SANDRO KAVRELİŞVİLİ

(d. 1880 / ö. 1971)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Âşık Sandro Kavrelişvili, 1880 yılında Gürcistan'ın Ahalkelek (Akhalkalaki) ili, Koteliye köyünde, orta halli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Doğup büyüdüğü Koteliya köyü âşık meclislerinin en fazla düzenlendiği ve çok sayıda saz ve söz ustasının olduğu bir köydür. Bu muhit içerisinde geleneksel eğitim içerisinde yetişmiştir. Okur yazarlığı vardır ancak örgün eğitim almamıştır. Ömrünün son yıllarını Tiflis ve Rustavi şehirlerinde geçirmiş ve 1971'de vefat etmiştir.

Âşık Sandro, kendisine üstat olarak çağdaşı ve hemşerisi Sefil Lado'yu seçmiştir. Genç yaşlarda şiirler yazmaya ve âşık meclislerinde, sohbetlerde saz çalıp türkü söylemeye başladığı bilinmektedir (Hacılar 2007: 34). Ancak Bolşevik ihtilalinden öncesine ait şiirlerine rastlanılamamıştır. Asıl şöhretini 1936 yılında düzenlenen folklor festivalinde okuduğu "olsun" redifli şiiriyle kazanmıştır. Şiirlerinde "Bolşevizm, parti ideolojisi, halkların manevi birliği, dostluk, kardeşlik" gibi konuları işlemiştir. Bununla birlikte güzelleme türünde aşk konulu şiirleri de vardır. Türkçe, Gürcüce, Ermenice ve Rusça şiirler yazdığı bilinmektedir. Bazen bu dört dili bir şiir içinde kullanmıştır. Şota Rustaveli'ye karşı büyük bir hayranlık beslediği ""İki dilinen söz yazdım/ Üçüncü Türkçe yazaram/ Men unutmam Rustaveli/ Ne geder ki sağ gezerem" dörtlüğüyle de sabittir. Bölgede bilinen âşık makam/ havalarını başarıyla icra ettiği, Âşık Şenlik'in kurduğu meclislere katıldığı ve hatta Âşık Şenlik'ten icazet aldığı rivayet edilmektedir. Şiirlerinde Azerbaycan Türkçesi veya Terekeme Türkçesi ağız özellikleri bulunmaktadır. Akrabası olan Roin Kavrelişvili'nin dediğine göre kendisinden pek fazla şiir kalmamıştır. Zira, şiirlerini topladığı defter ve münferit sayfalar gelini tarafından, bir işe yaramaz düşüncesiyle yakılmıştır (Altınkaynak 2014).

Kaynakça

Hacılar, Valeh (2007). Türk Dilli Gürcü, Yunan ve Aysoru Aşıq - Şairleri. Bakü: Azerbaycan Millî İlimler Akademiyası Folklor Enstitüsü.

Roin Kavrelişvili, 1971 doğumlu, akademisyen, [Erdoğan Altınkaynak tarafından yapılan 17 Temmuz 2014 tarihli görüşme].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HINDI MEMMEDd. 1895? - ö. 1968Doğum YeriGörüntüle
2RUHANİ, İosep-Mose Beridzed. ? - ö. 1857 ?Doğum YeriGörüntüle
3EHMED SADAHLId. 1931 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4KASIM GÖYÇELİd. 1880 - ö. 1945Doğum YılıGörüntüle
5Ahmet Refik (Altınay)d. 1880 - ö. 11 Ekim 1937Doğum YılıGörüntüle
6KUL FAKİR/MOLLA HÜSEYİN, Osmand. 1880 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Fahir Ongerd. 1920 - ö. 6 Temmuz 1971Ölüm YılıGörüntüle
8CEFADARÎ, Mehmet Çetinkayad. 1895 - ö. 1971Ölüm YılıGörüntüle
9DİLER, Mehmet Dilerd. 1904 - ö. 09.01.1971Ölüm YılıGörüntüle
10ADEM AYDINd. 1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MEMİŞ, Memiş Karadağd. 1902 - ö. 1982MeslekGörüntüle
12METİNÎ, Ali Metind. 1926/1930? - ö. 2006MeslekGörüntüle
13OZAN İNCİ, Şükran Gürçayırd. 1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14DERYANUR MEMMEDBAĞIR OĞLU ALLAHVERDİYEVd. 1942 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SEFİLÎ/ KOBLIYANLI SEFİLÎ, Mehmet Efendid. 1870 ? - ö. 1937 ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16OSMAN BEHÇETd. 1895/1896 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17KULOĞLUd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18EMİNOV, Memmedyar Eminovd. 1876 - ö. 1966Madde AdıGörüntüle