Şükrü Enis Regü

(d. 1923 / ö. 19 Mart 1976)
Şair, çocuk edebiyatı yazarı
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şairliğinin yanı sıra çocuk edebiyatı yazarlığı ile de tanınan Şükrü Enis Regü, 1923’te Çankırı’da doğdu. Lise öğrenimini yarıda bırakmak zorunda kalan şair, genç yaşta çalışmaya başladı. İstanbul’a gelerek Şevket Rado ve Vedat Nedim Tör tarafından çıkarılan ve dönemin popüler çocuk dergilerinden biri olan Doğan Kardeş adlı dergide editörlük yaptı. Nebioğlu ve Atlas Yayınevi’nde de çalışan Şükrü Enis, Ulus gazetesinde çocuk köşesi hazırladı. Yankı Yayınevi’ni kurdu. 19 Mart 1976’da vefat eden şair Aşiyan Mezarlığı’na defnedildi.

Şükrü Enis Regü, 18 yaşlarında iken yayımladığı şiirleriyle yazın hayatında yer edinmeye başladı. 1945-1993 yıllar arasında yayın yapan ve Sezgin Burak, Suna Kan ve Pınar Kür gibi isimlerin ilk yazılarının yayımlandığı, Vedat Nedim Tör tarafından çıkarılan Doğan Kardeş adlı çocuk dergisindeki editörlüğüyle kendini geliştirmeye başladı (Regü 1945: 101-102). Şükrü Enis Regü ilk şiir ve yazılarını da Servet-i Fünun-Uyanış, İstanbul, Hep Bu Topraktan, Diyelim, Fikirler, Güney, Hisar, Varlık dergilerinde ve Vakit ekinde yayınladı (Vural 2007: 314). Varlık dergisinde 1941-1946 yılları arasında şiirler kaleme alan şairin, dergide ilk olarak 1941’de “Uyan” adlı şiiri çıktı. Varlık’ta toplam 39 şiirini yayımladı.

Sade bir dil ve üsluba sahip olan şair, şiirlerinde çoğunlukla ortak konuları ele aldı. Ağaç, çiçek, yeşillik, kelebek, kuş, bahar, mevsim ve deniz gibi doğaya ait birçok kavramı işledi. Rüya, uyku ve muhayyile, aşk, sevgili, hasret kavramlarını da çokça kullandı.

Metinlerinde daha çok çocuklar üzerinde duran Şükrü Enis Regü’nün, çocuklara yazmadığı şiirlerinde dahi “çocuk” imgesi vardır: Bu imge, “Kuş” şiirinde “Büyür ninni yüklü beşiğinde / Gözlerinden huzur damlayan çocuk…” (Regü 1943: 359), şeklinde ele alınmışken “Macera” şiirinde “Bir bebek gülüşü ile gel, ey hatıra;” (Regü 1943: 399) ifadesiyle ele alınmıştır. “Şiirlerinde iyimser duygularla ekseriya çocuklara yöneldi. Bir çocuk edebiyatçısı olarak tanındı. Özellikle okul kitapları aracılığı ile çocuklara ulaştı” (Regü 1977: 306). Bayram Yeri ve Elma Ağacı adındaki eserlerinde çocuk şiirlerine yer verdi. Çocuklar için yaptığı çalışmaları bu eserlerle sınırlı kalmayan Şükrü Enis Regü, Şiir Bahçesi: Çocuk İçin Atatürk, Memleket, Tabiat ve Aile Şiirleri adındaki derleme çalışmasını 1958’te yayımlamıştır. Şairin Onlar da Çocuktu adıyla 1972’de kaleme aldığı eser yine çocuklar için yapmış olduğu bir çalışmadır. Çocuklara karşı büyük bir güven duyan şair, “Türk sanatı, yetişmekte olan bu çocuk neslinin omuzlarında bir kat daha yükselecektir.” (Regü 1945: 102) demektedir.

Şükrü Enis Regü’nün Cumhuriyet dönemi şairleri arasında adı her ne kadar çok anılmasa da o, döneminde sevilmiş bir şair olarak yer almıştır. Sanata karşı büyük bir sevgi gösteren şair döneminin genç sanatçılarını desteklemekten geri durmamıştır. Varlık dergisinin 268-269. sayısında yer alan “Bir Genç Şairin Sulh Şiirleri” başlığını taşıyan yazısında dönemin genç ve başarılı şairlerinden olan Hasan Şimşek’ten; “Genç şairlerimiz arasında Cahit Sıtkı Tarancı ve Orhan Veli’den sonra şiir dilini en güzel kullanan şair, Hasan Şimşek’tir dersem her halde hakikatten uzaklaşmış olmam. Onun şiirlerinde öyle sade, öyle pürüzsüz bir dil ve tatlı bir ahenk var ki insan bunları okurken hakiki bir şiir havası temin edilemez diyenlere Hasan Şimşek’in eserlerini göstermek lazımdır.” (Regü 1944: 459) sözleriyle bahsetmektedir.

Kaynakça

Kutlu, Mustafa (1977). “Regü, Şükrü Enis”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C. 7. İstanbul: Dergah Yayınları, s. 306.

Ağca, H. (2007). “Regü, Şükrü Enis”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. ed. Sadık Tural. C. 7. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. s. 314.

Regü, Şükrü Enis (1944). “Bir Genç Şairin Sulh Şiirleri” (Hasan Şimşek’in şiiri hk.). Varlık 14 (268-269): 259-260.

Regü, Şükrü Enis (Ocak 1942). “Tanrıma”. Varlık 11 (204).

Regü, Şükrü Enis (Mart 1943). “Kuş”. Varlık 13 (233).

Regü, Şükrü Enis (Nisan 1943). “Macera”. Varlık 13 (235).

Regü, Şükrü Enis (Ekim 1945). “Çocuk Sanatkarlarımız ve Doğan Kardeş”. Varlık (294-295): 101-102.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HATEM TÜRK
Yayın Tarihi: 10.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
BuğuRemzi Kitabevi / İstanbul1942Şiir
Canım DünyaNebioğlu Yayınevi / İstanbul1944Şiir
YağmurNebioğlu Yayınevi / İstanbul1944Şiir
Bayram Yeri: Çocuk şiirleriKağıt ve Basım İşleri A. Ş. / İstanbul1947Şiir
Şiir Bahçesi: Çocuk için Atatürk, Memleket, Tabiat ve Aile Şiirleri,Doğan Kardeş / İstanbul1958Derleme
Büyük BorçYankı Yayınları / İstanbul1963Hikâye
Elma Ağacı: Çocuklar İçin ŞiirlerAtlas Kitapevi / İstanbul1971Şiir
Onlar da Çocuktu (Ünlülerin hayat hikayeleri, çocuklar için),? / İstanbul1972Hikâye
Günaydın Kuşu? / İstanbul1974Hikâye
Uyuyan Gölge? / İstanbul1976Hikâye
Guguklu SaatYelken Matbaası / İstanbul1977Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GÂZÎ/ GAZÂYÎ, Şehsüvar Beyzâde Mehmed Paşad. ? - ö. 1660-61Doğum YeriGörüntüle
2ÇERKEŞÎ, Mehmet Hilmid. 1843 - ö. 1907Doğum YeriGörüntüle
3VEHHAÇ, Alpsarılı-zâde, Hocazâde Osmand. 1855-1856? - ö. 1911Doğum YeriGörüntüle
4Nedim Ertürkd. 1923 - ö. 1984Doğum YılıGörüntüle
5Yaşar Kemald. Ekim 1923 - ö. 28 Şubat 2015Doğum YılıGörüntüle
6Asım Haliloğlud. 1923 - ö. 27 Ekim 1980Doğum YılıGörüntüle
7Basri Goculd. 15 Mart 1910 - ö. 09 Ocak 1976Ölüm YılıGörüntüle
8Recep Küpçüevd. 1934 - ö. 26 Nisan 1976Ölüm YılıGörüntüle
9Hafi Kadri Alpmand. 3 Temmuz 1908 - ö. 19 Haziran 1976Ölüm YılıGörüntüle
10Zafer Acard. 1977 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Berdinazar Hudaynazarovd. 15 Nisan 1927 - ö. 14 Kasım 2001MeslekGörüntüle
12Cem Özaydınd. 1975 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Hızır Ovacıkd. 20 Mayıs 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Naciye Poyraz Makald. 01 Ocak 1929 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Şenol Tombaşd. 01 Kasım 1975 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Hikmet Feridun Esd. 1909 - ö. 6 Haziran 1992Madde AdıGörüntüle
17ŞÜKRANİ, Şükrü Toprakd. 1958 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Enis Behiç Koryürekd. 27 Mart 1893 - ö. 18 Ekim 1949Madde AdıGörüntüle