Ruhsan Nevvare

Hadiye Selimoğlu Ebüzziya
(d. 10 Şubat 1884 / ö. 15 Mart 1913)
Oyun Yazarı, Hikayeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hadiye Selimoğlu Ebüzziya'dır. Eserlerinde Ruhsan Nevvare adını kullandı. İstanbul’da doğdu. Babası Burdur eşrafından Tevfik Selimoğlu, annesi Yanyalı Hayreddin Paşa’nın kızı İkbal Hanım’dır. Talha Ebüzziya’nın eşi, gazeteci Ziyad Ebüzziya’nın annesidir. İstanbul’da Darülmuallimat’ı bitirdikten sonra özel hocalardan İngilizce ve Fransızca dersleri aldı. Halide Edip ile birlikte bizde ilk kadınlar birliği olan ve daha sonra Cemiyyet-i Nisvân adını alan Teâli-i Nisvân Cemiyeti’ni kurdu. Halide Edip cemiyetin başkanlığını, kendisi de genel sekreterliği görevini üstlendi. 1909’da Osmanlı gazetecisi Ebüzziya Mehmed Tevfik Bey’in oğlu Talha Ebüzziya ile evlendi. Bu evlilikten Ziyad adını verdikleri bir oğlu oldu. 15 Mart 1913’de yirmi dokuz yaşında iken veremden öldü ve Bakırköy aile mezarlığına defnedildi.

Hadiye Ebüzziya’nın İkinci Meşrutiyet’in ilanından sonra Tahsin Nahid ile birlikte yazdığı Jön Türk (1908) adlı piyesi Mınakyan Efendi’nin Osmanlı Kumpanyası’nda sahnelendi. O devirde bir genç kızın kendi adı ile bir piyes yazması hoş görülmeyeceğinden önce Ruhsan Nevvare adını kullandı, sonra da piyesin yazılmasında kendisine yardım eden Tahsin Nahid’in adının da yer almasını uygun buldu. Jön Türk, kadın bir yazar tarafından 1908’de yazılıp sahnelenen ilk tiyatro oyunu olmuş ve edebiyat çevrelerinin takdirini kazanmıştır (Şerifoğlu 1999: 505). Aşkımız (1907) adlı basılamamış manzum bir piyesinden ve Tahsin Nahid ile birlikte yazdığı Sanatkârlar (1908) adlı beş perdelik bir piyesten söz edilir ancak bu esere rastlanmaz (TDEA 1977: 418). Ahmet Rasim tarafından bestelenmiş şarkıları vardır. Hikâyeleri ve çeşitli konulardaki yazıları Meşrutiyet’in ilanından sonra peş peşe çıkan Demet, Aşiyan, Mehâsin, Resimli Kitap ve Musavver Muhît adlı dergilerde yayımlanmıştır. Yazılarında toplumsal hayatta geri planda tutulan kadının alacağı eğitimle aydınlanması, düşünsel olarak ilerlemesi ve cemiyet içerisinde yer edinmesi dile getirilir

Kaynakça

“Ebüzziya Hadiye” (1977). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Dergâh Yay. 418

Gümüş, Hale Nur (2003). Tahsîn Nâhîd ve Ruhsân Nevvâre, Hayatları, Düzyazıları ve Ortak Eserleri Jön Türk, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.

Işık, İhsan (2007). “Ruhsan Nevvare”. Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.7. İstanbul: Elvan Yay. 3047

Şerifoğlu, Ömer Faruk (1999). “Hadiye Ebüzziya”. Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi. C. 1. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 505

Yalçın, Murat (Ed., 2003). “Ruhsan Nevvare”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.2. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 837

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. ÖZGÜL ÖZBEK GİRAY
Yayın Tarihi: 29.07.2019
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Jön TürkAsaduryan Matbaası / İstanbul1909Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VÂSIK, İlâhî-zâde, Madrûbzâded. ? - ö. 1751/52Doğum YeriGörüntüle
2BÂKÎ, Kepenekçi-zâde Mehmed Abdülbâkî Efendid. ? - ö. 1644Doğum YeriGörüntüle
3Selim Yeniçerid. 1972 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Ziya Şakir Sokud. 1884 - ö. 22 Aralık 1959Doğum YılıGörüntüle
5Baha Tevfikd. 1884 - ö. 19 Mayıs 1914Doğum YılıGörüntüle
6YEDİHARF, Hasan Hüseyin Şahind. 1884 - ö. 1938Doğum YılıGörüntüle
7DÜRRÎ, Hasîb Dürrî Efendid. 1848 - ö. 1913Ölüm YılıGörüntüle
8LÜTFÎ/HÂZIM, Sağır-zâded. 1858-59 - ö. 1913Ölüm YılıGörüntüle
9İZZET, Attaroğlu İzzet Efendid. 1865 - ö. 1913Ölüm YılıGörüntüle
10Güven Turand. 2 Aralık 1943 - ö. ?MeslekGörüntüle
11İsmail Gümüşd. 05 Temmuz 1938 - ö. 05 Ekim 2015MeslekGörüntüle
12Avni Givdad. 1909 - ö. 1987MeslekGörüntüle
13Gökçenur Ç.d. 03 Mart 1971 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Mehmet Zerend. 01 Ekim 1950 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Erkan Karakirazd. 11 Eylül 1974 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Hadiye Ebüzziyad. 10 Şubat 1884 - ö. 16 Mart 1913Madde AdıGörüntüle
17Rıfkı Kaymazd. 22 Şubat 1950 - ö. 22 Şubat 2010Madde AdıGörüntüle
18Ziyad Ebüzziyad. 06 Eylül 1911 - ö. 26 Mayıs 1994Madde AdıGörüntüle