Madde Detay
Ümit Fehmi Sorgunlu
(d. 01 Ocak 1949 / ö. 26 Haziran 2010)
Şair, Hikâyeci , Yayıncı, Memur
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kayseri’de doğdu. Babası Kamil Bey, annesi Hamzaoğlu eşrafından Süleyman Efendi’nin kızı Nazire Hanım’dır. Kayseri’nin yerlilerinden, Hocazade eşrafından Fehmi Efendi’nin torunudur (Sıvacı 2010: 55). Henüz bir buçuk aylıkken annesi vefat etti. İlkokulu Kayseri Etiler İlkokulu’nda 1960’da tamamladı. Erken yaşta çalışma hayatına atılan Fehmi, emlakçılık, matbaacılık vb. işler yaptı. 1969’da İzmir Güzelyurt’ta askerliğini tamamladı. Askerlik sonrası SKK Bölge Müdürlüğü’nün 1970-71’de açtığı memuriyet sınavını kazandı. 1974’te Hatice Sancak’la evlendi. Bu evlilikten Aykut Avni ve İnci Nazire adıyla iki çocuğu oldu. 1975’te Ahmet Sıvacı ile birlikte Sanat Yayınevi’ni kurdu ve aynı yıl Meçhuller ismiyle hikâye; Adımlar (1976) adıyla da şiir antolojisi yayımladı. Ortaokulu 1980’de Nazmi Toker Ortaokulu’nda dışarıdan tamamladı. İkinci evliliğini Nurten Hanım’la 1985’te yaptı ve bu evliğinden Bilge ve Merve adıyla iki kızı oldu. 1995’te ise SKK’dan emekli oldu. 2010’da Kayseri’de kanserden vefat etti.
KASD, TYB, İLESAM üyesiydi. 1982’de kurucu üyelerinden olduğu KASD tarafından hikâye dalında teşvik; 1984’te Kayseri Olay gazetesinden hikâye; 1987’de Kayseri Gazeteciler Cemiyeti’nden röportaj; 1991’de Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nden röportaj; 1992, 2004’te Kayseri Akın gazetesinden Türk Edebiyatına Hizmet; 2006, 2008’de TYB’den hikâye; 2011’de vefatından sonra ESKADER tarafından sanata hizmet ödüllerini aldı.
Yazın hayatına gençlik yıllarında Ülker gazetesinde spor yazarı olarak başladı. 1968’de şiire yöneldi ve ilk şiiri “Sevgilime Sevgilerle” 1969’da Emel gazetesinde (Yalçın, 2003: 890) yayımlandı. Onlar (1974) isimli şiir antolojisinde “Gömülüsün Kalbime”, “Kaybolan Aşk”, “Senin Kavgan”, “Verimsiz Tarla” (Yeşilyaprak, 2002: 5-8) isimli dört şiiri yer aldı. 1976’da Doğuş dergisini çıkardı. 1995’te Öncü Edebiyat dergisinin genel sanat yönetmenliğini yaptı ve Hakimiyet gazetesinde “Divit” adıyla kültür-sanat eki çıkardı. 2002’de İbrahim Şahin’le birlikte aylık kültür, sanat, edebiyat dergisi olan Berceste’yi yayımlamaya başladı. Derginin kadrosuna daha sonra şair Bekir Oğuzbaşaran ve yazar/şair Vedat Ali Tok dahil oldu. Ümit Fehmi, vefatına kadar Berceste’nin genel yayın yönetmenliğini yaptı. 1970-2010 arasında Hisar, Doğuş, Dergâh ve Türk Edebiyatı vb. dergilerde şiir ve hikâyeler yayımladı. Kayseri Gündem ve Kayseri Olay’da köşe yazarlığı yaptı.
Ümit Fehmi, şiirden sonra hikâye türüne yönelip burada karar kıldı. Hikâyelerinde 1970’den 2000’li yıllara değin Türkiye’nin siyasi, sosyal ve kültürel alt yapısının yansımaları izlenir. 1983’te yayımlanan ilk hikâye kitabı Acılar Nerede Başlar 1970’li yılların; Eylül Vurgunu (1997) ise 12 Eylül dönemi ve 1990’lara uzanan siyasi gelişmelerin izlerini taşır. Yazar güncel tarihin yanı sıra hikâyelerinde Osmanlı tarihi, Kurtuluş Savaşı vb. ele alır. Millî kültür ve değerlerin, yazarın ideolojik düşüncelerinin işlendiği tezli hikâyelerinin yanı sıra bireyin ön planda olduğu durum hikâyeleri de yazar. Bunlarda aşk, gurbet, ölüm, aile gibi temleri ele alır.
Yazarın tek deneme kitabı olan Hikâyeden Taşan Sözler (2009) gezi yazıları, röportajlar ve kitap eleştirilerinden müteşekkildir. Ölümünden sonra yayımlanan Mazideki Şehir (2013) ise yazarın çocukluk yıllarından itibaren anılarını içerir.
Kaynakça
Cunbur, Müjgan vd. (2007). “Ümit Fehmi Sorgunlu”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (C. VII). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını. 625.
İbakorkmaz, Mustafa (2017). “Ümit Fehmi Sorgunlu Hikâyeciliğine Genel Bir Bakış”. Şehir Kültür Sanat (Kayseri Büyükşehir Belediyesi). 11: 76-78.
Işık, İhsan (2004). “Ümit Fehmi Sorgunlu”. Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (C.III). Ankara: Elvan Yayınları. 1619.
Oğuzbaşaran, Bekir vd. (2010). Berceste (Ümit Fehmi Sorgunlu Özel Sayı). 98. Ağustos.
Sıvacı, Ahmet (2010). “Tabur İmamı Hocazade, Fehmi Efendi”. Kayseri’de İz Bırakanlar. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları. 55-56.
Sorgunlu, Ümit Fehmi (2013). Mazideki Şehir. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
Yalçın, Murat (2003). Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (C. II). İstanbul: YKY. 890.
Yeşilyaprak, Bekir (2002). Ümit Fehmi Sorgunlu’nun Hayatı, Edebi Kişiliği ve Hikâyeleri. Yayımlanmamış Lisan Bitirme Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
"05.03.2019'da Bekir Oğuzbaşaran'la telefon yoluyla yapılan mülakat."
"20.03.2019'da Aykut Avni Sorgunlu ile telefon yoluyla yapılan mülakat."
"21.03.2019/02.04.2019'da Şaban Sorgunlu ile telefon yoluyla yapılan mülakat."
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. BURCU YILMAZ ÇEBİNYayın Tarihi: 22.04.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 22.04.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Meçhuller | Sanat Yayınları / Kayseri | 1975 | Antoloji |
Adımlar | Sanat Yayınları / Kayseri | 1976 | Antoloji |
Acılar Nerede Başlar | Ocak / Ankara | 1983 | Hikâye |
Yağmur Yağmıyordu | Se-da / Kayseri | 1987 | Hikâye |
Eylül Vurgunu | Geçit / Kayseri | 1997 | Hikâye |
Gülün Müjdesi | Kaynak / İstanbul | 2005 | Hikâye |
Tarihten Gelen Ses | Romantik Kitap / İstanbul | 2008 | Hikâye |
Hikâyeden Taşan Sözler | Romantik Kitap / İstanbul | 2009 | Deneme |
Mazideki Şehir | Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları / Kayseri | 2013 | Hatıra |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HÂŞİM VELİ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | İBRAHİM, İbrahim Hakkı | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ÖMER, Ömer Albayrak | d. 01.04.1940 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | DERTLİ AHMET/AHMET, Ahmet Kekilli | d. 1949 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Lütfiye Aydın | d. 8 Ağustos 1949 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ERGANÎ, Mehmet Oktay | d. 1949 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | GÜRYANÎ, Şeref GÜR | d. 1950 - ö. 27.06.2010 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Füsun Akatlı | d. 07 Mayıs 1944 - ö. 04 Temmuz 2010 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Taner Baybars | d. 18 Haziran 1936 - ö. 20 Ocak.2010 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Aysel Gürel | d. 7 Şubat 1929 - ö. 17 Şubat 2018 | Meslek | Görüntüle |
11 | Çiğdem Talu | d. 31 Ekim 1939 - ö. 28 Mayıs 1983 | Meslek | Görüntüle |
12 | Kevser Atay | d. 25 Ocak 1976 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Orhan Asena | d. 7 Ocak 1922 - ö. 15 Şubat 2001 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Mevsim Yenice | d. 1985 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ali Karabayram | d. 1972 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | KUSURÎ, Hasan Fehmi | d. 1875 - ö. 1951 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | FEHMÎ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Cevat Fehmi Başkut | d. 1905 - ö. 15 Mart 1971 | Madde Adı | Görüntüle |