Madde Detay
ZEKİ, Sarkis Narlıyan
(d. ?/1842 - ö. ?/1882)
âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Sarkis Narlıyan olan âşık, şiirlerinde Zeki mahlasını kullandı. Çorum’un Sungurlu ilçesinde 1842 tarihinde doğdu. Ermeni okulundaki öğrenimini bitirdikten sonra Sungurlu’daki medreseye devam etti. Müderris Ömer Efendi’nin derslerini izledi. Öğrenimini bitirince Sungurlu’daki kimi devlet dairelerinde memur olarak çalıştı. 1864’te “maliye sandık emini” oldu. Bir süre sonra da “tahrir kâtipliği” görevine getirildi. Bu görevden Ermeni cemaati adına mahkeme üyeliğine atandı. 1875’de Kırşehir ceza hâkimliğine atandıysa da gitmeyip Sungurlu’da kaldı. Kimi bilgin ve aydınlardan, Suzi, Yamadılı Sefil Ahmed, Yazırlı Sefil Ali, Sarimbeyli Deli Boran gibi şair ve âşıklardan oluşan bir çevre edindi. Bir ara şair Suzi ile Osmanlı Farmasyon örgütünün çalışmalarına katıldı. Uzun süredir çektiği akciğer vereminden 1882 tarihinde vefat etmiştir.
Şiirleri ölümünden sonra akrabasından Hırant Sudayan Hırey tarafından Setredilmiş Cevherler yahut Sarkis Zeki Narliyan ve Bazı Eş’arı adıyla 1912 tarihinde yayımlanmıştır (Ercan 1998: 220). Ercan, âşığın 11 şiirine yer vermiştir. Âşık bu şiirlerinde Zeki mahlasını kullanmıştır. Hem aruz hem hece ile şiirler söylemiştir.
Kaynakça
Ercan, Abdullah (1998). Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EVRİM ÖLÇER ÖZÜNELYayın Tarihi: 22.02.2015Güncelleme Tarihi: 12.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Bir adam tutulsa mühlik bir derde
Ana Hakk’tan gayri Lokman olur mu
Hiç güvenme namert olan âdeme
Dar gününde andan ihsan olur mu
Nâmert sofra açıp yedirir mi aş
Gazel ipek olmak astar da kumaş
Bakır altın olmaz sırça elmas taş
Yüz bin cila versen mercan olur mu
Hiç havuz olur mu hamamda kurna
Kalbur davul olmaz düdük de zurna
Serçe keklik olmaz baykuş da turna
Kargayı besleyen şahan olur mu
Denizde yüzer mi karada gezen
Bî-namaz ne bilir okusan ezan
Dağ tepe büyüyüp ormanda gezen
Bir insanda ilim irfan olur mu
Bahtsızın bağına yazın kar yağar
Şaşkın gider kısır ineği sağar
Hiç kurda varır mı beslesen zağar
Tilki gezmek ile aslan olur mu
Kel başına sürer bulsa bir ilaç
Ayı oynar mı hiç olur ise aç
Güllü diba giyse başına da taç
Çingen kızı hanım sultan olur mu
Olmaz kartal ile bir akbaba eş
Biri taze et yer öteki üleş
Balçık ile sıvanır mı hiç güneş
Uyuz eşek bir küheylan olur mu
İçindeki kiri pası silmezse
Hakiki ölümden önce ölmezse
Men aref kavlince kendin bilmezse
Ey Zeki o âdem insan olur mu
Ercan, Abdullah (1998). Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 224-225.
Gazel
Ey tabîb eyle müdâvat derd-i bî-dermânıma
Rahm kıl giryân eden dü çeşm-i hûn efşânıma
Tende cânım ki var cânânımın kurbânıdır
Cânı verdim ermek için vuslât-ı cânânıma
Hûn-ı sînem hemdem olmuştur bana hicran günü
Kılmadın bir gün terahhum nâle vü efganıma
Ey felek bir dem murâdım üzre devrân etmedin
Aşk deyû takdın belâ zencîrini gerdanıma
Gerçi mahsur olduğum “ hep Sûziyâ” ikrâr eder
Hüsn-i himmetle nazar kıl ey Zeki dîvânıma
Ercan, Abdullah (1998). Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 222.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 22.02.2015Güncelleme Tarihi: 12.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Bir adam tutulsa mühlik bir derde
Ana Hakk’tan gayri Lokman olur mu
Hiç güvenme namert olan âdeme
Dar gününde andan ihsan olur mu
Nâmert sofra açıp yedirir mi aş
Gazel ipek olmak astar da kumaş
Bakır altın olmaz sırça elmas taş
Yüz bin cila versen mercan olur mu
Hiç havuz olur mu hamamda kurna
Kalbur davul olmaz düdük de zurna
Serçe keklik olmaz baykuş da turna
Kargayı besleyen şahan olur mu
Denizde yüzer mi karada gezen
Bî-namaz ne bilir okusan ezan
Dağ tepe büyüyüp ormanda gezen
Bir insanda ilim irfan olur mu
Bahtsızın bağına yazın kar yağar
Şaşkın gider kısır ineği sağar
Hiç kurda varır mı beslesen zağar
Tilki gezmek ile aslan olur mu
Kel başına sürer bulsa bir ilaç
Ayı oynar mı hiç olur ise aç
Güllü diba giyse başına da taç
Çingen kızı hanım sultan olur mu
Olmaz kartal ile bir akbaba eş
Biri taze et yer öteki üleş
Balçık ile sıvanır mı hiç güneş
Uyuz eşek bir küheylan olur mu
İçindeki kiri pası silmezse
Hakiki ölümden önce ölmezse
Men aref kavlince kendin bilmezse
Ey Zeki o âdem insan olur mu
Ercan, Abdullah (1998). Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 224-225.
Gazel
Ey tabîb eyle müdâvat derd-i bî-dermânıma
Rahm kıl giryân eden dü çeşm-i hûn efşânıma
Tende cânım ki var cânânımın kurbânıdır
Cânı verdim ermek için vuslât-ı cânânıma
Hûn-ı sînem hemdem olmuştur bana hicran günü
Kılmadın bir gün terahhum nâle vü efganıma
Ey felek bir dem murâdım üzre devrân etmedin
Aşk deyû takdın belâ zencîrini gerdanıma
Gerçi mahsur olduğum “ hep Sûziyâ” ikrâr eder
Hüsn-i himmetle nazar kıl ey Zeki dîvânıma
Ercan, Abdullah (1998). Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 222.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Bir adam tutulsa mühlik bir derde
Ana Hakk’tan gayri Lokman olur mu
Hiç güvenme namert olan âdeme
Dar gününde andan ihsan olur mu
Nâmert sofra açıp yedirir mi aş
Gazel ipek olmak astar da kumaş
Bakır altın olmaz sırça elmas taş
Yüz bin cila versen mercan olur mu
Hiç havuz olur mu hamamda kurna
Kalbur davul olmaz düdük de zurna
Serçe keklik olmaz baykuş da turna
Kargayı besleyen şahan olur mu
Denizde yüzer mi karada gezen
Bî-namaz ne bilir okusan ezan
Dağ tepe büyüyüp ormanda gezen
Bir insanda ilim irfan olur mu
Bahtsızın bağına yazın kar yağar
Şaşkın gider kısır ineği sağar
Hiç kurda varır mı beslesen zağar
Tilki gezmek ile aslan olur mu
Kel başına sürer bulsa bir ilaç
Ayı oynar mı hiç olur ise aç
Güllü diba giyse başına da taç
Çingen kızı hanım sultan olur mu
Olmaz kartal ile bir akbaba eş
Biri taze et yer öteki üleş
Balçık ile sıvanır mı hiç güneş
Uyuz eşek bir küheylan olur mu
İçindeki kiri pası silmezse
Hakiki ölümden önce ölmezse
Men aref kavlince kendin bilmezse
Ey Zeki o âdem insan olur mu
Ercan, Abdullah (1998). Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 224-225.
Gazel
Ey tabîb eyle müdâvat derd-i bî-dermânıma
Rahm kıl giryân eden dü çeşm-i hûn efşânıma
Tende cânım ki var cânânımın kurbânıdır
Cânı verdim ermek için vuslât-ı cânânıma
Hûn-ı sînem hemdem olmuştur bana hicran günü
Kılmadın bir gün terahhum nâle vü efganıma
Ey felek bir dem murâdım üzre devrân etmedin
Aşk deyû takdın belâ zencîrini gerdanıma
Gerçi mahsur olduğum “ hep Sûziyâ” ikrâr eder
Hüsn-i himmetle nazar kıl ey Zeki dîvânıma
Ercan, Abdullah (1998). Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 222.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Koşma
Bir adam tutulsa mühlik bir derde
Ana Hakk’tan gayri Lokman olur mu
Hiç güvenme namert olan âdeme
Dar gününde andan ihsan olur mu
Nâmert sofra açıp yedirir mi aş
Gazel ipek olmak astar da kumaş
Bakır altın olmaz sırça elmas taş
Yüz bin cila versen mercan olur mu
Hiç havuz olur mu hamamda kurna
Kalbur davul olmaz düdük de zurna
Serçe keklik olmaz baykuş da turna
Kargayı besleyen şahan olur mu
Denizde yüzer mi karada gezen
Bî-namaz ne bilir okusan ezan
Dağ tepe büyüyüp ormanda gezen
Bir insanda ilim irfan olur mu
Bahtsızın bağına yazın kar yağar
Şaşkın gider kısır ineği sağar
Hiç kurda varır mı beslesen zağar
Tilki gezmek ile aslan olur mu
Kel başına sürer bulsa bir ilaç
Ayı oynar mı hiç olur ise aç
Güllü diba giyse başına da taç
Çingen kızı hanım sultan olur mu
Olmaz kartal ile bir akbaba eş
Biri taze et yer öteki üleş
Balçık ile sıvanır mı hiç güneş
Uyuz eşek bir küheylan olur mu
İçindeki kiri pası silmezse
Hakiki ölümden önce ölmezse
Men aref kavlince kendin bilmezse
Ey Zeki o âdem insan olur mu
Ercan, Abdullah (1998). Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 224-225.
Gazel
Ey tabîb eyle müdâvat derd-i bî-dermânıma
Rahm kıl giryân eden dü çeşm-i hûn efşânıma
Tende cânım ki var cânânımın kurbânıdır
Cânı verdim ermek için vuslât-ı cânânıma
Hûn-ı sînem hemdem olmuştur bana hicran günü
Kılmadın bir gün terahhum nâle vü efganıma
Ey felek bir dem murâdım üzre devrân etmedin
Aşk deyû takdın belâ zencîrini gerdanıma
Gerçi mahsur olduğum “ hep Sûziyâ” ikrâr eder
Hüsn-i himmetle nazar kıl ey Zeki dîvânıma
Ercan, Abdullah (1998). Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 222.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Tuncer Cücenoğlu | d. 10 Nisan 1944 - ö. 18 Temmuz 2019 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | FEDÂÎ, İbrahim | d. ? - ö. 1910 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | KUL SEFİLİ, Ali Turalı | d. 1964 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HİLMİ (HİLMİ DEDE), Mehmed Ali Hilmi Dedebaba | d. 1842 - ö. 1908 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ENVER | d. 1842 - ö. 1905 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HİKMET, Deli Hikmet | d. 1842 - ö. 1888 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MUHTÂR, Ahmed Muhtar Efendi, Molla Bey | d. 1807 - ö. 1882 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ERBÂBİ, Hüseyin Farkî Efendi | d. 1805 - ö. 1882 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HURŞÎD PAŞA | d. 1813 - ö. 1882 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Sami N. Özerdim | d. 1 Ekim 1918 - ö. 5 Mart 1997 | Meslek | Görüntüle |
11 | OZAN İLHAN, İlhan Kınalı | d. 20.10.1968 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | MİSALÎ, Üzeyir Yükselce | d. 1931 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | NOKSANÎ | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | MEHMED ARİF | d. 1846 - ö. 1898 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | VİSALÎ, Kanber | d. 1835 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | TURANÎ BABA, Duran Özaydın | d. 1938 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MEHMET İLBARS | d. 1926 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | PRENSES, Meliha Şen | d. 1979 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |