Göktürk Mehmet Uytun

(d. 27 Eylül 1935 / ö. 2 Temmuz 2001)
Şair, yazar, öğretmen
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tunceli’nin Çemişgezek ilçesinde doğdu. Nazire Hanım ile maliyeci Tahsin Uytun’un oğludur. Öykücü ve yazar Nurettin Uytun’un ise kardeşidir. 1957’de Balıkesir Necatibey Eğitim Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. Yurdun çeşitli illerinde öğretmen ve idareci olarak görev yaptı. 1964-1974 yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu’nda uzman olarak çalıştı. Daha sonra Başbakanlık kurumuna geçti. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nde Personel ve Eğitim Müdürlüğü görevlerinde bulundu. 1990 yılında kendi isteğiyle emekli oldu.

Göktürk Mehmet Uytun, ortaokul yıllarındayken şiir yazmaya başladı. Uytun’un ilk şiiri Gelsin 1957 yılında Toprak dergisinde, ilk yazısı ise Elazığ gazetesinde yayımlandı.1965 yılından beri yazı ve yayın hayatına devam eden şair; 350 çeşit dergide, 175 çeşit gazetede şiir, hikâye, masal, makale ve eleştirilerini yayımladı. Türkiye'de ilk defa bir çocuk gazetesi çıkardı. Toprak, Türk Yurdu, Serdengeçti, Büyük Doğu, Orkun, Hisar, Defne, Türk Edebiyatı, Millî Kültür, Hareket, Türk Birliği, Millî Eğitim, Bahçe, Öğretmen, Tohum, Filiz, Ümit, Doğuş, Edebiyat, Boğaziçi, Türk Dili, Diyanet, Kervan, Diyanet Çocuk, Çınar, Sur, Yağmur, Erciyes gibi dergilerde; Medeniyet, Zafer, Tercüman, Son Havadis, Bizim Anadolu, Hergün, Ortadoğu, Millet, Adalet, Devlet, Türkiye, Akit, Keçiören Polikliniği, Gündüz, Kurultay gibi gazetelerde yazdı. Şiirlerinden bazıları bestelendi. Çemişgezek, Orkun, Çocuk Gazetesi (kardeşi Nurettin Uytun ile birlikte) ve Şeker Çocuk dergilerini çıkardı. Bu derginin 8 sayısını çıkardı. Millî ve manevi kültürümüze hizmet etmek gayesiyle kurulan Şairler-Yazarlar ve Sanatsevenler Derneği genel başkanı olan Göktürk Mehmet Uytun, Kader adlı kitabı ile 1996 yılında İLESAM’ın açmış olduğu Arif Nihat Asya Şiir Yarışması'nda birincilik ödülü aldı. Ayrıca Türkiye Yazarlar Birliği, İLESAM, Türk Ocağı, Folklor Araştırmaları Derneği ve Aydınlar Ocağı derneklerinin üyesi olan Göktürk Mehmet Uytun, 1973’de Son Havadis gazetesinin, 1981’de Gülpınar dergisinin, 1984’de Türkiye Şairler ve Şiir Sevenler Derneği'nin, 1978’de yılında Kandil Çocuk dergisinin ödüllerini aldı.

Çeşitli kültür, sanat, edebiyat dergilerinde ve gazetelerde yazan şair, Ankara Keçiören’de Cici Anne Yuva- Gündüz Bakımevi ve Eğitim Hizmetleri'nin sahibidir. Emeklilikten sonra Ankara’da eşi Yıldız Hanım'la birlikte bir çocuk yuvası kurup yöneten Uytun, 2001 yılında prostat kanserinden vefat etti. Kabri Ankara, Karşıyaka Mezarlığı’ndadır (Gürel, Yağar, Gürel, 2004).

Şiir yazmaya ortaokul öğrencisi iken başlayan Uytun, özellikle çocuk edebiyatına ağırlık verdi. Bu düşüncesini kurumsallaştırmak için de Çocuk Edebiyatçıları Birliği'ni kurarak Ankara’daki çocuk edebiyatı yazarlarını birleştirmeyi sağladı. Teşkilatçılığı Ankara’da, kuruluşuna katıldığı Şairler, Yazarlar ve Sanatseverler Derneği’ne genel başkan olarak hizmet ve katkılarda bulunarak devam etti. Birliğin kurucuları arasında Mahir Adıbeş, Rıfkı Kaymaz, Erbay Kücet, Fahrettin Bozdağ, Asuman Bozdağ, Zeki Gürel ve Üzeyir Gündüz de vardı. Topluluk, adı geçen her yazar ve şairin çalışmalarıyla çocuk edebiyatının zenginleşmesine katkıda bulundu (Yardım, 2001).

Eserlerinde çocuk bakış açısyla, çocuklara millî bir duyuş kazandırmaya çalıştı. Edebiyat hayatında çocuklara yönelik eserlere ağırlık verdi. Eski Türk tarihi ve Osmanlı tarihinden seçtiği olayları anlatarak millî bir duyarlılıkla çocuklara bilinç kazandırmaya çalıştı.

Kaynakça

Gürel, Nazlı Rana ve Demet Yağar, Zeki Gürel (2004). Göktürk Mehmet Uytun Hayatı-Sanatı-Eserleri. Ankara: Berikan Yayınları.

Yardım, Mehmet Nuri (2001). Çocuk Yüreği Durdu. Türkiye Gazetesi. https://bekiryalcinkaya.tr.gg/G.oe.kt.ue.rk-M-.--Uytun-ve-YazSanDer.htm [erişim tarihi: 01.09.2019]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. ELİF AKTAŞ
Yayın Tarihi: 06.09.2019
Güncelleme Tarihi: 21.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Okul ŞiirleriNur Matbaası / Ankara1960Şiir
Vatan SağolsunArı Matbaası / Ankara1964Hikâye
Yıllardan SonraEroğlu Matbaası / Ankara1964Şiir
Boş YuvaEroğlu Matbaası / Ankara1964Hikâye
Kaplumbağa ile KurbağaArı Matbaası / Ankara1967Hikâye
Öksüz AliArı Matbaası / Ankara1967Hikâye
Bir Yağmur SonrasıAyyıldız Yayıncılık / Ankara1969Şiir
Resimli Malazgirt Şiirleri AntolojisiAyyıldız Yayınevi / Ankara1971Şiir
Sanadır ŞarkılarımGaye Yayıncılık / Ankara1974Şiir
Ayşecik ve Minik KuşMillî Eğitim Bakanlığı Yayınları / Ankara1975Şiir
TürkiyemGaye Yayıncılık / Ankara1976Şiir
Osman Gazi’nin RüyasıGen Ajans Matbaa / Ankara1991Hikâye
Şiirimizde ÇocukGen Ajans Matbaa / Ankara1993Şiir
KaderGen Ajans Metbaa / Ankara1994Şiir
Şiirimizde BayrakŞafak Matbaacılık / Ankara1996Şiir
Şiirimizde ÖğretmenGen Ajans Matbaa / Ankara1996Şiir
Şiirimizde ÇevreGen Ajans Matbaa / Ankara1996Şiir
Şiirimizde ÇevreGen Ajans Matbaa / Ankara1996Şiir
At HırsızlarıCS Yayınları / Ankara1997İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Haydar Uğurd. 1959 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Bülent Ögeyikd. 24 Aralık 1975 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ALİ CEMAL/TUNCELİLİ DERTLİ/SEFİL CEMO, Ali Çetinkayad. 02.02.1941 - ö. 03.01.2016Doğum YeriGörüntüle
4Todur Angelid. 24 Ekim 1935 - ö. 2014Doğum YılıGörüntüle
5Ali Püsküllüoğlud. 1 Ocak 1935 - ö. 24 Haziran 2008Doğum YılıGörüntüle
6SADİ ABBASOVd. 1935 - ö. 1992Doğum YılıGörüntüle
7Levent Ağralıd. 1933 - ö. 2001Ölüm YılıGörüntüle
8Bert İzmailoviç Gurtuyevd. 1910 - ö. 2001Ölüm YılıGörüntüle
9Ahmet Kabaklıd. 24 Mayıs 1924 - ö. 8 Şubat 2001Ölüm YılıGörüntüle
10Kadircan Kaflıd. 1889 - ö. 1969MeslekGörüntüle
11Selin Tunçd. 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Emel Kayad. 03 Ağustos 1978 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Çiğdem Kaplangıd. 20 Aralık 1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Seher Keçe Türkerd. 04 Kasım 1951 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ahmet Efed. 1 Eylül 1955 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mehmet Fikrid. 1908 - ö. 1941Madde AdıGörüntüle
17KIŞLAOĞLU/KARAKIŞLA/BORANOĞLU, Mehmet Dokucud. 05.01.1951 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Mehmet Sümerd. 1984 - ö. ?Madde AdıGörüntüle