Madde Detay

16. asır tabip şairlerinden Sâniî, Attar Ahmed’in oğludur. Asıl adı Mehmed’dir. Edirne'de doğdu. Attar-zâde diye şöhret buldu. Medrese yoluyla dini ve edebî öğreniminden sonra tıp tahsili yaptı. İstanbul’da Saraçhane başında bir dükkan açarak hekimlik yaptı. Burada kendi tertip ettiği macun ve ilaçları yaparak geçimini sağladı (Sungurhan 2014: 104). Gururlu bir adamdı. Hekimlikte İbni Sînâ olduğuna, şairlikte eşinin bulunmadığına inanırdı. Dükkanı entellektüel insanların toplandığı bir mekandı. Hekimliğin yanında kimya ile uğraşırken tedbirsizlikten bir patlama oldu, dişleri döküldü, devamında hastalanarak vefat etti (Sungurhan 2014: 453, Kurdoğlu 1967: 143-144). Vefat tarihi 993/1585’tir. Vefat tarihi Hasan Çelebi'de 990/1582 olarak kayıtlıdır. Peremeci şairin ölüm tarihini 953 / 1546 olarak vermektedir. (Kurdoğlu 1967: 143-144, Canım 1995: 186).

Latifî Edirne'den yetişen, genç bir Sanii'den söz edip Farsça ve Türkçe şiirleri olduğundan bahs ederek inşadaki yeteneğini över. Buradan Latifî'nin şairi genç yaşta tanıdığı anlaşılıyor (Canım : 2000: 350). Bazı kaynaklar Saniî'nin biyografisinin kaynakları arasında Ahdî Tezkiresini gösteriyorlarsa da basılı metinde şair bulunmamaktadır.

Canım, Rıdvan (1995). Edirne Şairleri. Ankara: Akçağ Yay. 

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Tezkiretü'ş-Şuara ve Tabsıratü'n-Nüzemâ. Ankara: AKM Yay.

İsen, Mustafa (hzl.)(1990). Latifî Tezkiresi. Ankara: KB Yay.

Kayabaşı, Bekir (hzl.)(1996). Kafzade Faizî'nin Zübdetü’l-Eşârı. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.

Kurdoğlu, Veli Behçet. (1967). Şâir Tabibler.  İstanbul: Baha Matbaası.

Kazancıgil, Ratip (hzl.). (1996) Riyâz-ı Belde-i Edirne, Bâdî Ahmed. İstanbul. Edirne. Türk Kütüphaneciler Derneği Yay. 

Sungurhan, Aysun. Beyanî-Tezkiretü’ş-Şuara. ekitap.kulturturizm.gov.tr. [01.01.2014]. 

Şehâ la’l-i lebin devrinde hemdem âşık-ı şeydâ

Gezer hum-hâne-i mihnetde rüsvâ vü tek ü tenhâ

Çürütdü nakd-i cânı bâde-i aşka dil-i rüsvâ

Humâr-ı gussayı def’e yetişir bâde-i sahbâ

Elâ yâ eyyühe’s-sâkî edir ke’sen ve nâvilhâ

Bahâr oldu açıldı gonça-i gülşen temâşâ kıl

Yiter künc-i belâda aglayup bahtun şeb-âsâ kıl

Çemen bezminde dâim merdümün câm-ı musaffâ kıl

Yetiş ayş u tarab esbâbını cümle müheyyâ kıl

Elâ yâ eyyühe’s-sâkî edir ke’sen ve nâvilhâ

Bugün bir işreti var gülşen-i mecliste hûbânın

Piyâle nûş ederler dem-be-dem ragmına devrânın

Cihânı na’ra-i yâhûsu tutdu ehl-i irfânın

Budur hum-hâneler içre dilinde virdi mestânın

Elâ yâ eyyühe’s-sâkî edir ke’sen ve nâvilhâ

Açıldı goncalar işret demidir şimdi rindâne

Piyâle lâle-i hamrâ çemenzâr oldu mey-hâne

Salâ et Sâniî şimden girü var ehl-i irfâna

Sürâhî dir sadâ ile olup meclisde mestâne

Elâ yâ eyyühe’s-sâkî edir ke’sen ve nâvilhâ

(Canım, Rıdvan (1995). Edirne Şairleri. Ankara: Akçağ Yay. 186.)

***

Zeyn olup berg-i semenle hatt-ı reyhânın senin

Bir çukur bostândır çâh-ı zenehdânın senin

(Kurdoğlu, Veli Behçet (1967). Şâir Tabibler.  İstanbul: Baha Matbaası. 143.)

***

Ne var sen bağrımın yaşın gözetsen sûfi peymânın

Kişinin dost başına bakar düşmen ayagına

(Canım, Rıdvan (1995). Edirne Şairleri. Ankara: Akçağ Yay. 187.)