Madde Detay
Ruhsan Nevvare
Hadiye Selimoğlu Ebüzziya
(d. 10 Şubat 1884 / ö. 15 Mart 1913)
Oyun Yazarı, Hikayeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Hadiye Selimoğlu Ebüzziya'dır. Eserlerinde Ruhsan Nevvare adını kullandı. İstanbul’da doğdu. Babası Burdur eşrafından Tevfik Selimoğlu, annesi Yanyalı Hayreddin Paşa’nın kızı İkbal Hanım’dır. Talha Ebüzziya’nın eşi, gazeteci Ziyad Ebüzziya’nın annesidir. İstanbul’da Darülmuallimat’ı bitirdikten sonra özel hocalardan İngilizce ve Fransızca dersleri aldı. Halide Edip ile birlikte bizde ilk kadınlar birliği olan ve daha sonra Cemiyyet-i Nisvân adını alan Teâli-i Nisvân Cemiyeti’ni kurdu. Halide Edip cemiyetin başkanlığını, kendisi de genel sekreterliği görevini üstlendi. 1909’da Osmanlı gazetecisi Ebüzziya Mehmed Tevfik Bey’in oğlu Talha Ebüzziya ile evlendi. Bu evlilikten Ziyad adını verdikleri bir oğlu oldu. 15 Mart 1913’de yirmi dokuz yaşında iken veremden öldü ve Bakırköy aile mezarlığına defnedildi.
Hadiye Ebüzziya’nın İkinci Meşrutiyet’in ilanından sonra Tahsin Nahid ile birlikte yazdığı Jön Türk (1908) adlı piyesi Mınakyan Efendi’nin Osmanlı Kumpanyası’nda sahnelendi. O devirde bir genç kızın kendi adı ile bir piyes yazması hoş görülmeyeceğinden önce Ruhsan Nevvare adını kullandı, sonra da piyesin yazılmasında kendisine yardım eden Tahsin Nahid’in adının da yer almasını uygun buldu. Jön Türk, kadın bir yazar tarafından 1908’de yazılıp sahnelenen ilk tiyatro oyunu olmuş ve edebiyat çevrelerinin takdirini kazanmıştır (Şerifoğlu 1999: 505). Aşkımız (1907) adlı basılamamış manzum bir piyesinden ve Tahsin Nahid ile birlikte yazdığı Sanatkârlar (1908) adlı beş perdelik bir piyesten söz edilir ancak bu esere rastlanmaz (TDEA 1977: 418). Ahmet Rasim tarafından bestelenmiş şarkıları vardır. Hikâyeleri ve çeşitli konulardaki yazıları Meşrutiyet’in ilanından sonra peş peşe çıkan Demet, Aşiyan, Mehâsin, Resimli Kitap ve Musavver Muhît adlı dergilerde yayımlanmıştır. Yazılarında toplumsal hayatta geri planda tutulan kadının alacağı eğitimle aydınlanması, düşünsel olarak ilerlemesi ve cemiyet içerisinde yer edinmesi dile getirilir
Kaynakça
“Ebüzziya Hadiye” (1977). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Dergâh Yay. 418
Gümüş, Hale Nur (2003). Tahsîn Nâhîd ve Ruhsân Nevvâre, Hayatları, Düzyazıları ve Ortak Eserleri Jön Türk, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.
Işık, İhsan (2007). “Ruhsan Nevvare”. Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.7. İstanbul: Elvan Yay. 3047
Şerifoğlu, Ömer Faruk (1999). “Hadiye Ebüzziya”. Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi. C. 1. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 505
Yalçın, Murat (Ed., 2003). “Ruhsan Nevvare”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.2. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 837
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. ÖZGÜL ÖZBEK GİRAYYayın Tarihi: 29.07.2019Güncelleme Tarihi: 12.11.2020
Yayın Tarihi: 29.07.2019Güncelleme Tarihi: 12.11.2020
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Jön Türk | Asaduryan Matbaası / İstanbul | 1909 | Tiyatro |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | YÜMNÎ, Mehmed Emin Efendi | d. ? - ö. 1695 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MÜNŞÎ, Menteş-zâde Ali | d. ? - ö. 1733-34 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | OSMAN NÛRÎ | d. 1875 - ö. 1911 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | AVAZ, Avaz Otar | d. 1884 - ö. 1919 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KÖROĞLU GEHREMAN, Gehreman İsgender Oğlu İbrahimov | d. 1884 - ö. 1966 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İSMAİL, Azgurlu | d. 1884 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MEHMED SA'ÎD, Teke-zâde | d. 1870 - ö. 1913 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | HAYRET, Mehmed Bahâeddîn Hayret Efendi, Adanalı Hoca Hayret Efendi | d. 1847-48 - ö. 1913 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HİLMÎ, Dede-zâde Mehmed Hilmî Efendi | d. 1828 - ö. 1913 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Adnan Özyalçıner | d. 18 Şubat 1934 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Fadıl Kocagöz | d. 21 Şubat 1953 - ö. 13 Kasım 2014 | Meslek | Görüntüle |
12 | İlhan Tarus | d. 24 Kasım 1907 - ö. 8 Ocak 1967 | Meslek | Görüntüle |
13 | Ayda Çayır | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Erol Hızarcı | d. 8 Aralık 1972 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Necmiye Alpay | d. 23 Kasım 1946 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Rıfkı Kaymaz | d. 22 Şubat 1950 - ö. 22 Şubat 2010 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Ruhsan İskifoğlu | d. 24 Aralık 1984 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Hadiye Ebüzziya | d. 10 Şubat 1884 - ö. 16 Mart 1913 | Madde Adı | Görüntüle |