ZİYA, Yusuf

(d. ?/1858 - ö. ?/1921)
âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Yusuf Ziya 1858 yılında Trabzon’da doğdu. Babasının adı Pir’dir. Yusuf Ziya’nın asıl adı Yusuf mahlası Ziya’dır. Uzun zaman Trabzon’da icra müdürlüğü yapmıştır. 28 Şubat 1921 tarihinde Trabzon’da ölmüştür (Uraz 1933: 168; Duman 1995: 49).

Basılmamış bir Divanı vardır. Halk edebiyatına meyletmiş, hece ölçüsü ile koşmalar yazmıştır. Basılmamış Seyahatnâme-i İstiğrabiye ve Istilâhat-ı Sofiye adlı risaleleri vardır. Bu şiirlerinde divan edebiyatı tesirinde kalmıştır. Burada üç koşması yer almaktadır (Uraz 1933: 168; Duman 1995: 49). Koşmalarında yer yer Arapça ve Farsça tamlamalara yer veren Ziya’nın döneminde belli bir eğitimden geçtiği anlaşılmaktadır. 

Kaynakça

Akbulut, Ömer (1952). Trabzon Şairleri. Trabzon: Trabzon İlini Kalkındırma Cemiyeti Neşri.

Akbulut, Ömer (1970). Trabzon Meşhurları Bibliyografisi. yyy.

Duman, Mustafa (1992). “Trabzon Halk Şairleri”, Kıyı. Trabzon (Mart 1992). 72: 16. 

Duman, Mustafa (1995). Trabzon Halk Şairleri. İstanbul: Anadolu Sanat Yay.

Uraz, Murat (1933). Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri. İstanbul: Sühulet Kütüpanesi. 

Uraz, Murat (1940). Türk Edip ve Şairleri. C. 4. İstanbul: Tefeyyüz Kitabevi. 

Yüksel, Murat (1993). Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri. C. 2. Trabzon: Yunus Dergisi Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 08.01.2015
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Âşıka dediler cananın geldi

Tahkik zanneyleyüp şadıman olmuş

Kemal-i şevk ile hazzedip güldü

Sanırsın cihana bir sultan olmuş

Çevir mızrabını her yana vurma

Titreyip âşıkın gönlünü yorma

İllerin yanında durma oturma

Şimdiki insanlar hep şeytan olmuş

Kovulmuş sürülüp galiba ağyar

Sine çak ederler reşkten her bar

Oldu o melun yes ile berdar

Ademin şehrine dek revan olmuş

Elde silâh ol meclise gelerek

Göz ile hışmedüp kâhi gülerek

Müjgan oklarıyla bağrın delerek

Bu hale âşıkan perişan olmuş

Ziya bir ben miyim dilbere âşık

Herkes huban sever kendine lâyık

Bir hışmile bakar bana halayık

Zamane benimçin bi aman olmuş 


Uraz, Murat (1933). Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri. İstanbul: Sühulet Kütüpanesi. 170.

Duman, Mustafa (1995). Trabzon Halk Şairleri. İstanbul: Anadolu Sanat Yay. 49-50.

Koşma

Melül melül bakma aşık-ı zare

Meclise geldikçe gül kuzucağım

Sana meyil verdim sevdim ne çare

Yüz çevirme benden gel kuzucağım

Hasretinle çeşmim kan ile doldu

Sararup bu bezmim gül gibi soldu

Bu hale adular hazzedüp güldü

Maksadın can ise al kuzucağım

Gelir mi aklına bir şeb helvada

Ağyarı def edip kalıp tenhada

Yoktu engelimiz beyne humada

Kaydedinmezidik al kuzucağım

Nuş edüp mecliste bade-i meygun

Ruhsarı kızarmış menendi gülgûn

Ol vakit Ziya’da olmuş meftun

Dokundurmaz sana el kuzucağım 


Uraz, Murat (1933). Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri. İstanbul: Sühulet Kütüpanesi. 171.

Duman, Mustafa (1995). Trabzon Halk Şairleri. İstanbul: Anadolu Sanat Yay. 50-51.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AHMET DURSUN DEMİRCİd. 1917 - ö. 1977Doğum YeriGörüntüle
2Sunay Akınd. 12 Eylül 1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3AFACAN, Sakine Şahind. 1907 - ö. 1971Doğum YeriGörüntüle
4CEMÂLÎ, Ahmedd. 1858? - ö. 1913-1914?Doğum YılıGörüntüle
5FURKAT, Zâkircân Hâlmuhammed oğlud. 1858 - ö. 1909Doğum YılıGörüntüle
6RÂŞİD, Ali Râşid Efendi, Kandiyelid. 1858 - ö. 1917Doğum YılıGörüntüle
7KÂŞİF, Hafız Mehmed Kâşif Efendid. 1863 - ö. 1921Ölüm YılıGörüntüle
8HALİL BABAd. 1846? - ö. 1921Ölüm YılıGörüntüle
9RÂMî, Rızad. 1866 - ö. 1921Ölüm YılıGörüntüle
10NÂFİZ, Hacı Hamdîd. 1849 - ö. 1905MeslekGörüntüle
11HASAN ŞEFÎK, İstanbullud. 1857 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Haluk Nihat Pepeyid. 1898 - ö. 27 Mayıs 1972MeslekGörüntüle
13GÜLDÂRÎ, Bekird. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞENLİK, Çıldırlıd. 1850 - ö. 1913Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KADER, Hasan Ağad. 1841 - ö. 1906Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KUL GÖÇMEN/GÖÇMEN, Hakkı Göçmend. 05.07.1953 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17KUL FANÎ, Mahir Gülerd. 11.11.1960 - ö. 15.12.2017Madde AdıGörüntüle
18GÜLÜMHAN, Hatice Ayazd. 1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle