Madde Detay
Leyla Saz
(d. 1850 / ö. 6 Aralık 1936)
Şair, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul’da doğdu. Osmanlı’nın önemli devlet adamlarından İstanbul şehremini, sertabib-i şehriyarî, şair İsmail Hakkı Paşa ile Nefise Hanım’ın kızıdır. Dört yaşındayken kız kardeşi Fatma ile birlikte Sultan Abdülmecit’in kızı Münire Sultan’ın nedimesi olarak saraya girdi. Yedi yıl sarayda kaldı. İlk eğitimini sarayda aldı. Atina Darülfünun hocalarından Elizabeth Vasilaki Kontaksaki’den Rumca ve Fransızca; Kandiyeli Esad Efendi’den yazı; Giritli Kutbî Efendizade Sadık Efendi’den şiir ve aruz; Matmazel Ramao, Nikogos Ağa ve Medenî Aziz Efendi’den musiki dersleri aldı. Arapça ve Farsça öğrendi. 1869’da Vilayet Mektupçusu şair Selim Sırrı Efendi ile evlendi. 6 Aralık 1936’da Kızıltoprak’ta vefat etti, Edirnekapı Şehitliği’ne defnedildi.
14 yaşındayken ilk şiir denemelerini verdi. 1881’de Hazine-i Evrak dergisinde ilk şiiri yayınlandı. Şairliğinden ziyade bestekârlığı ile öne çıktı. 200’den fazla şarkı besteledi. Bostancı’daki evinde çıkan yangın sebebiyle eserlerini kaybetti ve yeniden oluşturmak zorunda kaldı. Manzum ve mensur çok az eseri neşredildi. Hatıralarını yazarak 1921’de Vakit ve İleri gazetelerinde yayınladı. Bu yazılar oğlu Yusuf Razi Bey tarafından “Souvenirs De Leila Hanoum Sur Le Harem İmpérial” adıyla Fransızcaya, Landon Thomas tarafından “The Imperial Harem Of The Sultans” adıyla İngilizce’ye çevrildi. “Harem’in İçyüzü” ve “Anılar 19. Yüzyılda Saray Haremi” ismiyle Türkiye’de basıldı. Eser, Çek ve Alman diline de tercüme edildi. Hafızalarda kalan 35 şarkı notası Şamlı İskender tarafından Külliyyât-ı Mûsikî adıyla yayınlandı. Yılmaz Öztuna günümüze ulaşan şarkı, türkü ve marş formundaki 52 eserin listesini verdi. Solmuş Çiçekler (1928) adlı şiir kitabı Yusuf Razi Bey’in tanıtım yazısı ve Abdülhak Hamit Tarhan’ın takriziyle yayınlandı. (Özcan, 2003:158)
Kaynakça
Alkan İspirli, Serhan. (2007). “Osmanlı Kadınının Şiiri”, Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, Vol.2/4, s.445-454.
Ceyhan, Âdem. (2000) “Ahmed Muhtar Bey’in Şair Hanımlarımız İsimli Eseri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 8, s. 339-340.
Çapanoğlu, Münir Süleyman. (1951). “Şair Bestekâr: Leylâ Hanım”, Resimli Radyo Dünyası, S. 52, s. 28-30.
İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (1969). Son Asır Türk Şairleri, C. II, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, s. 886-891.
İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (1958), Hoş Sadâ (Son Asır Türk Musikişinasları), İstanbul: Maarif Basımevi, s. 215-216.
Leyla Hanım (1996). Solmuş Çiçekler, (Haz. Nezih H. Neyzi), İstanbul: Peva Yayınları.
Leyla Hanım (Saz) (2008). Solmuş Çiçekler, (Haz. Serhan Alkan İspirli), Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
Leyla Saz (1994), “The Imperial Harem Of The Sultans”, (Çev. Landon Thomas) İstanbul: Hil Yayınları.
Leyla Saz (1974), Harem’in İçyüzü, (Haz. Sadi Borak), İstanbul: Milliyet Yayınları.
Leyla Saz (2010), Anılar 19. Yüzyılda Saray Haremi, (Haz. Şen Sahir Sılan), İstanbul: Cumhuriyet Kitapları (Kurtiş Matbaacılık).
Mehmed Zihni. (1295), Meşâhîrü’n-nisâ, İstanbul, c. II, S.195-196.
Özcan, Nuri. (2003). “Leyla Saz” (mad.), TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 27, s. 157-158. İnternet Adresi: https://islamansiklopedisi.org.tr/leyla-hanim--bestekar [Erişim Tarihi: 12.02.2019].
Yazıcıoğlu, Tuba. (2011). “Tanzimat’ tan Cumhuriyet’e Leyla Saz Ve Eserlerinin Sosyolojik Analizi”. Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir: T.C. Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: UMMAHAN NERKİZYayın Tarihi: 10.06.2019Güncelleme Tarihi: 07.11.2020
Yayın Tarihi: 10.06.2019Güncelleme Tarihi: 07.11.2020
Güncelleme Tarihi: 07.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Solmuş Çiçekler (Haz. Nezih H. Neyzi) | Peva Yayınları / İstanbul | 1996 | Şiir |
Souvenirs De Leila Hanoum Sur Le Harem İmpérial (Çev. Yusuf Razi Bey) | Calmann-Lévy / Paris | 1925 | Hatıra |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | BÂHİR, Sokullu-zâde İbrahim Hanoğlu İsmail Bâhir Bey | d. ? - ö. 1750-51 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Nihan Taştekin | d. 1963 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | TAYYİB, Attâr-zâde Mustafa | d. ? - ö. 1714 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | FATMA, Fatma Hanım, Tekirdağlı | d. 1850 - ö. 1911 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | CÛDÎ, Merzifonlu Muallim İbrâhîm Cûdî | d. Kasım 1850 - ö. 19 eylül 1931 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KUL HALİL | d. 1840-1850? - ö. 1905-1915? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ÖYSÜZLÜ, Elesger | d. 1886 - ö. 1936 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Fatma Aliye | d. 9 Teşrinievvel Ekim) 1862 - ö. 13 Temmuz 1936 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | NUTKÎ, Ali Nutki Baba | d. 1869 - ö. 1936 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Mustafa Necati Karaer | d. 2 Nisan 1929 - ö. 15 Mart 1995 | Meslek | Görüntüle |
11 | Halim Yağcıoğlu | d. 1919 - ö. 1 Aralık 2008 | Meslek | Görüntüle |
12 | Saadet Ulçugür | d. 01 Ocak 1926 - ö. 07 Ekim 1985 | Meslek | Görüntüle |
13 | Ahmet Avni Konuk | d. 1868 (h. 1287) - ö. 14 Mart 1938 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Müfit Ratip | d. 29 Mayıs 1303 (1887) - ö. 29 Mayıs 1336 (1920) | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | İbnürrefik Ahmet Nuri | d. 03 Mart 1867 - ö. 06 Mart1935 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Leyla Karaca | d. 04 Nisan 1976 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Leyla Erbil | d. 12 Ocak 1931 - ö. 19 Temmuz 2013 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Leyla İpekçi | d. 13 Ekim 1966 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |