Madde Detay
ABDULLAH SERMEST TAZEBAY, Kilisli
(d. ?/1819 - ö. ?/1882)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Abdullah Sermest, 1819 (H.1235) yılında Kilis'te doğdu. Kilis Çekmeceli Camii'nde müderrislik yapan Hoca Mehmed Tazebay Efendi’nin tek çocuğudur. Tazebay ailesinin kökeni, Doğu Türkistan Özerk Uygur Bölgesi'nde Hotan ve Turfan şehirleri ve civarında, 15 ve 16. yüzyıllarda yaşamış Tümenbay aşiretine dayanmaktadır. Tümenbay ve Tomanbay aşiretlerinden Tümenbay ailesi nüfusça çoğalınca bu aileden ayrılanların başına genç bir Uygur, reis olarak geçmiştir. Bu aileye "genç reis" anlamında Tazebay denilmiştir. Tazebay ailesinden bir grup Hoten ve Turfan'dan Kırgızistan, Özbekistan, Kazakistan, Azerbaycan ve Tükmenistan'a göç etmiştir. Buralarda bu ailenin devamı hâlen yaşamaktadır (Azamat 2002). Abdullah Sermest’in dedesinin babası Süleyman Akif, 18. yüzyılın ikinci yarısında Taşkent'ten ayrılıp tahminen 18. yüzyılın 2. yarısında Irak üzerinden Kilis'e gelmiştir. Süleyman Akif, Çekmeceli Camii'nin yanında evini yaptırarak ailesini yerleştirmiş ve o camiide imamlığa ve tedrisata başlamıştır (Başçıllar 1998: 49). Küçük yaşlarda annesini ve babasını kaybeden Abdullah Sermest, 10 yaşına kadar babasının öğrencileriyle birlikte yaşadı ve Akcurun Camii müderrisi Hacı Hafız Efendi’den dersler aldı. Mısır Hidivi Mehmed Ali Paşa'nın oğlu İbrahim Paşa, onu 1836 yılında askere alınca öğrenimi yarıda kaldı. Askerlik için Kahire'ye gönderildi. Mısır'da iken Fransız Colit Efendi'den tıp ilmini, bu arada hattatlık ve hakkâklığı öğrendi. Kıymetli akik ve yakut taşlarını oymakta ustalaştı. Mısırda iken bu üç sanat sayesinde müreffeh bir hayat yaşadı. Daha sonra 1846 yıllarında Mekke'ye gitti ve Nakşi Şeyhi Afganlı Muhammed Can (ö.1849)’a intisap etti (Yavuz vd. 1992: 389). 12 sene şeyhinin yanında kalıp çilesini doldurdu. Abdullah Sermest, tahminen 1858’te Şeyh Muhammed Can'ın sakası olan Saka Ali Baba ile beraber Mekke’den Kilis'e döndü ve Şeyh Muhammed Bedevi Ziyareti'ne, daha sonra da kendileri için inşaa edilen Çekmecelizade Camii'nin karşısındaki tekkeye yerleştiler (Konyalı 1968). Tekkeye yerleştikten sonra ömrünün sonuna kadar dinî ve tasavvufi öğretilerde bulunmuş ve artık “kendisine Şeyh Hacı Abdullah Sermest-i Veli” denilmiştir. Bu tekke hâlen Kilis’te Şeyh Efendi Tekkesi adıyla bilinmekte ve her cuma günü hayırseverler tarafından fakirler için burada yemek dağıtılmaktadır. Onun tekkesine gidip istifade eden çok kişi arasında şair Çermekli Zihni Baba ve şeyhülislamlığa aday gösterilen Abdullah Enveri de vardır (Azamat 2002: 18). Abdullah Sermest’in, Keçikzade Hacı Ömer Ağa'nın kızıyla yaptığı evlilikten sonra üç oğlu ve bir kızı dünyaya geldi. Verdiği “Mesnevî, Habib Efendi'nin Hulâsa-i Rehnüma-yı Farisî, Şeyh Sadi-i Şirazî nin Gülistan, Hafız Divanı, Sadî'nin Bostan” adlı dersleriyle uluslararası bir şöhrete kavuşan oğlu Mehmet Vâkıf (ö. 04.05.1965) babasından kendisine kalan şeyhlik görevini 1925 yılına kadar devam ettirmiştir. Ondan ders alanlar arasında ünlü bilim insanları Faruk Kadri Timurtaş ve Anna Maria Schimmel de vardır (Konyalı 1968: 526-527). Abdullah Sermest Tazebay vefatından iki yıl önce 7 Şubat 1880 tarihinde Kilis'te "Tazebayzade Hacı Abdullah Efendi" adıyla bir aile vakfı kurarak 30 dükkânını, bir zeytinyağı imalathanesini, 16 dükkânlı bir hanını, 1 kahvehanesini ve 1 fırınını buraya vakfetmiştir. Abdullah Sermest 1882 (H.1298) yılında 63 yaşındayken hayata gözlerini yumdu. Türbesi Kilis'teki Şeyh Efendi Tekkesi'nin bahçesindedir.
Osmanlı döneminde önemli eğitim merkezlerden biri olan Kilis'in yetiştirdiği mutasavvıf şairlerin başında gelen Abdullah Sermest, Kilis ve civarını, oluşturduğu dinî ve tasavvufî cereyanla oldukça etkilemiştir. Bağnaz ve katı görüşlü softalarla savaşmış, ömrünün sonuna kadar Kilislileri madde ve mana ilimleriyle cihazlandırmaya çalışmıştır. Kazdığı akik ve yakut taşlarından sağladığı kazançla tekkenişinlerin masraflarını karşılamanın yanı sıra tekkesine gelen herkesi bir hediye ile sevindirmeyi ihmal etmemiştir. Coşkun duygularını daha çok gazelleriyle terennüm etmiş, müziği, sanatı ve sanatçıyı her zaman el üstünde tutmuştur (Şahin 1999; Şahin 2009; Konyalı 1968: 524; Kadri 1932: 212).
Abdullah Sermest’in Divan, Sıffin Vak'ası, İlm-i Tıp adlı üç eserinin olduğu bilinmektedir. Bu üç eserden Divan hariç, diğerleri kaybolmuştur. Divan’ın üç farklı nüshası vârislerinde mevcuttur. Bu çalışma yazarın yüksek lisans tezinden hareketle hazırlanmıştır: Bu tez Abdullah Şahin tarafından 1998 yılında, Kilisli Abdullah Sermest (Halis) Divanı (metin-inceleme) adıyla Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde yüksek lisans tezi olarak çalışılmıştır.
Abdullah Sermest, zengin bir gelenekten bol bol istifade etmiş, daha çok rindane, âşıkane ve bazen de arifane söyleyişleri denemiş tasavvuf şairlerimizden biridir. Sanatlı söyleyişten ziyade içten ve coşkun; hâkimane söyleyişinin yanında şen-şakrak ve biraz da hiciv barındıran yöresel bir söyleyişi vardır.
Kaynakça
Azamat, Nihat (2002). Kilisli Abdullah Sermest. C. 26. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.
Başçıllar, Seyfettin (1998). Kilisli Divan Şairleri Antolojisi. İstanbul: Kilis Kültür ve Dayanışma Derneği Yay.
Kadri, Kilisli (1932). Kilis Tarihi. İstanbul: Burhanettin Matbaası.
Konyalı, İbrahim Hakkı (1968). Abideleri ve Kitabeleri İle Kilis Tarihi. İstanbul: yyy.
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest Tazebay Divanı. Ankara: Uygur Tazebay Yay.
Şahin, Abdullah (2009). "Kilisli Abdullah Sermest Tazebay (1819-1882) ve Divanı". Atatürk Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü; Uluslararası Türklük Bilgisi Sempozyumu Bildiriler 2 Kitabı, 25-27 Nisan 2007, Erzurum, Türkiye, TÜBİTAK Yay. 897-910.
Yavuz, Kemal vd. (1992). Evliyalar Ansiklopedisi. C. 3. İstanbul: Türkiye Gazetesi Yay.
Yılmaz, Mehmet (1992). Edebiyatımızda İslamî Kaynaklı Sözler. İstanbul: Enderun Kitabevi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. ABDULLAH ŞAHİNYayın Tarihi: 25.12.2013Güncelleme Tarihi: 05.12.2020Eserlerinden Örnekler
Farsça Gazel
Ber-dârem ez-în hestî-i nüh tâk-ı kadem râ
Tâ seyr künem ‘âlem-i itlâk-ı ‘adem râ
Tâ çendî der în hâne-i vîrâne be-hâbem
Ber-hîzem ü bendem zîn raht-ı hodem râ
Ey bülbül-i kudsî tu kücâ bûdî be-fermâ
Yâdem bedân sohbet-i gül-zâr-ı kadem râ
Mey deh ki ze-hod mîşevem bâ-haber âyem
Bâ kıssa-ı ân âmede tâ bâzî şodem râ
Âhen-dil-i ân kâtil bîn ba‘de ze-katlem
Ber nakş-ı hodem mîzened ân tîg-ı dûdem râ
Yâ rûy-ı ‘arafnâk tu der hâne neyâyî
Ân dil be-cihân serd hemîn suhte-dem râ
Köhne rakamî emr u nehy ber taraf üftâd
Ez saltanat-ı hüsn firüstâde rakam râ
Nakşî heme be-girift-i ezel kilk velîkin
Nâmî tu bîrûn âmede be-şikest kalem râ
Bî bendegî ki devlet-i Sermest be-yâyend
Der bezm-i hum-hâne-i ân Hazret-i Cem râ
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 152.
Gazel
Vâh saçın fikrinde ‘ömrüm geçdi cânânım yeter
Bu perîşânlık bana el virdi sultânım yeter
Gerçi isti‘dâd yok bende yüzün fikrindeyim
‘Afvı kıl virme saçın fikrini cânânım yeter
Kesret-i mûya dolaşdı tâze îmânım eli
Ey ‘inâyet-sâz tiz kes köhne îmânım yeter
Merdüm-i çeşmim nişân itdikde hâl-i ‘ârızın
Perdeler çeşmimi andan tizce ‘isyânım yeter
Hâb-ı hargûş-ı girânımı revânım tutmadan
Dâd-ı dâd itdim didim bu cân-ı hüsrânım yeter
Saklarım bâr-ı emânâtın ki tâ bî-dâr idem
Hâba vardım sâhib-i mühr-i Süleymân'ım yeter
Çün cemâl-i mest-vârın kâkül-i Sermest'iyem
Mâil-i Rûm oldı ‘âlem bana Sûdân'ım yeter
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 169.
Terci‘-i Bend
Görse beni dîdesi giryân olur
Âdem ana bakmada hayrân olur
Böyle güzel sevmede ‘ünvân olur
Lîk sevenler anı merdân olur
Kalpazanın sevgisi yalan olur
Âşık olan dostına kurbân olur
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber içün günde yüzbin kan olur
Işkına düş hâh nâ hâh oldum âh
Sana ketân ey yüzi mâh oldum âh
Hâsılı sevdâ-yı siyâh oldum âh
Ney gibi pür âhla vâh oldum âh
Yaramadım yâre tebâh oldum âh
Dâ‘vâ-yi ‘uşşâka güvâh oldum âh
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Gitdi neyim var[sa] sana kaldı nem
Anı dahi söyle virem ey sanem
Sana perestiş kılan ancak benem
Senden olan fâ'ide çeşmimde nem
Sag sen ol ben senin içün yanem
Sanma bu göz sende iken uslanem
Sanma güzel sevmesi âsan olur
Besmelesi tîg -ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Kanlı gelin şimdi anar mı beni
Yârelerim azdı tuyar mı beni
Ya‘ni arar gizli sorar mı beni
Yoksa koyup gayri sever mi beni
Yanmış iken bir de yakar mı beni
Sonra yakup şem‘a arar mı beni
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Ben çözerim yâremi ben baglarem
Anı hayâlimde gezer aglarem
Cân mı kodı Hâlis-i çeşm-i terem
Ey güzelim hûn-i perî-peykerem
Vey başımın derdi ecel-pisterem
Senin içün elde döner hançerem
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 187.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 25.12.2013Güncelleme Tarihi: 05.12.2020Eserlerinden Örnekler
Farsça Gazel
Ber-dârem ez-în hestî-i nüh tâk-ı kadem râ
Tâ seyr künem ‘âlem-i itlâk-ı ‘adem râ
Tâ çendî der în hâne-i vîrâne be-hâbem
Ber-hîzem ü bendem zîn raht-ı hodem râ
Ey bülbül-i kudsî tu kücâ bûdî be-fermâ
Yâdem bedân sohbet-i gül-zâr-ı kadem râ
Mey deh ki ze-hod mîşevem bâ-haber âyem
Bâ kıssa-ı ân âmede tâ bâzî şodem râ
Âhen-dil-i ân kâtil bîn ba‘de ze-katlem
Ber nakş-ı hodem mîzened ân tîg-ı dûdem râ
Yâ rûy-ı ‘arafnâk tu der hâne neyâyî
Ân dil be-cihân serd hemîn suhte-dem râ
Köhne rakamî emr u nehy ber taraf üftâd
Ez saltanat-ı hüsn firüstâde rakam râ
Nakşî heme be-girift-i ezel kilk velîkin
Nâmî tu bîrûn âmede be-şikest kalem râ
Bî bendegî ki devlet-i Sermest be-yâyend
Der bezm-i hum-hâne-i ân Hazret-i Cem râ
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 152.
Gazel
Vâh saçın fikrinde ‘ömrüm geçdi cânânım yeter
Bu perîşânlık bana el virdi sultânım yeter
Gerçi isti‘dâd yok bende yüzün fikrindeyim
‘Afvı kıl virme saçın fikrini cânânım yeter
Kesret-i mûya dolaşdı tâze îmânım eli
Ey ‘inâyet-sâz tiz kes köhne îmânım yeter
Merdüm-i çeşmim nişân itdikde hâl-i ‘ârızın
Perdeler çeşmimi andan tizce ‘isyânım yeter
Hâb-ı hargûş-ı girânımı revânım tutmadan
Dâd-ı dâd itdim didim bu cân-ı hüsrânım yeter
Saklarım bâr-ı emânâtın ki tâ bî-dâr idem
Hâba vardım sâhib-i mühr-i Süleymân'ım yeter
Çün cemâl-i mest-vârın kâkül-i Sermest'iyem
Mâil-i Rûm oldı ‘âlem bana Sûdân'ım yeter
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 169.
Terci‘-i Bend
Görse beni dîdesi giryân olur
Âdem ana bakmada hayrân olur
Böyle güzel sevmede ‘ünvân olur
Lîk sevenler anı merdân olur
Kalpazanın sevgisi yalan olur
Âşık olan dostına kurbân olur
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber içün günde yüzbin kan olur
Işkına düş hâh nâ hâh oldum âh
Sana ketân ey yüzi mâh oldum âh
Hâsılı sevdâ-yı siyâh oldum âh
Ney gibi pür âhla vâh oldum âh
Yaramadım yâre tebâh oldum âh
Dâ‘vâ-yi ‘uşşâka güvâh oldum âh
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Gitdi neyim var[sa] sana kaldı nem
Anı dahi söyle virem ey sanem
Sana perestiş kılan ancak benem
Senden olan fâ'ide çeşmimde nem
Sag sen ol ben senin içün yanem
Sanma bu göz sende iken uslanem
Sanma güzel sevmesi âsan olur
Besmelesi tîg -ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Kanlı gelin şimdi anar mı beni
Yârelerim azdı tuyar mı beni
Ya‘ni arar gizli sorar mı beni
Yoksa koyup gayri sever mi beni
Yanmış iken bir de yakar mı beni
Sonra yakup şem‘a arar mı beni
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Ben çözerim yâremi ben baglarem
Anı hayâlimde gezer aglarem
Cân mı kodı Hâlis-i çeşm-i terem
Ey güzelim hûn-i perî-peykerem
Vey başımın derdi ecel-pisterem
Senin içün elde döner hançerem
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 187.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020Eserlerinden Örnekler
Farsça Gazel
Ber-dârem ez-în hestî-i nüh tâk-ı kadem râ
Tâ seyr künem ‘âlem-i itlâk-ı ‘adem râ
Tâ çendî der în hâne-i vîrâne be-hâbem
Ber-hîzem ü bendem zîn raht-ı hodem râ
Ey bülbül-i kudsî tu kücâ bûdî be-fermâ
Yâdem bedân sohbet-i gül-zâr-ı kadem râ
Mey deh ki ze-hod mîşevem bâ-haber âyem
Bâ kıssa-ı ân âmede tâ bâzî şodem râ
Âhen-dil-i ân kâtil bîn ba‘de ze-katlem
Ber nakş-ı hodem mîzened ân tîg-ı dûdem râ
Yâ rûy-ı ‘arafnâk tu der hâne neyâyî
Ân dil be-cihân serd hemîn suhte-dem râ
Köhne rakamî emr u nehy ber taraf üftâd
Ez saltanat-ı hüsn firüstâde rakam râ
Nakşî heme be-girift-i ezel kilk velîkin
Nâmî tu bîrûn âmede be-şikest kalem râ
Bî bendegî ki devlet-i Sermest be-yâyend
Der bezm-i hum-hâne-i ân Hazret-i Cem râ
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 152.
Gazel
Vâh saçın fikrinde ‘ömrüm geçdi cânânım yeter
Bu perîşânlık bana el virdi sultânım yeter
Gerçi isti‘dâd yok bende yüzün fikrindeyim
‘Afvı kıl virme saçın fikrini cânânım yeter
Kesret-i mûya dolaşdı tâze îmânım eli
Ey ‘inâyet-sâz tiz kes köhne îmânım yeter
Merdüm-i çeşmim nişân itdikde hâl-i ‘ârızın
Perdeler çeşmimi andan tizce ‘isyânım yeter
Hâb-ı hargûş-ı girânımı revânım tutmadan
Dâd-ı dâd itdim didim bu cân-ı hüsrânım yeter
Saklarım bâr-ı emânâtın ki tâ bî-dâr idem
Hâba vardım sâhib-i mühr-i Süleymân'ım yeter
Çün cemâl-i mest-vârın kâkül-i Sermest'iyem
Mâil-i Rûm oldı ‘âlem bana Sûdân'ım yeter
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 169.
Terci‘-i Bend
Görse beni dîdesi giryân olur
Âdem ana bakmada hayrân olur
Böyle güzel sevmede ‘ünvân olur
Lîk sevenler anı merdân olur
Kalpazanın sevgisi yalan olur
Âşık olan dostına kurbân olur
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber içün günde yüzbin kan olur
Işkına düş hâh nâ hâh oldum âh
Sana ketân ey yüzi mâh oldum âh
Hâsılı sevdâ-yı siyâh oldum âh
Ney gibi pür âhla vâh oldum âh
Yaramadım yâre tebâh oldum âh
Dâ‘vâ-yi ‘uşşâka güvâh oldum âh
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Gitdi neyim var[sa] sana kaldı nem
Anı dahi söyle virem ey sanem
Sana perestiş kılan ancak benem
Senden olan fâ'ide çeşmimde nem
Sag sen ol ben senin içün yanem
Sanma bu göz sende iken uslanem
Sanma güzel sevmesi âsan olur
Besmelesi tîg -ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Kanlı gelin şimdi anar mı beni
Yârelerim azdı tuyar mı beni
Ya‘ni arar gizli sorar mı beni
Yoksa koyup gayri sever mi beni
Yanmış iken bir de yakar mı beni
Sonra yakup şem‘a arar mı beni
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Ben çözerim yâremi ben baglarem
Anı hayâlimde gezer aglarem
Cân mı kodı Hâlis-i çeşm-i terem
Ey güzelim hûn-i perî-peykerem
Vey başımın derdi ecel-pisterem
Senin içün elde döner hançerem
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 187.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Farsça Gazel
Ber-dârem ez-în hestî-i nüh tâk-ı kadem râ
Tâ seyr künem ‘âlem-i itlâk-ı ‘adem râ
Tâ çendî der în hâne-i vîrâne be-hâbem
Ber-hîzem ü bendem zîn raht-ı hodem râ
Ey bülbül-i kudsî tu kücâ bûdî be-fermâ
Yâdem bedân sohbet-i gül-zâr-ı kadem râ
Mey deh ki ze-hod mîşevem bâ-haber âyem
Bâ kıssa-ı ân âmede tâ bâzî şodem râ
Âhen-dil-i ân kâtil bîn ba‘de ze-katlem
Ber nakş-ı hodem mîzened ân tîg-ı dûdem râ
Yâ rûy-ı ‘arafnâk tu der hâne neyâyî
Ân dil be-cihân serd hemîn suhte-dem râ
Köhne rakamî emr u nehy ber taraf üftâd
Ez saltanat-ı hüsn firüstâde rakam râ
Nakşî heme be-girift-i ezel kilk velîkin
Nâmî tu bîrûn âmede be-şikest kalem râ
Bî bendegî ki devlet-i Sermest be-yâyend
Der bezm-i hum-hâne-i ân Hazret-i Cem râ
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 152.
Gazel
Vâh saçın fikrinde ‘ömrüm geçdi cânânım yeter
Bu perîşânlık bana el virdi sultânım yeter
Gerçi isti‘dâd yok bende yüzün fikrindeyim
‘Afvı kıl virme saçın fikrini cânânım yeter
Kesret-i mûya dolaşdı tâze îmânım eli
Ey ‘inâyet-sâz tiz kes köhne îmânım yeter
Merdüm-i çeşmim nişân itdikde hâl-i ‘ârızın
Perdeler çeşmimi andan tizce ‘isyânım yeter
Hâb-ı hargûş-ı girânımı revânım tutmadan
Dâd-ı dâd itdim didim bu cân-ı hüsrânım yeter
Saklarım bâr-ı emânâtın ki tâ bî-dâr idem
Hâba vardım sâhib-i mühr-i Süleymân'ım yeter
Çün cemâl-i mest-vârın kâkül-i Sermest'iyem
Mâil-i Rûm oldı ‘âlem bana Sûdân'ım yeter
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 169.
Terci‘-i Bend
Görse beni dîdesi giryân olur
Âdem ana bakmada hayrân olur
Böyle güzel sevmede ‘ünvân olur
Lîk sevenler anı merdân olur
Kalpazanın sevgisi yalan olur
Âşık olan dostına kurbân olur
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber içün günde yüzbin kan olur
Işkına düş hâh nâ hâh oldum âh
Sana ketân ey yüzi mâh oldum âh
Hâsılı sevdâ-yı siyâh oldum âh
Ney gibi pür âhla vâh oldum âh
Yaramadım yâre tebâh oldum âh
Dâ‘vâ-yi ‘uşşâka güvâh oldum âh
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Gitdi neyim var[sa] sana kaldı nem
Anı dahi söyle virem ey sanem
Sana perestiş kılan ancak benem
Senden olan fâ'ide çeşmimde nem
Sag sen ol ben senin içün yanem
Sanma bu göz sende iken uslanem
Sanma güzel sevmesi âsan olur
Besmelesi tîg -ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Kanlı gelin şimdi anar mı beni
Yârelerim azdı tuyar mı beni
Ya‘ni arar gizli sorar mı beni
Yoksa koyup gayri sever mi beni
Yanmış iken bir de yakar mı beni
Sonra yakup şem‘a arar mı beni
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Ben çözerim yâremi ben baglarem
Anı hayâlimde gezer aglarem
Cân mı kodı Hâlis-i çeşm-i terem
Ey güzelim hûn-i perî-peykerem
Vey başımın derdi ecel-pisterem
Senin içün elde döner hançerem
Sanma güzel sevmesi âsân olur
Besmelesi tîg-ı hûn-efşân olur
Sevme güzel sendeki tâ cân olur
Dil-ber için günde yüzbin kan olur
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest (Hâlis) Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 187.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | LÜTFÎ/HÂZIM, Sağır-zâde | d. 1858-59 - ö. 1913 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Hüseyin Toprak | d. 25 Aralık 1942 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Mustafa Kaya Akozan | d. 01 Ocak 1963 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | RIZÂ/RIZÂYÎ, Trabzonlu | d. 1819 - ö. 1893 ds. | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KÂMİL, Cerrâh Kâmil Efendi | d. 1819 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KEMÂLÎ, Ali Kemâlî Paşa, Erzurumlu | d. 1819 - ö. 1898 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MAHVÎ, Ali Mahvî Efendi | d. ? - ö. 1882 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | SEFİL EDNA, Adıgüzel Çelebi | d. 1802 - ö. 1882 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | VÂCİD | d. 1825 - ö. 1882 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Gubârî, Seyyid Kâsım Gubârî Efendi | d. ? - ö. Şubat-Mart 1625 | Meslek | Görüntüle |
11 | NİYAZİ, Niyazi Demirörs | d. 02.01.1927 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | İZZÎ, Reis-zâde Mehmed Emîn İzzî Efendi | d. ? - ö. 1766-67? | Meslek | Görüntüle |
13 | GENCÎ, Genc Abdal | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | CEMÂLÎ BABA | d. 1836/7 - ö. 1915 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | DERVİŞ ALİ | d. 1856/1860? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | SÂDIK, Edirneli | d. 1831 - ö. 1854 ds. | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HİCÂBÎ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | HASAN DEDE | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |