NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TARZÎ, Tarzî Mehmed Efendid. ? - ö. 1661-62Doğum YeriGörüntüle
2Aziz Behiç Serengild. 1907 - ö. 1962Doğum YeriGörüntüle
3NÛRÎ, Mehmed Nureddin Cerrahîd. 1678 - ö. 1721Doğum YeriGörüntüle
4NÂZIMd. 1839 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5NÂKÂMd. 1839 - ö. 1906Doğum YılıGörüntüle
6SA’DÎ, Mehmed Sa’dî Beyd. 1839 - ö. 1902Doğum YılıGörüntüle
7RUHÎ, Ruhî Bey Babad. ? - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
8ADMÎ, Urfalıd. 1818 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
9FEŞÂNÎ, Bekird. 1809 - ö. 1900/1902?Ölüm YılıGörüntüle
10TELLAL-ZÂDE İSMAİLd. ? - ö. 1871MeslekGörüntüle
11VÂLİHÎ, Acem-zâded. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12Sami Derintunad. 22 Nisan 1942 - ö. ?MeslekGörüntüle
13RUHÎ, Ruhî Bey Babad. ? - ö. 1900Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SAİD BABAd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15NİGÂHÎ BABAd. 1780\\\'ler - ö. 1860Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16GIYÂSÎ, Gıyâseddîn Mehmed Efendid. ? - ö. 1520Madde AdıGörüntüle
17FEYZÎ, Lütfî-zâde Mektûbî Feyzullâh Efendid. 1704 - ö. 1765Madde AdıGörüntüle
18DERVİŞ EFENDİd. ? - ö. 1735Madde AdıGörüntüle