Madde Detay
OSMAN, Murgullu
(d. 1125/1840 - ö. 1288/1901)
âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Osman olan Murgullu Osman, mahlasını yaşadığı yerden dolayı almış âşıklardan birisidir. Artvin’e bağlı Murgul’un Zansul (Damar) köyünde H. 1225/M. 1840 yılında doğan âşığın ailesi hakkında bilgi yoktur; ancak ilk eğitimini köyündeki medresede aldığı bilinmektedir. Medrese eğitiminin ardından çobanlığa başlayan âşık, küçük yaştan itibaren yaylalarda çobanlık yaparak geçimini sağlamıştır. Murgullu Osman yaylada çobanlık yaptığı bir gün uyurken yanına gelen iki yaşlı adam tarafından uzak bir yerlere götürüldü. Osman’ı çeşitli konularda sınava sokan bu yaşlılar, bir yönü göstererek bundan ötesini yalnız gidebileceğini ve böylelikle sevdiğine ulaşabileceğini söylediler. Uzun bir süre gösterilen yönde yürüyen Osman, İran’a vardı. Akşam karanlığına doğru bir nehre ulaştı. Nehri geçtikten sonra bilmediği bir şehre girdi ve bir dükkânın önünde oturup beklemeye başladı. Bir süre sonra yanına gelip soranlara ise Azat Bey’in kızı Halime’yi aradığını, kendisinin onun elinden bade içtiğini ve sevgilisi olduğunu söyledi. Burada söylediği koşmayı dinleyenler ise Osman’ın âşıklığına karar verdiler. Burada sevgilisiyle evlenen Âşık Osman, bir süre sonra ayrılarak yeniden Murgul’a döndü. H. 1288/M. 1901 tarihinde Murgul’da öldü ve orada toprağa verildi (Özder 1965: 15-16; Gökalp 1988: 53-54).
Artvin âşıklık geleneği içerisinde önemli bir yer tutan ve badeli âşıklardan olan Murgullu Osman son derece sade ve akıcı bir dille âşık, sevgi, din, doğa gibi konularda şiirler söylemiştir. Âşığın etkilendiği isimler ve kendinden sonra onu takip eden âşıklar olup olmadığı konusunda bilgi mevcut değildir (Öksüz 2013: 303).
Kaynakça
Gökalp, Mehmet (1988). Artvin Saz Şairleri. İstanbul: Asır Ajans Yay.
Öksüz, Musa (2013). Artvin Âşıklık Geleneği. Doktora Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
Özder, M. Adil (1965). Doğu İllerimizde Aşık Karşılaşmaları-I. Bursa: Emek Basımevi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. TURGAY KABAKYayın Tarihi: 30.10.2013Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
Olsun
Şu dertli gönlümün vasfın edeyim
Bilmeyen halimden haberdar olsun
Yollar ise bu hâl beni muratsız
Acıyan kabrime türbedar olsun
Zaman abdal kendim uslu gezerim
Uyumam boyuna candan bezerim
Felekten hep böyle şüphe sezerim
Şamar vurup bana hem burdar olsun
Yeniden biriyle girsem fedaya
Korkarım ki o da bakmaz edaya
Şu canım yoluna kalksa fedaya
Ecel devesini kim güder olsun
Gece gündüz çağırırım yâ Mevlâ
Sana hep ayandır şer ile bela
Yetişir inayet işim iy’ola
Hızır İlyas bana kumandar olsun
Gönül mahzun iken diyemem şâzım
Düşmana yâd oldum dostlara nazım
Kırk iki murattan birine razım
Dünyada güldüğüm ol kadar olsun
Osman der aşk veren pirler bardakçı
Halime muvafık bulsam yardakçı
İsterim Mevla’dan derse ortakçı
Kalbi hayır işe hanedar olsun
Öksüz, Musa (2013). Artvin Âşıklık Geleneği. Doktora Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi. 303.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 30.10.2013Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
Olsun
Şu dertli gönlümün vasfın edeyim
Bilmeyen halimden haberdar olsun
Yollar ise bu hâl beni muratsız
Acıyan kabrime türbedar olsun
Zaman abdal kendim uslu gezerim
Uyumam boyuna candan bezerim
Felekten hep böyle şüphe sezerim
Şamar vurup bana hem burdar olsun
Yeniden biriyle girsem fedaya
Korkarım ki o da bakmaz edaya
Şu canım yoluna kalksa fedaya
Ecel devesini kim güder olsun
Gece gündüz çağırırım yâ Mevlâ
Sana hep ayandır şer ile bela
Yetişir inayet işim iy’ola
Hızır İlyas bana kumandar olsun
Gönül mahzun iken diyemem şâzım
Düşmana yâd oldum dostlara nazım
Kırk iki murattan birine razım
Dünyada güldüğüm ol kadar olsun
Osman der aşk veren pirler bardakçı
Halime muvafık bulsam yardakçı
İsterim Mevla’dan derse ortakçı
Kalbi hayır işe hanedar olsun
Öksüz, Musa (2013). Artvin Âşıklık Geleneği. Doktora Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi. 303.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
Olsun
Şu dertli gönlümün vasfın edeyim
Bilmeyen halimden haberdar olsun
Yollar ise bu hâl beni muratsız
Acıyan kabrime türbedar olsun
Zaman abdal kendim uslu gezerim
Uyumam boyuna candan bezerim
Felekten hep böyle şüphe sezerim
Şamar vurup bana hem burdar olsun
Yeniden biriyle girsem fedaya
Korkarım ki o da bakmaz edaya
Şu canım yoluna kalksa fedaya
Ecel devesini kim güder olsun
Gece gündüz çağırırım yâ Mevlâ
Sana hep ayandır şer ile bela
Yetişir inayet işim iy’ola
Hızır İlyas bana kumandar olsun
Gönül mahzun iken diyemem şâzım
Düşmana yâd oldum dostlara nazım
Kırk iki murattan birine razım
Dünyada güldüğüm ol kadar olsun
Osman der aşk veren pirler bardakçı
Halime muvafık bulsam yardakçı
İsterim Mevla’dan derse ortakçı
Kalbi hayır işe hanedar olsun
Öksüz, Musa (2013). Artvin Âşıklık Geleneği. Doktora Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi. 303.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Olsun
Şu dertli gönlümün vasfın edeyim
Bilmeyen halimden haberdar olsun
Yollar ise bu hâl beni muratsız
Acıyan kabrime türbedar olsun
Zaman abdal kendim uslu gezerim
Uyumam boyuna candan bezerim
Felekten hep böyle şüphe sezerim
Şamar vurup bana hem burdar olsun
Yeniden biriyle girsem fedaya
Korkarım ki o da bakmaz edaya
Şu canım yoluna kalksa fedaya
Ecel devesini kim güder olsun
Gece gündüz çağırırım yâ Mevlâ
Sana hep ayandır şer ile bela
Yetişir inayet işim iy’ola
Hızır İlyas bana kumandar olsun
Gönül mahzun iken diyemem şâzım
Düşmana yâd oldum dostlara nazım
Kırk iki murattan birine razım
Dünyada güldüğüm ol kadar olsun
Osman der aşk veren pirler bardakçı
Halime muvafık bulsam yardakçı
İsterim Mevla’dan derse ortakçı
Kalbi hayır işe hanedar olsun
Öksüz, Musa (2013). Artvin Âşıklık Geleneği. Doktora Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi. 303.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Zafer Altınkozaoğlu | d. 25 Aralık 1955 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | DEDENOĞLU, Dilaver Dede | d. 1936 - ö. 1997 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Niyazi Zaimoğlu | d. 1927 - ö. 1 Mayıs 1999 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HİLMÎ, Elmastıraş-zâde Mustafa Hilmî | d. 1840 - ö. 1881 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | REMZÎ, Dârendeli | d. 1840 - ö. 1879 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | SABRÎ, Hüseyin Sabrî | d. 1840 - ö. 1905 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | NAZMİ, İsmail | d. 1826 - ö. 1901 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | MUHTÂR, Hasırcı-zâde Sülün Efendi-zâde Ahmed Muhtâr Efendi | d. 1820 - ö. 1901 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ŞEYH ANA (ŞIHANA) AHMED | d. 1819-1820 - ö. 1901-1902 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | ESİRÎ, Mehmet | d. 1843 - ö. 1913 | Meslek | Görüntüle |
11 | BAĞBAN MEHEMMED | d. 1835 - ö. 1914 | Meslek | Görüntüle |
12 | EFGAN/ÇOBAN EFGAN, Efgan Elekber Namazov | d. 1866 - ö. 1924 | Meslek | Görüntüle |
13 | BENDÎ | d. 1839 - ö. 1885 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ÇEŞMÎ | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | CELÂLÎ | d. 1815 - ö. 1863 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | TUTAKLI İHSÂN | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ZAFER/ZAFERÎ/SARRAFÎ, Zafer Karabay | d. 1962 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | CEFAKÂR, Recep Ateş | d. 03.05.1965 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |