SANCAK, Hasan Sancak

(d. 1951 / ö. -)
âşık, öğretmen
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Hasan Sancak, Samsun’un Tekkeköy ilçesine bağlı Çimenli köyünde 1951’de dünyaya gelmiştir. Aslen Trabzon’un Köprübaşı ilçesindeki Sancaklar sülalesindendir. İlkokulu dördüncü sınıfa kadar köyünde okuyan âşık, dört ve beşinci sınıfı Kubilay İlkokulu’nda bitirir. Akpınar İlköğretmen Okuluna girmeye hak kazanır ve altı yıl burada okur. Öğretmen olarak ilk görev yeri Rize’dir. 1973’te Sevim Hanım ile evlenir. 1974’te Samsun Başköy İlkokulu’na asker öğretmen olarak atanır. 1984’te akıl hastanesine düşer. Hastaneden çıktıktan on yıl sonra Tekkeköy’e bağlı Asarağaç köyünde çalışır, rahatsızlanır ve tekrar tedavi görür. 1994 yılına kadar geçen tedavilerin ardından malulen emekli olur. Sancak, biri erkek ikisi kız olmak üzere üç çocuk babasıdır. Çıraklık vasıflarına uygun çırak bulmanın çok zor olduğunu düşünen âşık, çırağı olarak oğlunu görür. Oğlu Emin Sancak da babası gibi saza gönül vermiş, bu alanda eğitim görmüştür (Kocaman 2011: 221-222; Kayıkçı 2018: 342; Çakır 2019). Saz çalmasını bilen ve bir kısmı “usta malı” olmak üzere kendi şiirlerinden bazılarını da çeşitli şölen ve TV programları gibi toplantılarda seslendirmiştir. Hotey-Der üyesi olan, bir süre de Samsun Büyükşehir Belediyesi Konservatuvarında halk bilimi dersleri veren Tekkeköylü Hasan Sancak’ın 2000’de basılan Küpe adlı bir şiir kitabı vardır. Şu an Samsun Kerimbey’de hızar atölyesi işletmektedir (Kayıkçı 2018: 342; Çakır 2019).

Sancak, şiire taklitle başlar. İlk olarak Abdürrahim Karakoç’un “Hasan’a Mektuplar” adlı eseri, Hasan isminin geçmesiyle dikkatini çeker, onu taklit etmeye başlar. Yoğun olarak şiire yönelmesi ve şiir yazması 1994’te öğretmenlik görevinden malulen emekli edilmesinden sonradır (Kocaman 2011: 221). Sancak, hece ölçüsünün farklı kalıplarıyla farklı şekillerde taşlama türlerinde şiirler yazar. Aşk şiirlerine pek rastlanmaz. Bir gün aşk şiiri yazmaya karar verir fakat aşk şiiri yazamayışı üzerine şiir yazar. Kendini halkın söyleyemediklerini söylemekle yükümlü hisseder. Farklı şiirlere yazdığı nazireleri de mevcuttur. Aynı zamanda etkileyici şekilde, ustaca saz çalan Âşık Sancak, saz çalmayı ilk olarak öğretmen okulundaki zorunlu mandolin dersleri sayesinde öğrenir (Kocaman 2011: 221-222). Sancak mahlasını ustası Âşık Erdemli’den alır. Âşık Erdemli ona bu mahlası vermekle, onu bu geleneğin sancağı tayin eder. Nicel birikim olmadan nitel patlamanın olamayacağını belirten Sancak, bade içmeye inanmaz. Sazın da sözün de doğaçlama olması gerektiğini savunur (Kocaman 2011: 222). Sancak, âşık makamlarının çoğunu bilmez. Âşıklığın temelinin doğaçlama olduğunu ifade eder (Çakır 2019). Şiir meclislerine ve Samsun’daki yerel kanallarda yapılan çeşitli programlara sıklıkla katılan Sancak, irticalen şiirler söyler, yarışmalara katılır. Maksut Koca, Âşık Erdemli, Mürsel Sinan ve Şeref Taşlıova ve bunlar gibi halkın dertlerini dile getiren tüm âşıklara saygı duyar, benimser. Sancak şiirlerinde güncel olaylara, halkın sorunlarına, şikâyetlerine, sosyal ve kültürel hadiselere yer verir, böylece çok yönlü ve dinleyiciye farklı ufuklar açacak şiirler yazar ve söyler (Kocaman 2011: 222; Çakır 2019). Ona göre âşıklık gönül işidir. Âşığın bu işten herhangi bir maddi talebi yoktur, saz çalıp şiir söylemekten de yorulmaz (Kocaman 2011: 222). Hece ölçüsü ve sade dille, genelde taşlama türünde irticalen söyler. Elektronik ortamda sesli ve görüntülü kayıtları mevcuttur.

Kaynakça

Hasan Sancak, 1951 Samsun Terme doğumlu, emekli öğretmen. [6 Ağustos 2019 tarihinde Emine Çakır ile yapılan görüşme kaydından alınmıştır].

Kayıkçı, Ali (2018). Samsunlu Şairler ve Yazarlar Ansiklopedisi. Samsun: Ht Matbaa.

Kocaman, Burcu (2011). “Hasan Sancak”. Sazın ve Sözün Sultanları. C. VII. Ed. Fatma Ahsen Turan, Ö. Ünalan. Ankara: Gazi Kitabevi.  221-231.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 21.08.2019
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ümit Zeynep Kayabaşd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Yılmaz Demird. 01 Nisan 1983 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Atila Çakıroğlud. 1943 - ö. 2014Doğum YeriGörüntüle
4CİHANSIZ, Behzat Cand. 08.05.1951 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Dağıstan Kılıçarsland. 10 Ağustos 1951 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Memet Baydurd. 09 Ağustos 1951 - ö. 24 Kasım 2001Doğum YılıGörüntüle
7ÖZEL, Veyis Özeld. 1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
8NEDİM, Nedim Abbaszaded. 1964 - ö. ?MeslekGörüntüle
9MEMMEDAĞAd. 1933 - ö. 1977MeslekGörüntüle
10HÜLYA/NAZLI, Nazlıhülya Mızrakd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11HAŞİM BABA, Haşim Karababad. 1938 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12PERVANE/SEFİL PERVANE, Tuncay Demird. 1957 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13NİDASIZ, Mehmedd. 1855 ? - ö. 1920 ?Madde AdıGörüntüle
14ŞÎRÎN, Diyarbakırlıd. ? - ö. 1834Madde AdıGörüntüle
15GARİB, Garip Özkand. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle