Madde Detay
SÂNÎ, Sânî Efendi
(d. 1866 / ö. 1935)
mutasavvıf, muallim
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Sânî Efendi, bugün Kayseri’ye bağlı Gesi’nin Bahçeli Mahallesi’nde [=Efkere] 1866'da doğmuştur. Fahri Bilge Mecmuaları sayesinde biyografisine vâkıf olduğumuz Sânî Efendi, Efkereli Hacı Seyit Ağazâde Lutfizâde Efendi’nin oğludur. İlk tahsilini Gesili merhum Hacı Abdurrahman Efendi’den; medrese tahsilini ise merhum Kızıklı Hacı Kasım Efendi’den almıştır. ‟50 yıl tahsil-i ilme çalışıp verdim emekˮ diyerek öldüğü güne kadar tüm zamanını ilim uğruna sarf etmiştir Sânî Efendi, sözü edilen hocalardan Arapça ve Farsçayı öğrenmiş; Farsçaya Arapçadan daha fazla önem vermiştir. Hatta Fahri Bilge’nin aktardığına göre Farsçayı kendi dilinden daha fazla bildiği şiirlerinden anlaşılmaktadır. Sânî Efendi, ilk olarak Kayseri eşrafından Sebzeci Raşit Ağa’nın kızı Hayriye Hanım ile evlenmiş ve bu evlilikten iki oğlu ve üç kızı olmuştur. Eşi Hayriye Hanım’ın koleradan vefat etmesi üzerine 1913’te Bünyan eşrafından Derviş Ağazâde Edhem Ağa’nın kızı Ayşe Hanım ile evlenmiştir. Bu evlilikten de bir oğlu ve iki kızı olmuştur. Fakat Sânî Efendi’nin ilk eşi Hayriye Hanım’a bağlılığı, şiirlerine de yansımıştır. Sânî Efendi, ilk zamanlarda müderrislik yapmış, daha sonra Efkere’nin bazı camilerinde imamlık vazifesinde bulunmuştur. 1906'da Bünyan Mekteb-i İdâdîsi’nde başmuallimliğe tayin edilmiş ve 24 sene bu görevini sürdürerek pek çok talebe yetiştirmiştir (FB 423; Çapraz 2014: 315-316; Çapraz 2017: 395). Bu esnada Müslüman ve Ermenilerin birlikte yaşadığı Efkere’de ahalinin birlik ve beraberliğine karşı büyük ehemmiyet göstermiş; 1902’de padişahın tahta çıkışının yıl dönümü münasebetiyle icra edilen ve tüm Müslüman ve Ermenilerin sabahlara kadar katıldığı törenlerde bir nutuk irad edip bir de dua okumuştur (Keskin 2014: 8; Önder 1978). Sani Efendi, 1935'te kalp hastalığına bağlı olarak vefat etmiştir (FB 423; Çapraz 2014: 315-316; Çapraz 2017: 395).
Fahri Bilge Mecmualarında Sânî Efendi’ye ait herhangi bir şiir aktarılmamıştır. Dolayısıyla Sânî Efendi’nin şiirleri hakkında şimdilik bilgi vermek mümkün gözükmemektedir.
Kaynakça
Çapraz, Erhan (2014). Fahri Bilge Derlemeleri/ Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Talas Belediyesi Kültür Yay.
Çapraz, Erhan (2017). “Sânî Efendi”. Kayseri Ansiklopedisi. C.5. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yay. 395.
FB 426: A. Ârifî [=Fahri Bilge]. [Defter]. Kayseri 1938-1941. Millî Kütüphane İbni Sina Yazmaları. Nu.: Yz. FB. 426
Keskin, Mustafa (2014). ‟Anadolu’da Türkler ve Ermeniler Kayseri Örneğiˮ. Yeni Türkiye. 60: 8.
Önder, Ali Rıza (1978). “Ermeni Hastalığı”. Yeni Adam Gazetesi. Ankara. 923 .
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ÇAPRAZYayın Tarihi: 21.12.2018Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 21.12.2018Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Ahmet Remzi Akyürek | d. 1872 - ö. 6 Kasım 1944 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | İBRAHİM, İbrahim Hakkı | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | GEDÂYÎ, Kayserili | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Süleyman Nesip | d. 1866 - ö. 28 Eylül 1917 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KEMAL/HAFIZ MİKDAT, Mikdat | d. 01.01.1866 - ö. 01.01.1941 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Mehmet Ziya Bey | d. 1866 - ö. 27 Mart 1930 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | SEFİLÎ/HABİLÎ/LÜTFÎ, Habil Öztürk | d. 1865? - ö. 1935 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | (MEVLEVİ) MEHMET ABDÜLBAKİ | d. 1882 - ö. 25.02.1935 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Abdülaziz Halis Çıkıntaş | d. 1867 - ö. 6 Şubat 1935 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | HAMDÎ, Mahmûd Hamdî Efendi | d. 1795 - ö. 1860 | Meslek | Görüntüle |
11 | KEMÂL, Seyyid Ahmed Kemâl Paşa | d. 1808-09 - ö. 1887 | Meslek | Görüntüle |
12 | ABDÜLKÂDİR KEMÂLEDDÎN, Erbilli | d. ? - ö. 1897 | Meslek | Görüntüle |
13 | DERDİMEND, İsmail Metin | d. 1966 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | MAZLUM ALİ, Ali Göktepe | d. 1935 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | ÇALIŞKAN, Ali Çalışkan | d. 1967 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | HATTÎ, Mustafa Hattî Efendi | d. ? - ö. 1760-61 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MERÂMÎ | d. ? - ö. III. Murad dönemi (sal. 1574-1595) sonları | Madde Adı | Görüntüle |
18 | SÜRÛRÎ, Musliheddin Mustafa (Şârih-i Mesnevî) | d. 1491-92 - ö. 13 Ocak 1562 | Madde Adı | Görüntüle |