NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Vural Sözerd. 05 Ağustos 1933 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Baha Dürderd. 8 Şubat 1912 - ö. 17 Temmuz 1983Doğum YeriGörüntüle
3MEHMED SÂLİH, İstanbullud. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
4CELÂL, Mahmûd Celâleddîn Paşad. 1839-40 - ö. 1899Doğum YılıGörüntüle
5HİKMET, Hersekli Ârif Hikmet Beyd. 1839 - ö. 1903Doğum YılıGörüntüle
6REMZÎ, Hüseyin Remzî Paşad. 1839 - ö. 1896Doğum YılıGörüntüle
7REFÎK, Hacı Murâd Ağa-zâde Mustafa Refîk Beyd. 1829 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
8VÂFÎd. ? - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
9ADMÎ, Urfalıd. 1818 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
10DERVİŞ MÛSÂd. ? - ö. 1727-1728MeslekGörüntüle
11MAHKUMÎ/CAN İLHAN, Ümit Can İlhand. 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Rıza Tekin Uğureld. 14 Ocak 1944 - ö. ?MeslekGörüntüle
13HACİK KIZ, Haticed. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14KADRÎ, Alid. 1867 - ö. 1895Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15RIZA, Alid. ? - ö. 1908Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VASFÎd. ? - ö. 1871-72’de hayattaMadde AdıGörüntüle
17MA’NEVÎ, Derviş Ma’nevîd. ? - ö. 1572Madde AdıGörüntüle
18FÂ'İK BEY, Hacı Fâ'ik Beyd. 1831 - ö. 1891Madde AdıGörüntüle