TEYMUR BİSAVAD, Teymur Esger oğlu Ahmedov

(d. 1903 / ö. 1984)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Teymur Esger oğlu Ahmedov olan Âşık Teymur Bisavad 1903 yılında o devirde Rus İmparatorluğu'nun işgali altında olan Yelizavetpol (Gence) yönetim bölgesinin Cavanşir kazasının (şimdiki Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Goranboy rayonu) Tap Karakoyunlu (Tap- Qaraqoyunlu) köyünde yoksul bir ailede dünyaya gelmiştir. Küçük yaşlarında babasını kaybettiği için Teymur Bisavad'ı annesi büyütmüştür. İlk eğitimini geleneksel yöntemle eğitim veren molla mekteplerinde yaptı. Teymur Bisavad yaklaşık dokuz yıl molla mekteplerinde eğitim gördükten sonra iki yıl kadar da Molla Veled'in köy mektebine devam etti (Namazov 2004: 397). Küçüklüğünden beri âşıklık sanatına ve saz meclislerine ilgi duyan Teymur Bisavad âşık meclislerine katılmaya çalışmıştır.

İyi bir eğitim almadığı için Türkiye Türkçesinde "alfabesiz, ümmî ve eğitimsiz" anlamına gelen "Bisavad" mahlasını kullanmıştır. Ancak Âşık Teymur Bisavad, kullandığı mahlasının aksine ana dili Azeri Türkçesi yanında Arapça ve Farsça dillerini de çok iyi bilmektedir. Edebiyat ve tarih konularında öğretmenlerle tartışacak düzeyde bir bilimsel birikime sahip olduğu ve tevazusundan dolayı bu mahlası kullandığı Bisavad ile aynı dönemde yaşayan Âşık Halikverdi tarafından 2015 yılında yayımlanan bir belgeselde ifade edilmiştir (Sultanov 2012). Evli olan Teymur Bisavad'ın altısı erkek biri kız olmak üzere hepsi yüksek tahsil almış yedi çocuğu bulunmaktadır. Yaşamının büyük kısmını doğduğu köy olan Tap-Karakoyunlu'da geçiren Teymur Bisavad 1984 yılında burada vefat etmiştir.

1926 yılında şiir yazmaya başlayan Teymur Bisavad, Molla Penah Vagif ve Âşık Elesger'in şiirlerini çok sevmiş ve ezbere okumuştur. Özellikle Göyçe mahalı âşıklarından olan Âşık Elesger’in şiirlerinden oldukça etkilenmiştir. Nizami Gencevî'nin şiirlerinde yoğun olarak kullandığı gibi atasözleri ve halk tabirleri Teymur Bisavad'ın şiirinde de önemli bir yer tutmuştur. Şiirlerinde ahlaki unsurlara yer vermiştir. Hem örnek teşkil edilebilecek yaşantısı hem de bilgisi sayesinde herkesin saygı duyduğu bir âşıktır (Sultanov 2012). Âşığın muhammes, koşma, geraylı, divani, tecnis gibi şekillerde güzel örnekleri bulunan 300 kadar şiiri vardır (Sakaoğlu vd. 1986). Âşık meclislerinde yapılan atışmalarda birçok ünlü âşığa üstünlük sağladığı ölümünden sonra bile anlatılmaktadır. Yazdığı şiirlerde sanatkârane söyleyişe önem vermiştir (Namazov 2004: 397). Yazdığı şiirleri insanlara ve gençlere yol gösterici özellikler taşıyan Teymur Bisavad'ın Arap harfli Türkçe ile yazdığı ve şiir defterlerinde topladığı şiirleri oğlu tarafından temize geçirilmiş ve âşığın kendi evinde muhafaza edilmiştir. Yaşadığı bölgede oldukça sevilen Teymur Bisavad'ın dili kullanmadaki hüneri herkes tarafından saygı görmüştür.

Kaynakça

https://www.youtube.com/watch?v=ubJtdRC1AQI[erişim tarihi: 23.02.2019].

Namazov, Qara (2004). Aşıqlar (Biografik Məlumat Kitabı). C. I. Bakü: Səda Nəşriyyatı.

Sakaoğlu, Saim, Ali Berat Alptekin, Esma Şimşek (1986). Azerbaycan Âşıkları ve Halk Şairleri. C. 2. İstanbul: Halk Kültürü.

Sultanov, Z. Halk şairine saygı: Gencebasarda “Bisavad Teymur” adı ilə tanınmış Âşık Teymur Ahmedov'un doğumunun 110. yılı münasebetiyle halk şairi için Goranboy'da jübile töreni düzenlenmiştir]. Halk Gazetesi. 13 Nisan 2012. 7. 


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SİNAN YAMAN
Yayın Tarihi: 20.05.2019
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GÜMÜŞ, Elif Yıldırımd. ? - ö. 1944Doğum YeriGörüntüle
2ÇELİK ALİ, Ali Çelikd. 1946 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Emirhan Yenikid. 2 Mart 1909 - ö. 16 Şubat 2000Doğum YeriGörüntüle
4Ercümend Behzad Lavd. 15 Kasım 1903 - ö. 18 Mayıs 1984Doğum YılıGörüntüle
5RIZA, Ali Rıza Arısoyd. 1903 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Hasan Rasim Usd. 1903 - ö. 6 Temmuz 1967Doğum YılıGörüntüle
7Muazzez Tahsin Berkandd. 1899 - ö. 4 Ekim 1984Ölüm YılıGörüntüle
8TAVLUSUNLU HİCRANÎ, Mehmet Selim Karacad. 1916 - ö. 12.07.1984Ölüm YılıGörüntüle
9İlhami Bekir Tezd. 1906 - ö. 29 Mart 1984Ölüm YılıGörüntüle
10ŞEVKETÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11GAZİ, Gazi Özdemird. 28.07.1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
12KÜÇÜK SATI, Satı Tunçd. 1941 - ö. ?MeslekGörüntüle
13MAHMUT, Mahmut Cihangirîd. 1966 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MUHARREM SELMANİd. ? - ö. 1996Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15CİHANÎ, Ferit Cihanîd. 23.03.1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16GÜLHANÎ, Mehmet Ali Sarıgüld. 22.11.1946 - ö. 04.05.2010Madde AdıGörüntüle
17GARİP ÂŞIKd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18DELLEK MURADd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle