Ruhsan Nevvare

Hadiye Selimoğlu Ebüzziya
(d. 10 Şubat 1884 / ö. 15 Mart 1913)
Oyun Yazarı, Hikayeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hadiye Selimoğlu Ebüzziya'dır. Eserlerinde Ruhsan Nevvare adını kullandı. İstanbul’da doğdu. Babası Burdur eşrafından Tevfik Selimoğlu, annesi Yanyalı Hayreddin Paşa’nın kızı İkbal Hanım’dır. Talha Ebüzziya’nın eşi, gazeteci Ziyad Ebüzziya’nın annesidir. İstanbul’da Darülmuallimat’ı bitirdikten sonra özel hocalardan İngilizce ve Fransızca dersleri aldı. Halide Edip ile birlikte bizde ilk kadınlar birliği olan ve daha sonra Cemiyyet-i Nisvân adını alan Teâli-i Nisvân Cemiyeti’ni kurdu. Halide Edip cemiyetin başkanlığını, kendisi de genel sekreterliği görevini üstlendi. 1909’da Osmanlı gazetecisi Ebüzziya Mehmed Tevfik Bey’in oğlu Talha Ebüzziya ile evlendi. Bu evlilikten Ziyad adını verdikleri bir oğlu oldu. 15 Mart 1913’de yirmi dokuz yaşında iken veremden öldü ve Bakırköy aile mezarlığına defnedildi.

Hadiye Ebüzziya’nın İkinci Meşrutiyet’in ilanından sonra Tahsin Nahid ile birlikte yazdığı Jön Türk (1908) adlı piyesi Mınakyan Efendi’nin Osmanlı Kumpanyası’nda sahnelendi. O devirde bir genç kızın kendi adı ile bir piyes yazması hoş görülmeyeceğinden önce Ruhsan Nevvare adını kullandı, sonra da piyesin yazılmasında kendisine yardım eden Tahsin Nahid’in adının da yer almasını uygun buldu. Jön Türk, kadın bir yazar tarafından 1908’de yazılıp sahnelenen ilk tiyatro oyunu olmuş ve edebiyat çevrelerinin takdirini kazanmıştır (Şerifoğlu 1999: 505). Aşkımız (1907) adlı basılamamış manzum bir piyesinden ve Tahsin Nahid ile birlikte yazdığı Sanatkârlar (1908) adlı beş perdelik bir piyesten söz edilir ancak bu esere rastlanmaz (TDEA 1977: 418). Ahmet Rasim tarafından bestelenmiş şarkıları vardır. Hikâyeleri ve çeşitli konulardaki yazıları Meşrutiyet’in ilanından sonra peş peşe çıkan Demet, Aşiyan, Mehâsin, Resimli Kitap ve Musavver Muhît adlı dergilerde yayımlanmıştır. Yazılarında toplumsal hayatta geri planda tutulan kadının alacağı eğitimle aydınlanması, düşünsel olarak ilerlemesi ve cemiyet içerisinde yer edinmesi dile getirilir

Kaynakça

“Ebüzziya Hadiye” (1977). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Dergâh Yay. 418

Gümüş, Hale Nur (2003). Tahsîn Nâhîd ve Ruhsân Nevvâre, Hayatları, Düzyazıları ve Ortak Eserleri Jön Türk, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.

Işık, İhsan (2007). “Ruhsan Nevvare”. Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.7. İstanbul: Elvan Yay. 3047

Şerifoğlu, Ömer Faruk (1999). “Hadiye Ebüzziya”. Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi. C. 1. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 505

Yalçın, Murat (Ed., 2003). “Ruhsan Nevvare”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.2. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 837

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. ÖZGÜL ÖZBEK GİRAY
Yayın Tarihi: 29.07.2019
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Jön TürkAsaduryan Matbaası / İstanbul1909Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ebüzziya Tevfikd. 1849 - ö. 27 Ocak 1913Doğum YeriGörüntüle
2Hasan Öztoprakd. 17 Aralık 1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3LİKÂYÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4RUHULLAH/RUHÎ, Ahmet Rıfkıd. 1884 - ö. 1935Doğum YılıGörüntüle
5Fazıl Ahmet Aykaçd. 1884 - ö. 5 Aralık 1967Doğum YılıGörüntüle
6İSMAİL, Azgurlud. 1884 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ZİHNÎ, Mehmed Zihnî Efendid. 1846 - ö. 1913Ölüm YılıGörüntüle
8CEMÂLÎ, Ahmedd. 1858? - ö. 1913-1914?Ölüm YılıGörüntüle
9HİLMÎ, Dede-zâde Mehmed Hilmî Efendid. 1828 - ö. 1913Ölüm YılıGörüntüle
10Hülya Koçd. 1967 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Sadri Ertemd. 1898/9? - ö. 13 Kasım 1943MeslekGörüntüle
12Ali Püsküllüoğlud. 1 Ocak 1935 - ö. 24 Haziran 2008MeslekGörüntüle
13Melisa Kesmezd. 30 Eylül 1980 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Turgut Özakmand. 1 Eylül 1930 - ö. 28 Eylül 2013Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Öykü Didem Aydınd. 25 Ekim 1970 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ebüzziya Tevfikd. 1849 - ö. 27 Ocak 1913Madde AdıGörüntüle
17Münir Hayri Egelid. 1899 - ö. 25 Ekim 1970Madde AdıGörüntüle
18Zeyyat Selimoğlud. 31 Mart 1922 - ö. 01 Temmuz 2000Madde AdıGörüntüle