Madde Detay
Fuat Edip Baksı
(d. 1912 / ö. 30 Kasım 1974)
Şair, Yazar, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Fuat Edip Baksı (İbrahim Fuat Baksı), babası Mardin mutasarrıflarından Mustafa Münir Efendi ve annesi Bedriye Hanım’ın tek çocuğu olarak Diyarbakır’da dünyaya geldi. Orta öğrenimini Elazığ Erkek Muallim Mektebi’nde tamamladı (1930). 1937’ye kadar Bartın ve Safranbolu’nun değişik yerlerinde ilkokul öğretmeni olarak çalıştıktan sonra İstanbul Üniversitesi’nde fark derslerini vererek Türkçe öğretmeni oldu. Her on İzmirliden birinin hocası olarak bilinen Baksı, emekli olduğu 1965’e kadar İzmir’in değişik liselerinde çalıştı. 1967-1971 yılları arasında İzmir Yüksek İslam Enstitüsü’nde İslamî Türk Edebiyatı dersleri verdi. İzmir’de vefat etti.
İlk şiirleri Atsız Mecmua’da yayımlanan (1931) Fuat Edip Baksı’nın ilk kitapları Delikanlım ve Kör Uçurum 1935’te yayımlandı. 1937-1972 tarihleri arasında Yeni Asır, Demokrat İzmir, Anadolu, Akbaba, Vatan, Emekler, Gençlik, Ağaç, Bizim Dergi gibi yayın organlarında şiir, roman, hikâye, edebî fıkra, kitap eleştirisi, gezi ve inceleme yazısı türlerinde örnekler verdi. Aralarında “Bir bahar akşamı rastladım size” şarkısı da bulunan güfteleriyle tanındı.
Halk şiirinden önemli ölçüde etkilenen Baksı, halk şiirini kaynak olarak almakla birlikte halk edebiyatı ile aydın edebiyatını birleştiren kendine özgü şiirin peşindedir. Hece veznini tercih etmesine rağmen aruzla yazılmış veya serbest nazmı denediği şiirleri de mevcuttur. Vezinsiz ve kafiyesiz şiirlerin manayı öldürdüğüne inandığı için Garip akımına karşıdır. Yeni şairler içinde en çok Cahit Sıtkı Tarancı ile Fazıl Hüsnü Dağlarca’yı beğenir. Şiirlerinde Divan, Halk ve Batı edebiyatından esinlenmeler söz konusudur. En çok Anadolu ve Anadolu insanı, Atatürk, kahramanlık, İzmir ve aşk konularını işlemiştir. Nazım şekli olarak halk edebiyatından gelen koşma, mani, türkü, ağıt ve koçaklamayı kullanmıştır.
Kaynakça
Anıl, Avni (1967). “Radyolarımız ve Türk Musıkisi”. Dünya.
Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları II. Ankara: San Matbaası. s. 459-467.
Huyugüzel, Ömer Faruk (2000). İzmir Fikir ve Sanat Adamları (1850-1950). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. s. 155.
Mumcu, H. Yasemin (2008). Fuat Edip Baksı, Hayatı, Sanatı, Eserleri. İstanbul: Önsöz Basım.
Parlak, Türkmen (1989). Yeni Asır’ın İzmir Yılları I. İstanbul: Yeni Asır Yayınları.
Süphandağlı, Sabri (1967). “Şarkıların Şairi Fuat Edip Baksı”. Son Havadis. S. 2334.
Şardağ, Rüştü (1963). “Bir Bahar Akşamı”. Ege Ekspres. S. 4053.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. YASEMİN MUMCUYayın Tarihi: 22.10.2018Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Yayın Tarihi: 22.10.2018Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Delikanlım | Altan Basımevi / Safranbolu | 1935 | Şiir |
Kör Uçurum | A. Sait Basımevi / İstanbul | 1935 | Gezi Yazısı |
Gökçen Efe | Cumhuriyet Basımevi / İzmir | 1944 | Gezi Yazısı |
Destanımız | Suhulet Basımevi / İzmir | 1945 | Şiir |
Halk Edebiyatımızın İçyüzü | Yeniyol Basımevi / İzmir | 1946 | İnceleme |
Reçete | Bizim Matbaa / İzmir | 1955 | Şiir |
Bir Bahar Akşamı | Baha Matbaası / İstanbul | 1963 | Şiir |
Cacık | Doğuş Matbaası / İzmir | 1967 | Şiir |
Emrah ile Selvi | Kültür Kitabevi / İstanbul | 1970 | Roman |
İzmir Destanı | Türkiye Odalar Birliği Matbaası / Ankara | 1972 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | RESMÎ, Açıkbaş Mahmud Efendi | d. 1601 - ö. 1666 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Şahin Altuner | d. 01 Nisan 1975 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | M. Kadri Göral | d. 05 Ocak 1948 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | FEGANİ, Alipaşa Fegani | d. 1912 - ö. 1975 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | BABACAN, Ahmet Ali Babacan | d. 1912 - ö. 23.03.1975 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MEHDİ ASGER OĞLU BAYRAMOV | d. 1912 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Celal Sılay | d. 1914 - ö. 07 Eylül 1974 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Berdi Kerbabayev | d. 15 Mart 1894 - ö. 1974 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Nurettin Kalkandelen | d. 1902 - ö. 21 Aralık 1974 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | POLATOĞLU, Yusuf Polat | d. 28.10.1956 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Taha Toros | d. 1912 - ö. 26 Ocak 2012 | Meslek | Görüntüle |
12 | Hayrettin Geçkin | d. 24 Ocak 1956 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Kriton Dinçmen | d. 1946 - ö. 28 Temmuz 2008 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ayşegül Genç | d. 18 Mart 1978 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | İsmail Karakurt | d. 1964 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Edip Ali Bakı | d. 1896 - ö. 1958 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Fuat Ömer Keskinoğlu | d. 1906 - ö. 22 Ağustos 1967 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ÇERKEZOĞLU, Fuat Özdemir | d. 07.02.1950 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |