ZİYA, Yusuf

(d. ?/1858 - ö. ?/1921)
âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Yusuf Ziya 1858 yılında Trabzon’da doğdu. Babasının adı Pir’dir. Yusuf Ziya’nın asıl adı Yusuf mahlası Ziya’dır. Uzun zaman Trabzon’da icra müdürlüğü yapmıştır. 28 Şubat 1921 tarihinde Trabzon’da ölmüştür (Uraz 1933: 168; Duman 1995: 49).

Basılmamış bir Divanı vardır. Halk edebiyatına meyletmiş, hece ölçüsü ile koşmalar yazmıştır. Basılmamış Seyahatnâme-i İstiğrabiye ve Istilâhat-ı Sofiye adlı risaleleri vardır. Bu şiirlerinde divan edebiyatı tesirinde kalmıştır. Burada üç koşması yer almaktadır (Uraz 1933: 168; Duman 1995: 49). Koşmalarında yer yer Arapça ve Farsça tamlamalara yer veren Ziya’nın döneminde belli bir eğitimden geçtiği anlaşılmaktadır. 

Kaynakça

Akbulut, Ömer (1952). Trabzon Şairleri. Trabzon: Trabzon İlini Kalkındırma Cemiyeti Neşri.

Akbulut, Ömer (1970). Trabzon Meşhurları Bibliyografisi. yyy.

Duman, Mustafa (1992). “Trabzon Halk Şairleri”, Kıyı. Trabzon (Mart 1992). 72: 16. 

Duman, Mustafa (1995). Trabzon Halk Şairleri. İstanbul: Anadolu Sanat Yay.

Uraz, Murat (1933). Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri. İstanbul: Sühulet Kütüpanesi. 

Uraz, Murat (1940). Türk Edip ve Şairleri. C. 4. İstanbul: Tefeyyüz Kitabevi. 

Yüksel, Murat (1993). Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri. C. 2. Trabzon: Yunus Dergisi Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 08.01.2015
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Âşıka dediler cananın geldi

Tahkik zanneyleyüp şadıman olmuş

Kemal-i şevk ile hazzedip güldü

Sanırsın cihana bir sultan olmuş

Çevir mızrabını her yana vurma

Titreyip âşıkın gönlünü yorma

İllerin yanında durma oturma

Şimdiki insanlar hep şeytan olmuş

Kovulmuş sürülüp galiba ağyar

Sine çak ederler reşkten her bar

Oldu o melun yes ile berdar

Ademin şehrine dek revan olmuş

Elde silâh ol meclise gelerek

Göz ile hışmedüp kâhi gülerek

Müjgan oklarıyla bağrın delerek

Bu hale âşıkan perişan olmuş

Ziya bir ben miyim dilbere âşık

Herkes huban sever kendine lâyık

Bir hışmile bakar bana halayık

Zamane benimçin bi aman olmuş 


Uraz, Murat (1933). Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri. İstanbul: Sühulet Kütüpanesi. 170.

Duman, Mustafa (1995). Trabzon Halk Şairleri. İstanbul: Anadolu Sanat Yay. 49-50.

Koşma

Melül melül bakma aşık-ı zare

Meclise geldikçe gül kuzucağım

Sana meyil verdim sevdim ne çare

Yüz çevirme benden gel kuzucağım

Hasretinle çeşmim kan ile doldu

Sararup bu bezmim gül gibi soldu

Bu hale adular hazzedüp güldü

Maksadın can ise al kuzucağım

Gelir mi aklına bir şeb helvada

Ağyarı def edip kalıp tenhada

Yoktu engelimiz beyne humada

Kaydedinmezidik al kuzucağım

Nuş edüp mecliste bade-i meygun

Ruhsarı kızarmış menendi gülgûn

Ol vakit Ziya’da olmuş meftun

Dokundurmaz sana el kuzucağım 


Uraz, Murat (1933). Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri. İstanbul: Sühulet Kütüpanesi. 171.

Duman, Mustafa (1995). Trabzon Halk Şairleri. İstanbul: Anadolu Sanat Yay. 50-51.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SÜLEYMAN, Süleyman Göksald. 1971 - ö. -Doğum YeriGörüntüle
2SÂNİYE, Fatma Sâniye Hanımd. 1836 - ö. 1905Doğum YeriGörüntüle
3KÖR MUSTAFA, Zevaitlid. ? - ö. 1916Doğum YeriGörüntüle
4RIZAd. 1858 - ö. 1899Doğum YılıGörüntüle
5RÂŞİD, Ali Râşid Efendi, Kandiyelid. 1858 - ö. 1917Doğum YılıGörüntüle
6AHMED MÜNİB, Bandırmalı-zâded. 1858 - ö. 1918Doğum YılıGörüntüle
7FATMA KAMİLE HANIMd. 1839 - ö. 1921Ölüm YılıGörüntüle
8Süleyman Vehbid. 1864 - ö. 12 Eylül 1921Ölüm YılıGörüntüle
9KÂŞİF, Hafız Mehmed Kâşif Efendid. 1863 - ö. 1921Ölüm YılıGörüntüle
10Ayşin Bumind. 24 Haziran 1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
11KENAN, Kenan Büyükaksoyd. 1869-1870 - ö. 07.07.1950MeslekGörüntüle
12SÂFÎ, Hacı Abdullah, Kerküklüd. 1825 - ö. 1898MeslekGörüntüle
13FARİKÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HATİCE MİHRAP, Fatmad. 1899 - ö. 1916Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HATMÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HAYRETÎ, Dervişd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17OZAN MUSTAFA, Mustafa Aladağd. 03.06.1963 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18PERVANE/SEFİL PERVANE, Tuncay Demird. 1957 - ö. ?Madde AdıGörüntüle