Madde Detay
Şerif Kemal
(d. 27 Şubat 1884 / ö. 22 Aralık 1942)
yazar, oyun yazarı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Şerif Kemal (Şerif Kamaletdin oğlu Baygildiyev) Rusya’ya bağlı Penza vilayeti İnsar kazası (Mordva Cumhuriyeti Ruzayevka ilçesi) Pǐşle köyünde imam çocuğu olarak doğdu. Eğitimini komşu mahalle medresesinde ve Lebǐce medresesinde gördü. 16 yaşındayken Moskova-Kazan demiryolunda işe başladı. 1900’de şalcı zenginlerin yanında çalıştı, onlarla beraber ticaretle uğraştı. 1901’de üniversite eğitimi için Türkiye’ye geldiyse de maddi imkansızlıklar yüzünden okuyamadı. Bir yıl sonra Mısır Kahire’ye gidip eğitim gördü. 1903’te Yekaterinoslav (Dnepropetrovsk) madenlerinde, balıkçı ve demiryolcuların yanında çalışmayı tercih etti. 1905 ihtilali yıllarında mitinglere katıldı, Petersburg şehrine giderek öğretmenlik işine başladı. 1910’da ailesiyle Türkistan’a gidip Orenburg şehrinde kaldı. Şura ve Vakıt dergilerinde önce muhasebecisi, sonra edebi hizmetkâr olarak çalıştı. 1934’te Tataristan Yazarlar Birliği üyesi oldu. Maddi sıkıntılar sağlığını ve yaratıcılığını olumsuz etkiledi ve 1942’de vefat etti (Dautov, Raxmani 2009: 659).
Tatar edebiyatı tarihinde hikâye-novella (kısa hikâye) ustası olarak tanındı. 1906’da ilk şiir kitabı, 1909’da Şura dergisinde “Uyanu” adlı ilk hikâyesi yayınlandı. 1909-1913’te yazılan hikâyelerinde ana konu, psikolojik çelişkilerdi. Kahramanın duyguları ile doğa tasvirini sıkı bir bağlantı içinde verdi ("Sulgan Göl", "Buranda", "Sukbay"). İdeallerin ayakaltına atıldığı baskı yıllarında yazdığı hikâyeleriyle karanlık gerçeklere tepki gösterdi.
Eserleriyle Rus yazar ve dram ustası A.P. Çehov’u hatırlatan Kamal, zengin içerikli ince psikolojizmle yoğrulmuş tasvirler bulan ilk Tatar yazarıydı. 1914’te kahramanların dünyasını genişletip insanlar arası ilişkileri daha derin, daha zengin bir şekilde açan en önemli eseri "Akçarlaklar" adlı hikâyesini yazdı. İnsanların Devrim’e olan münasebetini gerçekçi hicvi üslupla anlattı ("Tañ Atkanda"). 1920-1930’larda yazılan eserlerinde insanlar arasında doğan yeni ilişkileri, kommuna hayatını, işçi sınıfının köyün zenginleriyle amansız mücadelesini anlattı ("Tañ Atkanda", "Ut", "Matur Tuganda") (Nurullin 1986: 315-337).
Bütün bu eserlerin yanında küçük hacimli hiciv hikâyeleri ve tiyatro eserleri de mevcuttur.
Kaynakça
Dautov, R.H., Raxmani, R.F. (2009). “Şerif Kamal (1884-1942).” Ediplerǐbǐz: Biobibliografik Bǐlǐşmelǐk: 2 Tomda, 1 Tom. Kazan: Tatar.kit.neşr., s. 659-652.
Nurullin, İbrahim (1986). “Şerif Kamal”. Tatar Edebiyatı Tarixı. Altı Tomda. 3 Tom. XX Gasır Başı. Kazan: Tatarstan Kitap Neşriyatı, s. 315-337.
Sverigin, Rifat. (2006). “Güzellǐkke Yul Yarganda”. Şerif Kamal. Saylanma Eserler. Kazan: Tatarstan Respublikası “Xetǐr” Neşriyatı, s. 5-16.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. ÇULPAN ZARIPOVA ÇETINYayın Tarihi: 20.06.2018Güncelleme Tarihi: 12.11.2020
Yayın Tarihi: 20.06.2018Güncelleme Tarihi: 12.11.2020
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Şerif Kamal Eserlerǐ: 1 Kisek. | Yaňalif / Kazan | 1929 | Derleme |
Saylanma Eserler | Tatgosizdat / Kazan | 1938 | Derleme |
Eserler. 2 Tomda. 1 Tom. Xikeyeler, Roman, Povest. | Tatgosizdat / Kazan | 1941 | Derleme |
Eserler. 2 Tomda. 2 Tom. Pyesalar. | Tatgosizdat / Kazan | 1950 | Tiyatro |
Eserler. 4 Tomda. 1 Tom. Xikeyeler, Roman, Povest. | Tatgosizdat / Kazan | 1952 | Derleme |
Eserler. 4 Tomda. 2 Tom. Pyesalar. | Tatgosizdat / Kazan | 1952 | Tiyatro |
Eserler. 4 Tomda. 3 Tom. Roman. | Tatgosizdat / Kazan | 1952 | Roman |
Eserler. 4 Tomda. 4 Tom. Xikeyeler, Felyetonnar, Oçerklar, Roman, Pyesa, Tenkıyt Hem Publitsistika. | Tatgosizdat / Kazan | 1956 | Derleme |
Saylanma Eserler. 3 Tomda. 1 Tom. Xikeyeler, Povest, Roman. | Tatarstan Kitap Neşriyatı / Kazan | 1974 | Derleme |
Saylanma Eserler. 3 Tomda. 2 Tom. Matur Tuganda. Roman. | Tatarstan Kitap Neşriyatı / Kazan | 1974 | Roman |
Saylanma Eserler. 3 Tomda. 3 Tom. Pyesalar, Roman, Mekaleler. | Tatarstan Kitap Neşriyatı / Kazan | 1976 | Derleme |
Behǐt Ǐzlegende: Xikeyeler, Povest. | Tatar.kit.neşr. / Kazan | 1989 | Derleme |
Saylanma Eserler. | Tatarstan Kitap Neşriyatı / Kazan | 2004 | Derleme |
Saylanma Eserler. | Tatarstan Respublikası “Xetǐr” Neşriyatı / Kazan | 2006 | Derleme |
Vasiyet. Hikayeler. Çev. F. Kutlu, H. Ersoy-Nadir, T. Arslan | Zambak / Istanbul | 2012 | Hikâye |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Musa Akyiğitzade | d. 1865 - ö. 6 Eylül 1923 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Kerim Tinçurin | d. 15 Eylül 1887 - ö. 15 Kasım 1938 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Adile Ayda | d. 22 Şubat 1912 - ö. 5 Kasım 1992 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | RUHULLAH/RUHÎ, Ahmet Rıfkı | d. 1884 - ö. 1935 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | SEYYİD FİGÂNÎ | d. 1884 - ö. 1929 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İSMAİL, Azgurlu | d. 1884 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | KOCA, Koca Kurban Oğlu Kuliyev | d. 1896/1900 - ö. 1942/1957 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Hüseyin Suat Yalçın | d. 1284 (1867) - ö. 21 Mart 1942 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | NURETTİN SEYFİ (ALİ BABA), Ali Verim | d. 1882 - ö. 1942 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Tuncel Altınköprü | d. 06 Ocak 1946 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Nurullah Genç | d. 1960 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Hakan Toker | d. 01 Ağustos 1965 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Bekir Çobanzade | d. 1893 - ö. 13 Ekim 1937 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ömer Faik Numanzade | d. 1872 - ö. 1937 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Diyonis Tanasoğlu | d. 1922 - ö. 2006 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Aliasgar Kemal | d. 25 Aralık 1878 - ö. 16 Haziran 1933 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Orhan Kemal | d. 15 Eylül 1914 - ö. 4 Haziran 1970 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | KEMÂL, Çavuşbaşı-zâde Enderunlu Kemâl Bey | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |