Fuat Edip Baksı

(d. 1912 / ö. 30 Kasım 1974)
Şair, Yazar, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Fuat Edip Baksı (İbrahim Fuat Baksı), babası Mardin mutasarrıflarından Mustafa Münir Efendi ve annesi Bedriye Hanım’ın tek çocuğu olarak Diyarbakır’da dünyaya geldi. Orta öğrenimini Elazığ Erkek Muallim Mektebi’nde tamamladı (1930). 1937’ye kadar Bartın ve Safranbolu’nun değişik yerlerinde ilkokul öğretmeni olarak çalıştıktan sonra İstanbul Üniversitesi’nde fark derslerini vererek Türkçe öğretmeni oldu. Her on İzmirliden birinin hocası olarak bilinen Baksı, emekli olduğu 1965’e kadar İzmir’in değişik liselerinde çalıştı. 1967-1971 yılları arasında İzmir Yüksek İslam Enstitüsü’nde İslamî Türk Edebiyatı dersleri verdi. İzmir’de vefat etti.

İlk şiirleri Atsız Mecmua’da yayımlanan (1931) Fuat Edip Baksı’nın ilk kitapları Delikanlım ve Kör Uçurum 1935’te yayımlandı. 1937-1972 tarihleri arasında Yeni Asır, Demokrat İzmir, Anadolu, Akbaba, Vatan, Emekler, Gençlik, Ağaç, Bizim Dergi gibi yayın organlarında şiir, roman, hikâye, edebî fıkra, kitap eleştirisi, gezi ve inceleme yazısı türlerinde örnekler verdi. Aralarında “Bir bahar akşamı rastladım size” şarkısı da bulunan güfteleriyle tanındı.

Halk şiirinden önemli ölçüde etkilenen Baksı, halk şiirini kaynak olarak almakla birlikte halk edebiyatı ile aydın edebiyatını birleştiren kendine özgü şiirin peşindedir. Hece veznini tercih etmesine rağmen aruzla yazılmış veya serbest nazmı denediği şiirleri de mevcuttur. Vezinsiz ve kafiyesiz şiirlerin manayı öldürdüğüne inandığı için Garip akımına karşıdır. Yeni şairler içinde en çok Cahit Sıtkı Tarancı ile Fazıl Hüsnü Dağlarca’yı beğenir. Şiirlerinde Divan, Halk ve Batı edebiyatından esinlenmeler söz konusudur. En çok Anadolu ve Anadolu insanı, Atatürk, kahramanlık, İzmir ve aşk konularını işlemiştir. Nazım şekli olarak halk edebiyatından gelen koşma, mani, türkü, ağıt ve koçaklamayı kullanmıştır.

Kaynakça

Anıl, Avni (1967). “Radyolarımız ve Türk Musıkisi”. Dünya.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları II. Ankara: San Matbaası. s. 459-467.

Huyugüzel, Ömer Faruk (2000). İzmir Fikir ve Sanat Adamları (1850-1950). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. s. 155.

Mumcu, H. Yasemin (2008). Fuat Edip Baksı, Hayatı, Sanatı, Eserleri. İstanbul: Önsöz Basım.

Parlak, Türkmen (1989). Yeni Asır’ın İzmir Yılları I. İstanbul: Yeni Asır Yayınları.

Süphandağlı, Sabri (1967). “Şarkıların Şairi Fuat Edip Baksı”. Son Havadis. S. 2334.

Şardağ, Rüştü (1963). “Bir Bahar Akşamı”. Ege Ekspres. S. 4053.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YASEMİN MUMCU
Yayın Tarihi: 22.10.2018
Güncelleme Tarihi: 01.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
DelikanlımAltan Basımevi / Safranbolu1935Şiir
Kör UçurumA. Sait Basımevi / İstanbul1935Gezi Yazısı
Gökçen EfeCumhuriyet Basımevi / İzmir1944Gezi Yazısı
DestanımızSuhulet Basımevi / İzmir1945Şiir
Halk Edebiyatımızın İçyüzüYeniyol Basımevi / İzmir1946İnceleme
ReçeteBizim Matbaa / İzmir1955Şiir
Bir Bahar AkşamıBaha Matbaası / İstanbul1963Şiir
CacıkDoğuş Matbaası / İzmir1967Şiir
Emrah ile SelviKültür Kitabevi / İstanbul1970Roman
İzmir DestanıTürkiye Odalar Birliği Matbaası / Ankara1972Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sultan Su Akard. 28 Mart 1947 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2FEHMÎ, Fehmî Efendid. ? - ö. 1669-70Doğum YeriGörüntüle
3Sezai Karakoçd. 1933 - ö. 16 Kasım 2021Doğum YeriGörüntüle
4Haldun Derind. 1912 - ö. 12 Mart 2004Doğum YılıGörüntüle
5Adile Aydad. 22 Şubat 1912 - ö. 5 Kasım 1992Doğum YılıGörüntüle
6MEMMED BAYRAMOVd. 1912 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7AĞCAKIZ, Ağcakız Kerbelayı Dadaşkızı İmanovad. 1870-80 - ö. 1974Ölüm YılıGörüntüle
8Nurettin Kalkandelend. 1902 - ö. 21 Aralık 1974Ölüm YılıGörüntüle
9Hilmi Ziya Ülkend. 3 Ekim 1901 - ö. 5 Haziran 1974Ölüm YılıGörüntüle
10Şahin Örgeld. 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Armağan Tunaboylud. 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Alimcan İbrahimovd. 12 Mart 1887 - ö. 21 Ocak 1938MeslekGörüntüle
13Gürhan Tümerd. 15 Kasım 1944 - ö. 20 Eylül 2013Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Kenan Erzurumd. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Fadıl Kocagözd. 21 Şubat 1953 - ö. 13 Kasım 2014Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Kemal Edip Kürkçüoğlud. 1902 - ö. 14 Nisan 1977Madde AdıGörüntüle
17Fuat Ömer Keskinoğlud. 1906 - ö. 22 Ağustos 1967Madde AdıGörüntüle
18Memet Fuatd. 16 Şubat 1926 - ö. 19 Aralık 2002Madde AdıGörüntüle