Ahmet Naim

Kanca Ahmet
(d. 1904 / ö. 24 Nisan 1967)
Hikâyeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmet Naim Çıladır 1904 yılında İstanbul'da doğdu. İlkokulu Eyüp Sultan Reşadiye İlkokulu'nda, liseyi Konya Sultanisi'nde okudu. Kendi çabasıyla Fransızca öğrendi. Askerlik görevini yaptıktan sonra Zonguldak Ticaret Odası'nda ve Ereğli Kömürleri İşletmesi'nde uzun yıllar çalıştı. Bu işletmenin istatistik şefi iken 1957'de emekliye ayrıldı. Öyküleri 1935-1944 yılları arasında Yedigün, Yurt ve Dünya, Doğu, Yeni Adım gibi süreli yayınlarda yayımlandı. "Kanca Ahmet" lakabıyla Zonguldak ve çevresinde tanındı. Edebiyatımızda Zonguldak Kömür Havzası işçilerinin yaşamlarının sergilendiği ilk öyküleri yazan kişidir. 24 Nisan 1967'de Zonguldak'ta vefat etti (Sakallı 2014: 336).

Ahmet Naim için Türk edebiyatında madencilerin yaşantılarını öyküleştiren ilk yazardır tanımlaması yapılabilir. Öykülerinde maden işçilerinin yaşantılarının yanı sıra aşk, sevgi, arkadaşlık, dostluk, fedakârlık, talih, ölüm gibi temalar işlenir. Maden ocaklarındaki su baskınları, göçükler, işçilerin ateşnefes dedikleri grizu patlamaları gibi yeraltında yaşayanların ölümleri sebebiyle onun öykülerinde ölüm temasının ağır bastığı görülür (Yaşar 1992: 35). Ahmet Naim'in öyküleri, belirli bir çevreyi, onun göreneklerini, inançlarını, sert yaşama koşullarının baskısı altındaki insanların yaşamlarını dramatik bir şekilde yakalayıp ortaya çıkarır (Köksal 1968: 40, 41). Etkilendiği ilk yazarın Balzac oluşu, beğendiği yazarlar arasında Sabahattin Ali ve Nazım Hikmet'in bulunuşu onun gerçekçi görünüşündeki sağlamlığın kaynaklarını göstermesi bakımından önemlidir (Özyalçıner 1998: 16). Ahmet Naim, yerel, ulusal ve evrensel bir sanatçıdır (Özçakır 2012: 5). Onun öykülerinde sınıf çelişkileri, emekçilerin yaşam biçimleri, alışkanlıkları acıları ve az da olsa umutları vardır (Özçakır 2012: 5-6). Ahmet Naim Çıladır'ın öyküleri, batıl inançların insan hayatı üzerindeki olumsuz etkilerinin anlatıldığı öyküler, maden işçilerinin hazin sonlarının anlatıldığı öyküler ve gündelik yaşamın izlerini taşıyan öyküler şeklinde sınıflandırılabilir. Tiyatrolarından Uzun Mehmet'te uzun yıllar kömürün bulunuşuyla ilgili yaptığı araştırmaları oyunlaştırırken, Define'de batıl inançların ve evlilikle ilgili toplumsal sorunların eleştirisini yapar (Yiğit 2016: 150). Zor hayat şartları içinde büyüyen Çıladır, öykü, tiyatro ve diğer türlerdeki eserlerinde de benzer koşullar içerisinde yaşama mücadelesi veren yöre insanını anlatmıştır.

Kaynakça

Köksal, Ahmet (1968). “Ahmet Naim'in Hikâyeleri”. Papirüs. S. 23. s. 40-41.

Özçakır, Gürdal (2012). “Madenci Edebiyatında Simge İsim: Ahmet Naim Çıladır”. Karadeniz Ereğli Sayfası. s. 5-6.

Özyalçıner, Adnan (1998). “Emekçilerin Yazarı Ahmet Naim”. Evrensel Kültür. S. 81. s. 16.

Sakallı, Fatih (2014). “Ahmet Naim Çıladır'ın Öyküleri Üzerine Bir İnceleme”. Asos Journal. S. 2/2. s. 335-347.

Yaşar, Hürriyet (1992). “Ahmet Naim: Eskideki Yeni Öykücü”. Varlık. S. 1015. s. 35.

Yiğit, Selmin (2016). “Ahmet Naim Çıladır'ın Tiyatroları”. Türk Kültürü Araştırmaları Dergisi. 2016/1. s. 141-150.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. FATİH SAKALLI
Yayın Tarihi: 09.11.2017
Güncelleme Tarihi: 26.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Zonguldak Kömür HavzasıHüsnü Tabiat Matbaası / İstanbul1934İnceleme
Bir Müstemleke Harbinin Tarihi? / ?1937İnceleme
Türk Kömürünü İlk Bulan Türk Uzun MehmetUlus Basımevi / Ankara1938Tiyatro
Define? / Ankara1942Tiyatro
İkinci Dünya Savaşında Devletler? / ?1945İnceleme
Kuduz DüğünüYeditepe / İstanbul1968Hikâye
Bir Yudum Soluk - Maden İşçilerinin Ocak İçi Yaşantıları -Deniz / İstanbul1971Röportaj
Emekçi HikâyeleriDemokrat Yayınları / Ereğli1995Hikâye
AteşnefesCan / İstanbul2009Hikâye
Yer Altında Kırk Beş Sene Bir Maden İşçisinin AnılarıEvrensel Basım Yayın / İstanbul2014Hatıra

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1OSMAN NÛRÎd. 1875 - ö. 1911Doğum YeriGörüntüle
2NEVÂLÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Ahmet Avni Konukd. 1868 (h. 1287) - ö. 14 Mart 1938Doğum YeriGörüntüle
4GULAMÎd. 1904 - ö. 1963Doğum YılıGörüntüle
5NEDİMÎ, Mahmut Danişmendoğlud. 1904 - ö. 20.01.1982Doğum YılıGörüntüle
6KADİR/ABDÜLKADİR, Abdülkadir Kamand. 1904 - ö. 1998Doğum YılıGörüntüle
7HULUSÎ/YAZICI, Faik Yazıcıd. 1917 - ö. 1967Ölüm YılıGörüntüle
8İsmail Hikmet Ertayland. 1889 - ö. 18 Aralık 1967Ölüm YılıGörüntüle
9Ahmet Kutsi Tecerd. 4 Eylül 1901 - ö. 22 Temmuz 1967Ölüm YılıGörüntüle
10Nalan Kirazd. 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Alper Aksoyd. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Bahadır Cüneyt Yalçınd. 01 Şubat 1982 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Kemalettin Tuğcud. 27 Aralık 1902 - ö. 18 Ekim 1996Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Kâmil Yeşild. 31 Mart 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ümit Kıvançd. 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ESERÎ, Ahmet Turan Bülbüld. 10.11.1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Ahmet Ümitd. 12 Temmuz 1960 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Nazım Hikmet Rand. 20 Kasım 1901 - ö. 3 Haziran 1963Madde AdıGörüntüle