NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Nuray Aksamazd. 24 Mart 1963 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Fatih Danacıd. 17 Nisan 1983 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3DÂÎ, Derviş Dâîd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ŞURBÎ, Abdurrahimd. 1839 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5BENDÎd. 1839 - ö. 1885Doğum YılıGörüntüle
6REMZÎ, Hüseyin Remzî Paşad. 1839 - ö. 1896Doğum YılıGörüntüle
7ADMÎ, Urfalıd. 1818 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
8FÂ’İK, Sâlih Fâ'ik Beyd. 1825-26 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
9VÂFÎd. ? - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
10Süreyya Eryaşard. 1939 - ö. 27 Ekim 2017MeslekGörüntüle
11Ahmet Rasimd. 1865 - ö. 21 Eylül 1932MeslekGörüntüle
12RECÂÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13İHRÂKÎ, Alid. ? - ö. 1913-1917Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14KASABALI NURİ, Dölekzade Mehmet Nurid. 1868 - ö. 1916Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HIDIR BABAd. 1770 - ö. 1870Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HÂTİFÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1591Madde AdıGörüntüle
17SAİD BABAd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18NÂZİKÎ, Ahmed Nâzikî Efendi, Kütahyalıd. ? - ö. 1855Madde AdıGörüntüle