Madde Detay
Haşim (Yenişehirli)
Hüsni, Avni, Vecdi, Eddai, Kemal, Keşşaf, Hüseyin Mevci
(d. 1860 / ö. 25 Kasım 1920)
Şair, Yazar, Hattat, Musikişinas, Devlet Memuru
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1277/1860 yılında Rumeli Yenişehri’nde doğdu. Tam adı Hüseyin Haşim’dir. Yenişehir
eşrafından Şerîf Abdülkâdir Ağa’nın oğludur. İlkokulu ve ortaokulu memleketinde
okudu. Yenişehir mutasarrıflığına tayin olunan Saîd paşa’nın esbak Hariciye
Nazırı ve Şûrâ-yı Devlet reisi hizmetiyle Yenişehir’e gelen Muallim Nâci ile
tanıştı. Yenişehir, Yunanistan’a geçince 1880/81’de ailesiyle İstanbul’a geldi.
Yükseköğrenimini burada bitirdi. Fatih Camisi hocası İstanbullu Ahmed Remzî
Efendi’nin derslerine devam etti ve icazet aldı. Yağlıboya, karakalem resmi
Sanayi-i Nefise Mektebinde öğrendi. Yazıyı devrin üstadı Sami Efendi’den meşk
etti ve birkaç kalemden icazet aldı. Zekâyî Dede ve Bolahenk Nûrî Bey’den
musiki öğrendi. Memuriyete Bâb-ı Âli Eyalat-ı Mümtaze Kalemi’nde başladı. Cevad
Paşa’nın mühürdar yardımcılığına atandı. Bir süre sonra eski görevine döndü.
Askerî Baytar Mektebi’nde ve Bayezid Rüşdiyesi’nde dersler verdi. Mekteb-i
Harbiye ve Jandarma Dairesi Başkanlığı başkâtipliklerini ifa etti. Emekli
olduktan sonra Medresetül-hattatin’e hat öğretmeni olarak atandı. 1918’deki
büyük İstanbul yangınında, Sarıgüzel’deki evi, eşyası ve eserlerinin çoğu
yandı. Ufak bir hastalıktan sonra İstanbul’da 13 Rebîülevvel 1339/25 Kasım 1920
yılında vefat etti. Anadolu Hisarı’ndaki Küçüksu Kabristanı’nda, Recaizade
Mahmud Ekrem’in yanına gömüldü (Cunbur 2004: 413-414; Özkırımlı 1982: 615;
Erverdi 1981: 139-140; Gövsa (t.y.): 172; Kolektif 2010: 509; İnal 2000:
850-853).
Üsküdarlı Tal’at Bey, Hüseyin Hâşim Bey’in ölümüne “Cilvegâh oldu cenâb-ı
Hâşim’e huld-ı naîm” tarih mısrasını düşürdü.
Hüseyin Hâşim Bey, dinine bağlı, dürüst, edepli, zarif, nazik, hassas,
coşkulu ve neşeli bir kimse idi. Beyaz sakallı, mavi gözlü, orta boylu, güzel
yüzlüydü. Pek genç iken saçı sakalı ağarmıştı, fakat yüzünde güzellik ve
tazelik vardı.
Tercüman-ı Hakikat gazetesinde Hüsni, Avni, Vecdi, Eddai, Kemal, Keşşaf
ve Hüseyin Mevci müstearlarıyla gazeller yayımlamıştır. Resimli Gazete'de
ve Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi'nde yazıları çıkmıştır. Hat
sanatında mahir olup çeşitli yazı türlerinde eserlerinin olduğu iki mecmuası
vardır. Türkçe, Arapça ve Farsçaya son derece hâkimdi. Edebiyat alanında
Muallim Naci ekolünün önde gelenlerindendir. Nazım ve nesirde akıcı bir üsluba
sahiptir. Güzel rubailer yazardı. Nazım gibi nesri de güzeldi. Şairliğinin yanı
sıra edip, hattat, ressam ve musikişinastı. Musikide de oldukça bilgili biri
olduğu belirtilmektedir. Şihab ve Mülhemat adlı
iki eseri bulunmaktadır. Şiirleri kitap haline gelmemiştir. İlm-i hat tarihine
dair yazdığı eserini tamamlayamamıştır. Mahmut Kemal İnal, şairliği,
musikişinaslığı ve yazarlığından övgüyle bahsetmektedir (Cunbur 2004: 413-414;
Özkırımlı 1982: 615; Everdi 1981: 139-140; Gövsa (t.y.): 172; Kolektif 2010:
509; İnal 2000: 854-858).
Kaynakça
Cunbur, Müjgan (2004). “Haşim”. Türk Dünyası Edebiyatçıları
Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. 413-414.
Erverdi, Ezel; Kutlu, Mustafa; Kara, İsmail (1981). “Haşim Bey
(Abdülkadirzade Hüseyin Haşim)”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi.
C. 4. İstanbul: Dergah Yayınları. 139-140.
Gövsa, Alaettin (t.y.). “Haşim Bey, Yenişehirli”. Türk Meşhurları.
İstanbul: Yedigün Neşriyat. 172.
İnal, Mahmut Kemal (2000). “Haşim Bey”. Son Asır Türk Şairleri.
C. 2. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. 850-861.
Kolektif (2010). “Haşim (Yenişehirli).” Tanzimat’tan Bugüne
Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. 1. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 509.
Kurnaz, Cemal, Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman,
Tuhfe-i Nailî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara:
Bizim Büro Yay.
Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son
Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay.
Özkırımlı, Atilla (1982). “Haşim Bey”. Türk Edebiyatı Ansiklopedisi.
C. 3. İstanbul: Cem Yayınevi. 615.
Tatcı, Mustafa, Cemal Kurnaz (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tahir,
Osmanlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: BÜNYAMİN TAN - PROF. DR. MEHTAP ERDOĞANYayın Tarihi: 13.11.2018Güncelleme Tarihi: 20.10.2021
Yayın Tarihi: 13.11.2018Güncelleme Tarihi: 20.10.2021
Güncelleme Tarihi: 20.10.2021
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Şihâb | Matbaa-i Ebüzziya / İstanbul | 1887 | Şiir |
Mülhemât | Mahmudbey Matbaası / İstanbul | 1898 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | AVNÎ, Yenişehirli | d. 1826 - ö. 1883 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Nimet Çalapala | d. 1908 - ö. 1984 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | İBRAHİM, Seyyid İbrahim Efendi | d. ? - ö. 1780 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | BEKİR, Bekir Akkuş | d. 1860-1861 - ö. 1939 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | MEHMED CEMÎL, İstanbullu | d. 1860 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HASİBE RAMAZANOĞLU | d. 1860 - ö. 1949 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | İBRAHİM HACI GÜLÜ OĞLU | d. 1840 - ö. 1920 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | GİRYÂNÎ, Süleyman İbn-i İbrahim | d. 1861/1870? - ö. 1915/1920? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Nüzhet Sâbit | d. 1883 - ö. 6 Ocak 1920 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Aydın Şimşek | d. 23 Aralık 1960 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Korhan Kaya | d. 26 Nisan 1956 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Şemsettin Ünlü | d. 1 Eylül 1928 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Yunus Nadi Abalıoğlu | d. 1879 - ö. 28 Mart 1945 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Emin Nihat | d. 19 Aralık1838 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Nabizade Nazım | d. 1862 - ö. 5 Ağustos 1893 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | ÇAKKIR, Hüseyin | d. 1933 - ö. 1994 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HÜSEYİN CEYLAN | d. 1921 - ö. 1976 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | HASÎBÎ, Güzelce Rüstem Paşa-zâde Hüseyin Efendi | d. ? - ö. 1614-15 | Madde Adı | Görüntüle |