçi 2010: 16). Kırk yaşındayken rüyasında Hz. Muhammet’i gören Ozan Naçari onun elinden bade içer. İkinci rüyasında ise kırklar meclisine uğrar ve burada da aksakallı bir zatın elinden bade içer. Bu durumu şiirleriyle ifade eden Ozan Naçari badeli âşıklar arasında yerini alır (Sezgin ve Çiftlikçi 2010: 17).

Haksızlığa dayanamayan Naçari’nin şiirlerindeki aşk teminin zamanla ilahi aşka dönüştüğünü ve kendisinin de tasavvufa meylettiğini söyleyebiliriz. Ozan Naçari, hümanist bakış açısıyla tüm insanları bir görür ve şiirlerinde onların ruhani güzelliklerinden de bahseder. Alevi-Bektaşi köyünde büyüyen ozanın şiirlerinde bu şiir geleneğinin izlerine de rastlamak mümkündür. Etkilendiği ozanlar arasında Kul Ahmet, Âşık Ferrahî ve Âşık Veysel bulunmaktadır. Ali Çetin’e usta olarak gördüğü Kul Ahmet tarafından “Naçari” mahlası verilmiştir (Naçari 1995: 21-22). Kendisi de Âşık Sedaî (Gülsüm Kahraman) ve Âşık Hürdemî’ye (Nevzat Bayramoğlu) mahlaslarını vermiştir.

Ozan Naçari, ozanlık geleneğin temsilcilerinin unutulmaması için antolojik kitaplar hazırlamıştır ve kendi şiirleri de çeşitli antoloji kitaplarında yer almıştır. Ozanın toplamda 7 adet kitabı vardır ve 195 antolojide şiirleri bulunmaktadır. Anadoluyu Gezen Ozanlar adlı kitabı genişletilmiş haliyle iki baskı daha yapmıştır (Sezgin ve Çiftlikçi 2010: 4).

Kaynakça

Ozan Naçari (1995). Anadolu Kültürü ve Ozanlarımız. Ankara: Fon Matbaası.

Sezgin, İlhan, Ramazan Çiftlikçi (hzl.) (2007). Anadolu’nun Özgür Ozanı: Ozan Naçari Baba- Hayatı, Sanatı ve Toplu Şiirleri. Ankara: Aşık Ofset.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖKÇE ZEYNEP GÜZEY
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Anadolu Kültürü ve OzanlarımızFon Matbaası / Ankara1995Antoloji
Anadolu'nun Çileli Ozanı Sürmeli VartoKuloğlu Matbaacılık / Ankara1997Biyografi
Ozanlardan Bir DemetSan Matbaası / Ankara2000Antoloji
Duygu Rehberi Şairler ve Ozanlar AntolojisiBeypazarı Matbaası / Ankara2002Antoloji
Anadolu'ya Soluk VerenlerKervan Yayınları / Konya2004Antoloji
Anadoluyu Gezen OzanlarKuloğlu Matbaacılık / Ankara2005Antoloji
Anadolu'nun Hür Ozanı Ozan Efkâri BabaKuloğlu Matbaacılık / Ankara2007Biyografi

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SEFİL ALİd. 1847 - ö. 1907Doğum YeriGörüntüle
2Süreyya Eryaşard. 1939 - ö. 27 Ekim 2017Doğum YeriGörüntüle
3Savaş Ünlüd. 29 Ekim 1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Burhan Güneld. 7 Nisan 1947 - ö. 21 Aralık 2012Doğum YılıGörüntüle
5Metin Köktend. 1 Mart 1947 - ö. 27 Kasım 1998Doğum YılıGörüntüle
6Mehmet Şemsi Akanyetid. 20 Mart 1947 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ZÜLBİYE KUTLUd. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
8ABBAS KURBANOVd. 1887 - ö. ?MeslekGörüntüle
9URFANİ, Gazi Sarısakald. 1939 - ö. 1970MeslekGörüntüle
10COŞKUNÎ/ABDULLAH/GARİP ABDULLAH, Abdullah Coşkund. 1953 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ACZÎ, İbrahim Aczî Kendid. 1883 - ö. 1965Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12RECEP KIZILKAYAd. 1952 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13PERİŞAN (PERİŞAN ALİ), Ali İspird. 1944 - ö. 11.02.2013Madde AdıGörüntüle
14MUSTAFA, Mustafa Taşkayad. 1959 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15METİNÎ, Ali Metind. 1926/1930? - ö. 2006Madde AdıGörüntüle