NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1LÂGARÎ, Şeyh Mehmed Efendid. ? - ö. Temmuz Ağustos 1682Doğum YeriGörüntüle
2Zeynep Alpasland. 1983 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Semra Aklard. 26 Mart 1961 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4BENDÎd. 1839 - ö. 1885Doğum YılıGörüntüle
5RAHMÎ, İbrahîm Rahmî Efendid. 1839 - ö. 1894Doğum YılıGörüntüle
6ÂSIM EFENDİd. 1839? - ö. 1909?Doğum YılıGörüntüle
7DİLAVER AĞAd. ? - ö. 1900-1905?Ölüm YılıGörüntüle
8ŞÂDÎ, Süleymând. 1830 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
9FERYADÎ, Ferhatd. 1795 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
10Rıza Tekin Uğureld. 14 Ocak 1944 - ö. ?MeslekGörüntüle
11FERYADÎ, İsmail Hakkı Arasd. 1889 - ö. 1963MeslekGörüntüle
12VÂKIF, Molla Nasrullah Efendid. ? - ö. Nisan-Mayıs 1650MeslekGörüntüle
13HAVVA BACId. 1795 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İLHAMÎ BEYd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FEHMÎ BABAd. ? - ö. 1895Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SEYYİD, Azim Şirvânîd. 1835 - ö. 1888Madde AdıGörüntüle
17SEYİT ALİ, Seyit Ali Atmacad. 1933 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18KELÎM, Mehmed Kelîm Efendid. ? - ö. 1851Madde AdıGörüntüle