Ruhsan Nevvare

Hadiye Selimoğlu Ebüzziya
(d. 10 Şubat 1884 / ö. 15 Mart 1913)
Oyun Yazarı, Hikayeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hadiye Selimoğlu Ebüzziya'dır. Eserlerinde Ruhsan Nevvare adını kullandı. İstanbul’da doğdu. Babası Burdur eşrafından Tevfik Selimoğlu, annesi Yanyalı Hayreddin Paşa’nın kızı İkbal Hanım’dır. Talha Ebüzziya’nın eşi, gazeteci Ziyad Ebüzziya’nın annesidir. İstanbul’da Darülmuallimat’ı bitirdikten sonra özel hocalardan İngilizce ve Fransızca dersleri aldı. Halide Edip ile birlikte bizde ilk kadınlar birliği olan ve daha sonra Cemiyyet-i Nisvân adını alan Teâli-i Nisvân Cemiyeti’ni kurdu. Halide Edip cemiyetin başkanlığını, kendisi de genel sekreterliği görevini üstlendi. 1909’da Osmanlı gazetecisi Ebüzziya Mehmed Tevfik Bey’in oğlu Talha Ebüzziya ile evlendi. Bu evlilikten Ziyad adını verdikleri bir oğlu oldu. 15 Mart 1913’de yirmi dokuz yaşında iken veremden öldü ve Bakırköy aile mezarlığına defnedildi.

Hadiye Ebüzziya’nın İkinci Meşrutiyet’in ilanından sonra Tahsin Nahid ile birlikte yazdığı Jön Türk (1908) adlı piyesi Mınakyan Efendi’nin Osmanlı Kumpanyası’nda sahnelendi. O devirde bir genç kızın kendi adı ile bir piyes yazması hoş görülmeyeceğinden önce Ruhsan Nevvare adını kullandı, sonra da piyesin yazılmasında kendisine yardım eden Tahsin Nahid’in adının da yer almasını uygun buldu. Jön Türk, kadın bir yazar tarafından 1908’de yazılıp sahnelenen ilk tiyatro oyunu olmuş ve edebiyat çevrelerinin takdirini kazanmıştır (Şerifoğlu 1999: 505). Aşkımız (1907) adlı basılamamış manzum bir piyesinden ve Tahsin Nahid ile birlikte yazdığı Sanatkârlar (1908) adlı beş perdelik bir piyesten söz edilir ancak bu esere rastlanmaz (TDEA 1977: 418). Ahmet Rasim tarafından bestelenmiş şarkıları vardır. Hikâyeleri ve çeşitli konulardaki yazıları Meşrutiyet’in ilanından sonra peş peşe çıkan Demet, Aşiyan, Mehâsin, Resimli Kitap ve Musavver Muhît adlı dergilerde yayımlanmıştır. Yazılarında toplumsal hayatta geri planda tutulan kadının alacağı eğitimle aydınlanması, düşünsel olarak ilerlemesi ve cemiyet içerisinde yer edinmesi dile getirilir

Kaynakça

“Ebüzziya Hadiye” (1977). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Dergâh Yay. 418

Gümüş, Hale Nur (2003). Tahsîn Nâhîd ve Ruhsân Nevvâre, Hayatları, Düzyazıları ve Ortak Eserleri Jön Türk, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.

Işık, İhsan (2007). “Ruhsan Nevvare”. Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.7. İstanbul: Elvan Yay. 3047

Şerifoğlu, Ömer Faruk (1999). “Hadiye Ebüzziya”. Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi. C. 1. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 505

Yalçın, Murat (Ed., 2003). “Ruhsan Nevvare”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.2. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 837

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. ÖZGÜL ÖZBEK GİRAY
Yayın Tarihi: 29.07.2019
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Jön TürkAsaduryan Matbaası / İstanbul1909Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂTIF, Çavuş-zâde Âtıf Ahmed Beyd. 1794 - ö. 1846Doğum YeriGörüntüle
2ŞEYHÎ, Ayaşî-zâde Seyyid Mehmedd. ? - ö. 1670Doğum YeriGörüntüle
3TEVFÎK, Mehmed Tevfîk, Çaylak Tevfîk, Çopur Tevfîk, Mehmed Tevfîk-i Dehlevîd. 1843 - ö. 1892-93Doğum YeriGörüntüle
4DİLDÂRÎ, Fehmîd. 1884 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5TAYYİPd. 1884 - ö. 1989Doğum YılıGörüntüle
6İSMAİL, Azgurlud. 1884 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Mustafa Refikd. 1867-1868 - ö. 21 Eylül 1913Ölüm YılıGörüntüle
8PESENDÎ ALİ DEDE, Kütahyalıd. 1813 - ö. 1913Ölüm YılıGörüntüle
9CEMÂLÎ, Ahmedd. 1858? - ö. 1913-1914?Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmedcan Aşirid. 1938 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Mustafa Necati Sepetçioğlud. 1932 - ö. 8 Temmuz 2006MeslekGörüntüle
12Fatih Erdoğand. 23 Nisan 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Sacit Karaibrahimoğlud. 1927 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Bülent Kayad. 08 Şubat 1968 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Selma Fındıklıd. 19 Kasım 1965 - ö. 27 Mayıs 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ebüzziya Tevfikd. 1849 - ö. 27 Ocak 1913Madde AdıGörüntüle
17Hadiye Ebüzziyad. 10 Şubat 1884 - ö. 16 Mart 1913Madde AdıGörüntüle
18Ruhsan İskifoğlud. 24 Aralık 1984 - ö. ?Madde AdıGörüntüle