Ruhsan Nevvare

Hadiye Selimoğlu Ebüzziya
(d. 10 Şubat 1884 / ö. 15 Mart 1913)
Oyun Yazarı, Hikayeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hadiye Selimoğlu Ebüzziya'dır. Eserlerinde Ruhsan Nevvare adını kullandı. İstanbul’da doğdu. Babası Burdur eşrafından Tevfik Selimoğlu, annesi Yanyalı Hayreddin Paşa’nın kızı İkbal Hanım’dır. Talha Ebüzziya’nın eşi, gazeteci Ziyad Ebüzziya’nın annesidir. İstanbul’da Darülmuallimat’ı bitirdikten sonra özel hocalardan İngilizce ve Fransızca dersleri aldı. Halide Edip ile birlikte bizde ilk kadınlar birliği olan ve daha sonra Cemiyyet-i Nisvân adını alan Teâli-i Nisvân Cemiyeti’ni kurdu. Halide Edip cemiyetin başkanlığını, kendisi de genel sekreterliği görevini üstlendi. 1909’da Osmanlı gazetecisi Ebüzziya Mehmed Tevfik Bey’in oğlu Talha Ebüzziya ile evlendi. Bu evlilikten Ziyad adını verdikleri bir oğlu oldu. 15 Mart 1913’de yirmi dokuz yaşında iken veremden öldü ve Bakırköy aile mezarlığına defnedildi.

Hadiye Ebüzziya’nın İkinci Meşrutiyet’in ilanından sonra Tahsin Nahid ile birlikte yazdığı Jön Türk (1908) adlı piyesi Mınakyan Efendi’nin Osmanlı Kumpanyası’nda sahnelendi. O devirde bir genç kızın kendi adı ile bir piyes yazması hoş görülmeyeceğinden önce Ruhsan Nevvare adını kullandı, sonra da piyesin yazılmasında kendisine yardım eden Tahsin Nahid’in adının da yer almasını uygun buldu. Jön Türk, kadın bir yazar tarafından 1908’de yazılıp sahnelenen ilk tiyatro oyunu olmuş ve edebiyat çevrelerinin takdirini kazanmıştır (Şerifoğlu 1999: 505). Aşkımız (1907) adlı basılamamış manzum bir piyesinden ve Tahsin Nahid ile birlikte yazdığı Sanatkârlar (1908) adlı beş perdelik bir piyesten söz edilir ancak bu esere rastlanmaz (TDEA 1977: 418). Ahmet Rasim tarafından bestelenmiş şarkıları vardır. Hikâyeleri ve çeşitli konulardaki yazıları Meşrutiyet’in ilanından sonra peş peşe çıkan Demet, Aşiyan, Mehâsin, Resimli Kitap ve Musavver Muhît adlı dergilerde yayımlanmıştır. Yazılarında toplumsal hayatta geri planda tutulan kadının alacağı eğitimle aydınlanması, düşünsel olarak ilerlemesi ve cemiyet içerisinde yer edinmesi dile getirilir

Kaynakça

“Ebüzziya Hadiye” (1977). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Dergâh Yay. 418

Gümüş, Hale Nur (2003). Tahsîn Nâhîd ve Ruhsân Nevvâre, Hayatları, Düzyazıları ve Ortak Eserleri Jön Türk, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.

Işık, İhsan (2007). “Ruhsan Nevvare”. Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.7. İstanbul: Elvan Yay. 3047

Şerifoğlu, Ömer Faruk (1999). “Hadiye Ebüzziya”. Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi. C. 1. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 505

Yalçın, Murat (Ed., 2003). “Ruhsan Nevvare”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.2. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 837

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. ÖZGÜL ÖZBEK GİRAY
Yayın Tarihi: 29.07.2019
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Jön TürkAsaduryan Matbaası / İstanbul1909Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1YÜMNÎ, Mehmed Emin Efendid. ? - ö. 1695Doğum YeriGörüntüle
2MÜNŞÎ, Menteş-zâde Alid. ? - ö. 1733-34Doğum YeriGörüntüle
3OSMAN NÛRÎd. 1875 - ö. 1911Doğum YeriGörüntüle
4AVAZ, Avaz Otard. 1884 - ö. 1919Doğum YılıGörüntüle
5KÖROĞLU GEHREMAN, Gehreman İsgender Oğlu İbrahimovd. 1884 - ö. 1966Doğum YılıGörüntüle
6İSMAİL, Azgurlud. 1884 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7MEHMED SA'ÎD, Teke-zâded. 1870 - ö. 1913Ölüm YılıGörüntüle
8HAYRET, Mehmed Bahâeddîn Hayret Efendi, Adanalı Hoca Hayret Efendid. 1847-48 - ö. 1913Ölüm YılıGörüntüle
9HİLMÎ, Dede-zâde Mehmed Hilmî Efendid. 1828 - ö. 1913Ölüm YılıGörüntüle
10Adnan Özyalçınerd. 18 Şubat 1934 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Fadıl Kocagözd. 21 Şubat 1953 - ö. 13 Kasım 2014MeslekGörüntüle
12İlhan Tarusd. 24 Kasım 1907 - ö. 8 Ocak 1967MeslekGörüntüle
13Ayda Çayırd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Erol Hızarcıd. 8 Aralık 1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Necmiye Alpayd. 23 Kasım 1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Rıfkı Kaymazd. 22 Şubat 1950 - ö. 22 Şubat 2010Madde AdıGörüntüle
17Ruhsan İskifoğlud. 24 Aralık 1984 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Hadiye Ebüzziyad. 10 Şubat 1884 - ö. 16 Mart 1913Madde AdıGörüntüle