NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂSIM, Mehmed Âsım Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NUTKÎ, Mehmed Nutkî Bey b. Boyalı Mehmed Paşad. ? - ö. Kasım-Aralık 1648Doğum YeriGörüntüle
3Safveti Ziyad. 1875 - ö. 25 Temmuz 1929Doğum YeriGörüntüle
4RAHMÎ, İbrahîm Rahmî Efendid. 1839 - ö. 1894Doğum YılıGörüntüle
5SEYYİDd. 1839-1840 - ö. 1910Doğum YılıGörüntüle
6Ali Suavid. 8 Aralık 1839 - ö. 20 Mayıs 1878Doğum YılıGörüntüle
7RUHÎ, Ruhî Bey Babad. ? - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
8ADMÎ, Urfalıd. 1818 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
9BEHCETd. 1864 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
10NAKŞÎ, Şeyh Nakşî Mustafa Dede Efendid. ? - ö. 1853-54MeslekGörüntüle
11Süreyya Eryaşard. 1939 - ö. 27 Ekim 2017MeslekGörüntüle
12GARİP/İNCE, Sabit İnced. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
13DERTLİ, Köse Recebd. ? - ö. 1911Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14BABA İBRAHİMd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ŞEMSÎ BABAd. ? - ö. 1892Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SÜKÛNÎ, Ahmed Sükûnî Efendid. ? - ö. 1690Madde AdıGörüntüle
17DELİ MEHMED, Mehmedd. 1836 - ö. 1894Madde AdıGörüntüle
18RİCÂLÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle