Madde Detay
HARBÎ, Adnan Türközü
(d. 1925 / ö. 1982)
musikişinas
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Adnan Türközü olan âşık 1925 yılında Kayseri’nin Bünyan ilçesinde doğmuştur (Üçok 1953: 165-166; Yedekçioğlu 1978: 46; Kalkan 1988: 144; Akbaş 1991a: 13; Akbaş 1991b: 28; Akbaş 1994: 44). Bünyanlı Zabit Kâtibi Mehmet Efendi ile Bünyanlı Akkadın Hala’nın en büyük evladıdır (Üçok 1953: 165-166; Yedekçioğlu 1978: 46-47; Kalkan 1988: 144; Akbaş 1991a: 13; Akbaş 1991b: 28; Akbaş 1994: 44). İlk tahsilini Bünyan’da tamamlamıştır (Üçok 1953: 166).
1944 yılında askere gitmiş, askerde notayı öğrenmiş ve Adana, Eskişehir ve Erzincan ordu bandolarında kornet çalmıştır. Askerlik dönüşünde Bünyan Cezaevi Memurluğu ve Kayseri Sümerbank Fabrikası’nda “Laboluk” yapmıştır (Yedekçioğlu 1978: 46-47). Daha sonra İstanbul’a gitmiş ve Bakırköy Bez Fabrikası’nda memur olarak çalışmıştır (Üçok 1953: 166). 1948 yılında Halk Evleri Saz Topluluğu ile konserlere çıkmaya başlayan Harbî, “Anadolu Bölge Sanatkârlığı” sınavına katılmış ve sınavı kazanarak uzun yıllar çalışacağı İstanbul Radyosu’na girmiştir. Daha sonra İstanbul Belediye Konservatuarı Halk Musikisi Topluluğu’na katılmış, burada hocalık da yaptıktan sonra 1974’te emekli olmuştur (Yedekçioğlu 1978: 46-48; Akbaş 1991a: 13; Akbaş 1991b: 28; Akbaş 1994: 44). 1982 yılında da vefat etmiştir (wowturkey.com).
Saz çalmaya merakı on beş yaşında iken başlamış, âşıklık yeteneği ise komşularının kızı olan Fatma Hanım’a âşık olmasıyla ortaya çıkmıştır. Daha sonra evlendiği Fatma Hanım için dile getirdiği deyişler, yöre türküleriyle birlikte söylenir olmuştur (Yedekçioğlu 1978: 46-48; Akbaş 1991a: 13; Akbaş 1991b: 28; Akbaş 1994: 44). Harbî, ezgi yaratma hususunda kuvvetli bir yeteneğe sahiptir. Bozlak ve kırık hava tarzı türküler güfte ve bestesinde oldukça ustadır (Kalkan 1988: 144). Aynı zamanda “Harbî” mahlası ile şiirler de söyleyen âşık, birçok Bünyan türküsünün ve halay havasının TRT ve konservatuar repertuarına kazandırmıştır. Kendi türküleri de meşhur olan Harbî, daha ziyade sözü ve bestesi kendine ait pek çok plak çıkarmıştır (Üçok 1953: 165-166; Yedekçioğlu 1978: 46-49; Kalkan 1988: 144; Akbaş 1991a: 13; Akbaş 1991b: 28; Akbaş 1994: 44).
Harbî, şairliğini âşık tarzı şiir geleneği içerisinde sürdürmüştür. Bu geleneğin icaplarına bağlı kalarak şiirlerinde hece ölçüsüne ve dörtlük nazım birimine yer vermiştir. Şiirlerinde yalın ve içten bir söyleyişe sahiptir. Gerek Bünyan’da gerek de Kayseri’de saz şiiri geleneğinin devam etmesinde büyük hizmetleri olmuştur. Harbî’nin şiirlerinde ise aşk ve sevgi ön plandadır.
Kaynakça
Akbaş, S. Burhanettin (1991a). “Bünyan Folkloru: Bünyan’da Yetişen Halk Şairleri”. Erciyes. 164: 13-14.
Akbaş, S. Burhanettin (1991b). “Bünyan’da Yetişen Halk Şairleri”. Erciyes. 168: 28.
Akbaş, S. Burhanettin (1994). Bünyan ve Yöresi Halk Edebiyatı Folklor ve Etnografyası. Kayseri: Bizim Gençlik Yay.
http://wowturkey.com/forum/ viewtopic.php?t=21161&start=10 [Erişim tarihi: 20.06.2012].
Kalkan, Emir (1988). Çağlar Boyunca Kayseri Şairleri. Kayseri: Kayseri İli Özel İdare Müdürlüğü ve Kayseri Belediyesi Birliği Yay.
Üçok, Hamdi (1953). Çağlayanlar Beldesi Bünyan. Kayseri: Sümer Matbaası.
Yedekçioğlu, Kâzım (1978). “Bünyanlı Harbî”. Erciyes. 3-4: 46-49.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ÇAPRAZYayın Tarihi: 06.01.2019Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 06.01.2019Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Ahmet Duran | d. 1974 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | VEHBÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Murat Akalın | d. 10 Nisan 1974 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | İSKENDER, İskender Akkuş | d. 1925 - ö. 30.09.2005 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Bahtiyar Vahapzade | d. 16 Ağustos 1925 - ö. 13 Şubat 2009 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | DAVUT SULARÎ/KEMALÎ/SERHAT ÂŞIK, Davut Ağbaba | d. 1925 - ö. 18.01.1985 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ELİHAN MURAD OĞLU | d. 1898 - ö. 1982 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Suat Taşer | d. 1919 - ö. 16 Kasım 1982 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Ali Avni Öneş | d. 30 Nisan 1926 - ö. 11 Kasım 1982 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Yusuf Ziya Demircioğlu | d. 1887 - ö. 29 Mart 1973 | Meslek | Görüntüle |
11 | NÜHÜFT/VÂZIH, Mustafa | d. ? - ö. 1877 | Meslek | Görüntüle |
12 | GARÂMÎ | d. 1500 - ö. 1584/1586 ? | Meslek | Görüntüle |
13 | BİÇARE ABİDİN | d. 1860 - ö. 1936 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | BEDİR, Bedir Karakuş | d. 1944 - ö. 1993 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | ADİL FİGANİ, Adil Çiçek | d. 1944 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | SEFİL DURAN, Duran Bebek | d. 1943 - ö. 17.01.2017 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ŞİNAZ, Şinaz Sezer | d. 1961 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | MEHMET, Mehmet Ergin | d. 1901 - ö. 1970 | Madde Adı | Görüntüle |