Madde Detay

Mirze Beyler, 1837 yılında Azerbaycan’ın Göyçe bölgesinin Zod köyünde doğmuştur. Aydın bir ailenin çocuğu olan Mirze Beyler, Arapça, Farsça, Rusça ve Fransızca öğrenerek kendini geliştirmiştir. 15 yaşlarında şiir yazmaya başlayan Mirze Beyler, hem halk şiiri kültürünü hem de divan şiiri geleneğini bilen bir isimdir. Halk şiirinin koşma, geraylı (güzelleme) ve tecnis türleri ile divan şiirinin gazel ve muhammes dallarında başarılı olması bu durumun ispatıdır. Şemkirli Âşık Hüseyin ve Göyçeli Âşık Elesger gibi halk şairleriyle arkadaş olan Mirze Beyler, onlar için şiirler söylemiştir. 1919 yılında doğum yeri olan Zod’da vefat eden Mirze Beyler’in, Deyil Mi? (Ne Bahırsan Hezin Hezin) ile Elesger (Güşe-yi Sehrada) adlı koşmaları türkü olarak bestelenmiştir.

19. yüzyıl, Azerbaycan âşık edebiyatının çağdaş kültürden ve yazılı edebiyattan etkilendiği bir dönemdir. Kendi ana dilinin yanısıra Arapça, Farsça, Rusça ve Fransızca dillerini bilen Mirze Beyler ile Âşık Elesger, Molla Cuma gibi isimler yabancı dil bilgisinin, çağdaş kültürün ve yazılı edebiyatın etkisiyle kendi şiir dillerini oluşturarak, Azerbaycan âşık edebiyatının en güzel örneklerini vermişlerdir. 

http://azerbaycan.diledebiyat.net/azerbaycan-asik-edebiyati/mirze-beyler [erişim tarihi:12.02.2015].

https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/10929,mirzebeylerpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 9.11.2020].

http://turku.sitesi.web.tr/azerbaycan/elesger-guse-yi-sehrada.html [erişim tarihi: 9.11.2020].

http://www.turkuyurdu.com/ne-bahirsan-hezin-hezin-deyil-mi-14960.html [erişim tarihi:11.02.2015].

Tehmasib, Mehmet Hüseyin (1964). Telli Saz Ustadları. Bakü: yyy.

Deyil mi?

Ne baxırsan hezin hezin, şikeste,

Ezizim, bu canlar senin deyil mi?

Gece gündüz emek çekib tikdiyin,

Dolu xanimanlar senin deyil mi?

Haqqm kereminden hazır tapılmış,

Plan çekib başı başa çatılmış,

Teze teze can-i dilden yapılmış,

Bu köşk ü eyvanlar senin deyil mi?

Sensen bizim üçün Cennet hurisi,

Ya da göyde meleklerin birisi,

Bu görünen mal ü qoyun sürüsü,

Hesabsız heyvanlar senin deyil mi?

Lale-yi hemralar, gül-i yemenler,

Müetterdi, gül ü reyhan, süsenler,

Yaz gelende çiçek açan çemenler,

Cennet-i rizvanlar senin deyil mi?

Tazaca ağaçlar ulduz sanında,

Göyermiş her biri öz mekanında,

Sağında solunda, evin yanında,

Bağca, gülüstanlar senin deyil mi? 

http://www.turkuyurdu.com/ne-bahirsan-hezin-hezin-deyil-mi-14960.html [erişim tarihi:11.02.2015].

 Elesger

Güşe-yi sehrada tenha nişinde
Sen ki yazdın bu ünvanı Elesger
Çillenin gününde gış mövsümünde
Bahar etdin zimistanı Elesger

Nameniz gelbimi heyli oyatdı
Metlebi mövzundu hub kelamatdı
Yusif'in köyneyi Yegub'a çatdı
Abad etdi bu Ken'an'ı Elesger

Aşigem men senin ihtilatına
Nezmine ferdine hoş ebyatına
Aferin aferin esli zatına
Sen isen Hafiz-i sani Elesger

Gerçi mülebbisen ev libasında
Şahidem şaribsen haggın tasında
Bu Azerbaycan'da Türk arasında
Senin kimi şair hanı Elesger

Hazıram durmağa men gulluğunda
Gezmemişem namerd sağı solunda
İmtahandan çıhan dostun yolunda
Esirgemem billah canı Elesger

Biraz mehebbete sedagetim var
Şövgile hevese iradetim var
Sana bir helvetce şikayetim var
Yahşı sahla o pünhanı Elesger

Nesihet sahla sen gel bu sözleri
Her bir ad tez almaz esl cövheri
Çoh ucuz satırsan le'li gövheri
Vesf edirsen her sözmanı Elesger

Yetene refiğ ü yoldaş deyirsen
Keçene sirr verib sirdaş deyirsen
Üzüne gülene gardaş deyirsen
Yahşını yamanı tanı Elesger

Eceb nezm hoş efradı yazıbsan
Vesfe layig müemmanı yazıbsan
Legebi burahıb adı yazıbsan
Unutmaram bu zebanı Elesger

Sehv etdim legebim seyre sığışmaz
Lefzi segil salar behre sığışmaz
İnşallah gezebe gehre sığışmaz
Efv eyle sen bu nögsanı Elesger

Tevegge edirem salma geyl ü gal
Bu gelen gelmeden olma keçheyal
Eger ohumasan şüglüzümme gal
Her meclisde bu dastanı Elesger

Ohusan kelamı barı ehsen de
Eger beyenmesen bir dehi sen de
Beş özünden desen bir de menden de
Tek almaynan bu meydani Elesger

Men bele senete mahir deyilem
Bahma öz özüme fahır deyilem
Herşend ki yazıram şair deyilem
Bağışlarsan bu Mirza'nı Elesger

http://turku.sitesi.web.tr/azerbaycan/elesger-guse-yi-sehrada.html [erişim tarihi: 9.11.2020].