Abdülahad Nuri

Nâib Hasan Râcî Efendizâde Abdülahad Nûrî
(d. 1865 / ö. 1927)
Avukat, Kâtip, Yazar, Şair
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Abdülahad Nuri, 1865’te Boyabat'ta doğmuştur. İlk eğitimini Boyabat ve Demirci’de tamamlamış, ardından Florina, Vezirköprü, İstanbul Valide Sultan ve Boyabat rüştiye mekteplerinde devam etmiştir. Okul haricinde Arapça, Farsça, Rumca, Fransızca, Ermenice öğrenmiş; hukuk, telgrafçılık ve eski eserler üzerinde çalışma yapabilmek için eğitim almıştır. Farsçayı konuşup eser verecek kadar iyi bilmektedir(Seymen, 2004: 55).

Abdülahad Nuri, 1891’de İdare-i Mahsusa Meclisi’nde Başkâtip Muavini olarak çalışmaya başlar. II. Abdülhamid döneminde istibdada karşı olduğu gerekçesiyle 1894’te Kastamonu’ya sürülür. II. Abdülhamid’in tahtan indirilmesinden sonra Selanik Vilayeti Nevrekob kaymakamlığı ve Osmanlı Seyr-i Sefâin İdaresi’nde Muhaberat Müdürlüğü yapar. Gazete yazılarından dolayı 1913’te tekrar Kastamonu’ya sürülür. Sürgünden sonra 1914’te Muhaberat Müdürlüğü’ne, 1915’te Sevkıyat Müdürü olarak Halep’e, 1918’de Adana Vilayeti İaşe Müdürlüğü’ne görevlendirilir. 1920’de İngiliz işgal kuvvetleri tarafından tehcir suçu işlediği gerekçesiyle hapse atılan Abdülahad Nuri, hapisten kaçarak İnebolu’ya gelir (Yakupoğlu, 2007: 170-178).

Abdülahad Nuri, Kastamonu’da Millî Mücadeleyle ilgili çalışmalara destek vermiştir. Millî Mücadele başarıyla sonuçlandıktan sonra İstanbul’daki Seyr-i Sefâin İdaresi’nde Evrak Müdürlüğü’ndeki işine dönmüştür. Ağustos 1927’de İstanbul’da ölen Abdülahad Nuri’nin mezarı Beşiktaş’taki Maçka Mezarlığı’ndadır(Yakupoğlu, 2007: 178).

Abdülahad Nuri edebiyat, tarih, dil, hikâye, şiir, tasavvuf gibi alanlarda çalışmalar yapmış, manzum ve mensur tarzda eserler vermiştir. İlk yazılarını 1890’larda İstanbul’daki gazete ve dergilerde yazmıştır. Bunlarda tarih, Türkçülük fikirleri, dönemin siyasi ve sosyal durumuyla ilgili konulara değinmiştir(Yakupoğlu, 2007: 170-178).

Kastamonu’da bulunduğu 1921-1923 yıllarında dönemin aydın kesimini oluşturan İsmail Habib (Sevük), Hüsnü (Açıksöz), İsmail Hakkı (Uzunçarşılı), Arif Nihat (Asya), Orhan Şaik (Gökyay), Talat Mümtaz (Yaman) gibi kişilerle çalışmıştır. Onun öncülüğünde 1 Ocak-15 Nisan 1922 arasında Doğu başlıklı mecmua (8 sayı) çıkarılmıştır(Yakupoğlu, 2007:170-178). Abdülahad Nuri, şiirlerini Açıksöz gazetesi ve Doğu mecmuasında yayınlamıştır(Kahveci, 2015: 49-220).

Kaynakça

Abdülkadiroğlu, Abdulkerim. (1997). “Abdulahad Nûri’nin Yunan Harbi Destanı”, Türk Halk Edebiyatı ve Folklor Yazıları, Ankara: Akademi Kitabevi, ss. 64-93.

Bayrak, Mehmet. (2001). “Kürd Düğünü”, Tarih ve Toplum, Sayı: 218, Şubat, ss. 63-64.

Kahveci, Vehbi. (2015). Abdülahad Nuri’nin Kastamonu’daki Yayın Çalışmaları (1921-1923), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Köksal, M. Fatih. (2005). Klasik Türk Şiiri Araştırmaları, Ankara: Akçağ Yayınları.

Seymen, Lütfi. (2004). “Kastamonu Basın Tarihinden: Doğu Mecmuası ve Abdülahad Nuri Bey (1865-1927)”, Müteferrika Kitabiyat Dergisi, Sayı: 26, Kış, ss. 53-66.

Yakupoğlu, Cevdet. (2007). “Bir Sürgün Kahramanı Abdülahad Nuri Bey: Hayatı, Eserleri ve Selçuklu-Beylikler Tarihi Üzerine Çalışmaları”, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 21, Bahar, ss. 169-189.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. SAGIP ATLI
Yayın Tarihi: 23.01.2020
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Teshil-i TahsilCemal Efendi Matbaası / İstanbul1306/1888-1889Diğer
Kürt DüğünüCemal Efendi Matbaası / İstanbul1306/1888-1889Hikâye
Ölen KızımMürüvvet Matbaası / İstanbul1307/1889-1890Şiir
Deâvi-i Hukûkîyede Şâhidlik- / --Diğer
Dârü’l-aceze ve Mükrimîn-i MüslimînMihran Matbaası / İstanbul1311/1893-1894Diğer
Sâkî-nâme-i NûrîKastamonu Vilayet Matbaası / Kastamonu1325/1907-1908Şiir
Nidâ-yı İntikâm- / İstanbul1331/1912-1913Şiir
Şehid KızıYeni Matbaa / İstanbul1336/1917-1918Diğer
İçkiKastamonu Vilayet Matbaası / Kastamonu1337/1918-1919Şiir
Yunan Harbi DestanıKastamonu Vilayet Matbaası / Kastamonu1339/1920-1921Destan
Atalar SözüYeni Osmanlı Matbaası / İstanbul1334/1916İnceleme
DoğuKastamonu Vilayet Matbaası / Kastamonu1338Diğer
Mev’ıze-i Haseneİbrahim Efendi Matbaası / İstanbul1310/1892-1893Diğer
Türkiye Seyr ü Sefâin TarihçesiAhmed İhsan Matbaası / İstanbul1926Diğer
Münşeât-ı KavânînAsır Kütüphanesi / İstanbul1305/1887-1888Diğer
Tembellik Yâhud Gayrete Teşvik- / -1304/1886-87Diğer
Millî Destanlar- / --Destan
İnşâ-ı Umûmî- / --Diğer
İsfendiyaroğulları Meskûkâtı- / --Diğer
Halep Kitâbeleri- / --Diğer
Edirne Tarihi- / --Araştırma
Sa’dî ve Gülistân- / --İnceleme
Harf ve Edât- / --Diğer
Misâllü Mecelle- / --Araştırma
Âdâb-ı Aklâm,- / --Diğer
Metrûke- / --Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Güven Turand. 2 Aralık 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Bünyamin Karad. 07 Şubat 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ŞÜKRÎ, Şükrî Çelebid. ? - ö. 1552Doğum YeriGörüntüle
4ALİHAN NİNE, Ayşed. 1865 - ö. 1950Doğum YılıGörüntüle
5TAÇMEMMED SUHANGULUd. 1865 - ö. 1942Doğum YılıGörüntüle
6NÂBÎ, Çörekçi-zâde Mehmed Nabîd. 1865 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Süleyman Nazifd. 29 Ocak 1869 - ö. 4 Ocak 1927Ölüm YılıGörüntüle
8ELİF EFENDİ, Mehmedd. 1850 - ö. 1927Ölüm YılıGörüntüle
9KELAMÎ/GÖLLETLİ KELAMİ BABA, Ahmetd. 1847 - ö. 1927Ölüm YılıGörüntüle
10Nilüfer Gürd. 26 Aralık 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Ahmet İnamd. 15 Ağustos 1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Mesut Adnand. Ağustos 1963 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Nabizade Nazımd. 1862 - ö. 5 Ağustos 1893Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14M. Şakir Ülkütaşırd. 14 Mart 1894 - ö. 30 Mayıs 1981Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Enver Behnan Şapolyod. 25 Şubat 1900 - ö. 1 Haziran 1972Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16TURÂBÎ, Emir Efendi-zâde, Derviş Ömerd. ? - ö. 1726Madde AdıGörüntüle
17Hasan Ali Kasırd. 1953 - ö. 2000Madde AdıGörüntüle
18Hasan Severd. 6 Mayıs 1972 - ö. ?Madde AdıGörüntüle