Fuat Edip Baksı

(d. 1912 / ö. 30 Kasım 1974)
Şair, Yazar, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Fuat Edip Baksı (İbrahim Fuat Baksı), babası Mardin mutasarrıflarından Mustafa Münir Efendi ve annesi Bedriye Hanım’ın tek çocuğu olarak Diyarbakır’da dünyaya geldi. Orta öğrenimini Elazığ Erkek Muallim Mektebi’nde tamamladı (1930). 1937’ye kadar Bartın ve Safranbolu’nun değişik yerlerinde ilkokul öğretmeni olarak çalıştıktan sonra İstanbul Üniversitesi’nde fark derslerini vererek Türkçe öğretmeni oldu. Her on İzmirliden birinin hocası olarak bilinen Baksı, emekli olduğu 1965’e kadar İzmir’in değişik liselerinde çalıştı. 1967-1971 yılları arasında İzmir Yüksek İslam Enstitüsü’nde İslamî Türk Edebiyatı dersleri verdi. İzmir’de vefat etti.

İlk şiirleri Atsız Mecmua’da yayımlanan (1931) Fuat Edip Baksı’nın ilk kitapları Delikanlım ve Kör Uçurum 1935’te yayımlandı. 1937-1972 tarihleri arasında Yeni Asır, Demokrat İzmir, Anadolu, Akbaba, Vatan, Emekler, Gençlik, Ağaç, Bizim Dergi gibi yayın organlarında şiir, roman, hikâye, edebî fıkra, kitap eleştirisi, gezi ve inceleme yazısı türlerinde örnekler verdi. Aralarında “Bir bahar akşamı rastladım size” şarkısı da bulunan güfteleriyle tanındı.

Halk şiirinden önemli ölçüde etkilenen Baksı, halk şiirini kaynak olarak almakla birlikte halk edebiyatı ile aydın edebiyatını birleştiren kendine özgü şiirin peşindedir. Hece veznini tercih etmesine rağmen aruzla yazılmış veya serbest nazmı denediği şiirleri de mevcuttur. Vezinsiz ve kafiyesiz şiirlerin manayı öldürdüğüne inandığı için Garip akımına karşıdır. Yeni şairler içinde en çok Cahit Sıtkı Tarancı ile Fazıl Hüsnü Dağlarca’yı beğenir. Şiirlerinde Divan, Halk ve Batı edebiyatından esinlenmeler söz konusudur. En çok Anadolu ve Anadolu insanı, Atatürk, kahramanlık, İzmir ve aşk konularını işlemiştir. Nazım şekli olarak halk edebiyatından gelen koşma, mani, türkü, ağıt ve koçaklamayı kullanmıştır.

Kaynakça

Anıl, Avni (1967). “Radyolarımız ve Türk Musıkisi”. Dünya.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları II. Ankara: San Matbaası. s. 459-467.

Huyugüzel, Ömer Faruk (2000). İzmir Fikir ve Sanat Adamları (1850-1950). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. s. 155.

Mumcu, H. Yasemin (2008). Fuat Edip Baksı, Hayatı, Sanatı, Eserleri. İstanbul: Önsöz Basım.

Parlak, Türkmen (1989). Yeni Asır’ın İzmir Yılları I. İstanbul: Yeni Asır Yayınları.

Süphandağlı, Sabri (1967). “Şarkıların Şairi Fuat Edip Baksı”. Son Havadis. S. 2334.

Şardağ, Rüştü (1963). “Bir Bahar Akşamı”. Ege Ekspres. S. 4053.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YASEMİN MUMCU
Yayın Tarihi: 22.10.2018
Güncelleme Tarihi: 01.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
DelikanlımAltan Basımevi / Safranbolu1935Şiir
Kör UçurumA. Sait Basımevi / İstanbul1935Gezi Yazısı
Gökçen EfeCumhuriyet Basımevi / İzmir1944Gezi Yazısı
DestanımızSuhulet Basımevi / İzmir1945Şiir
Halk Edebiyatımızın İçyüzüYeniyol Basımevi / İzmir1946İnceleme
ReçeteBizim Matbaa / İzmir1955Şiir
Bir Bahar AkşamıBaha Matbaası / İstanbul1963Şiir
CacıkDoğuş Matbaası / İzmir1967Şiir
Emrah ile SelviKültür Kitabevi / İstanbul1970Roman
İzmir DestanıTürkiye Odalar Birliği Matbaası / Ankara1972Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NAZÎF, Süleymân Nazîf Efendid. 6 Eylül 1788 - ö. 1832Doğum YeriGörüntüle
2FEHMÎ, Fehmî Efendid. ? - ö. 1669-70Doğum YeriGörüntüle
3Adnan Binyazard. 07 Mart 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Fevziye Abdullah Tanseld. 1912 - ö. 4 Ağustos 1988Doğum YılıGörüntüle
5M. Safa Karatayd. 1912 - ö. 30 Temmuz 2008Doğum YılıGörüntüle
6ELİPAŞA FEĞANİ DEMİROVd. 1912 - ö. 1975Doğum YılıGörüntüle
7İsmail Hilmi Soykutd. 1906 - ö. 1974Ölüm YılıGörüntüle
8Hilmi Ziya Ülkend. 3 Ekim 1901 - ö. 5 Haziran 1974Ölüm YılıGörüntüle
9Nihad Sami Banarlıd. 18 Haziran 1907 - ö. 13 Ağustos 1974Ölüm YılıGörüntüle
10Işıl Özgentürkd. 19 Eylül 1948 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Ahmet Sandald. 1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Fazıl Hüsnü Dağlarcad. 26 Ağustos 1914 - ö. 15 Ekim 2008MeslekGörüntüle
13Ali Rıza Akdemird. 1933 - ö. 10 Nisan 2012Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Attilâ Şenkond. 21 Ağustos 1962 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Nihat Özdald. 16 Ocak 1984 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16FERYADÎ, Fuat Gündüzd. 1933 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Kemal Edip Kürkçüoğlud. 1902 - ö. 14 Nisan 1977Madde AdıGörüntüle
18FUADÎ, Fuat Zorlud. 02.04.1945 - ö. 13.01.2011Madde AdıGörüntüle