Madde Detay
DERCÎ
(d. 1248/1833 - ö. 1311/1894)
Tekke Şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İbrahim Aczî Kendi’nin Türk Şairleri ve Âşıkları’nda (1. Risale) verdiği bilgiye göre, Dercî 1833’te Konya’da doğmuştur. Medrese tahsilini bitirmekteyken asker olarak Yemen’e gönderilmiştir. Orada on bir sene pek içli macera yaşamış ve askerliğini ikmal ile Konya’ya gelmiş ise de dünyanın vefasızlığını sezerek kalenderliğe yönelmiştir. Haftada bir gün perhiz günü elinde dervişlere mahsus nefir ve keşkül ile çarşıya çıktığı belirtilir. Esnaf dükkân önünde çıkar, Dercî de güzel sesiyle irticalen, yani içten gazeller söyleyerek kimseyi rahatsız etmeden aheste aheste geçermiş. Esnaf sevgi ve hürmetle kalkar, göğsünde tuttuğu nefirin içine her ne verecekse atarmış. Dercî'nin o gün öğleye kadar ne toplarsa kendi köşesine çekildiği ve bir hafta görünmediği belirtilir. Dercî, 1894'te vefat etmiştir.
İbrahim Aczî Kendi’nin Türk Şairleri ve Âşıkları’nda (1. Risale) yaptığı değerlendirmeye göre uyanık, rindmeşrep fakat uzletkâr bir hâlde yaşamıştır. Hayat karmaşasına karışmazyam hakiki bir âşık olduğu belirtilir. Her hafta yanık sesiyle çarşıda söylediği gazellerin çok canlı ve hoş olduğu aktarılır. Çağdaşı olan Aczî'nin kendisini tanıdığı ifade edilir (Kendi yty: 152). Eldeki şiirlerine bakılarak Dercî'nin Hz. Ali ve Hacı Bektaş'a bağlı olan ve aşk derecesinde olan bu bağlılığını da dile getirmekten çekinmeyen güçlü bir şair olduğu söylenebilir.
Kaynakça
Ergun, Sadeddin Nüzhet- Mehmed Ferîd [Uğur] (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: yyy.
Kendi, İbrahim Aczî (yty). Bilgi Anahtarı. DSCN 0881.
Kendi, İbrahim Aczî (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1.
Yeniterzi, Emine (2001). “Tanzimat'tan Cumhuriyetin İlk Yıllarına Kadar Konyalı Şair ve Yazarlar”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Konya: Selçuk Üniversitesi. 10: 77-161.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAKYayın Tarihi: 21.12.2013Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Lâ-mekân elinden bir sadâ geldi
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Kalb-i mü’mine pür-safâ geldi
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Vilâyet günüdür Hak Murtezânın
Şemşîr-i kudretle Zü’l-kibriyâ günüdür
Nara-i Haydar çek açıp dehânın
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Bu gün hurûc eder cümle mevcûdât
Bu gün kıyâm eder yevmü’l-arasât
Bu dem açalar mümine mir’ât
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Zî-rûh … rûh baş ger şâha
Bu dem izn olup gelirler câha
Fescudu emriyle ol yüzü mâha
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Bunda handân olur kalb-i mükedder
Göz yaşları olur lali mücevher
Lanet et Yezîd’e Derciyâ kemter
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
İbrahim Aczî Kendi (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1, 152.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 21.12.2013Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Lâ-mekân elinden bir sadâ geldi
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Kalb-i mü’mine pür-safâ geldi
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Vilâyet günüdür Hak Murtezânın
Şemşîr-i kudretle Zü’l-kibriyâ günüdür
Nara-i Haydar çek açıp dehânın
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Bu gün hurûc eder cümle mevcûdât
Bu gün kıyâm eder yevmü’l-arasât
Bu dem açalar mümine mir’ât
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Zî-rûh … rûh baş ger şâha
Bu dem izn olup gelirler câha
Fescudu emriyle ol yüzü mâha
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Bunda handân olur kalb-i mükedder
Göz yaşları olur lali mücevher
Lanet et Yezîd’e Derciyâ kemter
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
İbrahim Aczî Kendi (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1, 152.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Lâ-mekân elinden bir sadâ geldi
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Kalb-i mü’mine pür-safâ geldi
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Vilâyet günüdür Hak Murtezânın
Şemşîr-i kudretle Zü’l-kibriyâ günüdür
Nara-i Haydar çek açıp dehânın
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Bu gün hurûc eder cümle mevcûdât
Bu gün kıyâm eder yevmü’l-arasât
Bu dem açalar mümine mir’ât
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Zî-rûh … rûh baş ger şâha
Bu dem izn olup gelirler câha
Fescudu emriyle ol yüzü mâha
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Bunda handân olur kalb-i mükedder
Göz yaşları olur lali mücevher
Lanet et Yezîd’e Derciyâ kemter
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
İbrahim Aczî Kendi (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1, 152.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Koşma
Lâ-mekân elinden bir sadâ geldi
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Kalb-i mü’mine pür-safâ geldi
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Vilâyet günüdür Hak Murtezânın
Şemşîr-i kudretle Zü’l-kibriyâ günüdür
Nara-i Haydar çek açıp dehânın
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Bu gün hurûc eder cümle mevcûdât
Bu gün kıyâm eder yevmü’l-arasât
Bu dem açalar mümine mir’ât
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Zî-rûh … rûh baş ger şâha
Bu dem izn olup gelirler câha
Fescudu emriyle ol yüzü mâha
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
Bunda handân olur kalb-i mükedder
Göz yaşları olur lali mücevher
Lanet et Yezîd’e Derciyâ kemter
Nevrûzunuz cânlar mübârek olsun
İbrahim Aczî Kendi (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Kütüphanesi D NO 10470/1, 152.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Neriman Saryal | d. 1 Eylül 1929 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ÂŞIK KIZI, Hacı Lütfiye Hanım | d. 1912 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Murat Güzel | d. 11 Mart 1971 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MEDİNE | d. 1833 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | RÜŞDÎ PAŞA, Ahmed Rüşdî Paşa, Gedizli | d. 1833 - ö. 1897 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | NEVVÂB, Mir Möhsün | d. 1833 - ö. 1919 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | SA’ÎD, Hâfız Sa’îd Efendi | d. ? - ö. 1894 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | SÂMİH, Nasûhî-zâde Mehmed Sâmih Efendi | d. ? - ö. 1894 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | SÜREYYÂ PAŞA, İstanbullu | d. 1845 - ö. 1894 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | TERKÎ | d. 1771 - ö. 1897 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | ESİRÎ, Mehmet | d. 1843 - ö. 1913 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | MESTAN BABA | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | TAKÎ, Seyyid Mehmed Takiyüddîn Efendi | d. 1785 başları - ö. 1835’ten sonra | Madde Adı | Görüntüle |
14 | TAL'ATÎ, Mehmed Tal'atî Çelebi | d. ? - ö. 1686-87 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | FERÎDÎ, Kehhâl-zâde Ferîdî Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |