NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ABDULLAH RÂMİZ PAŞA, İstanbullud. 1818 - ö. 1878Doğum YeriGörüntüle
2NÂDİRÎ, Abdülganî-zâde Mehmed Nâdir Efendid. 1572 - ö. 17. 02. 1626Doğum YeriGörüntüle
3NUTKÎ, ALİ DEDEd. 27 Temmuz 1762 - ö. 11 Ağustos 1804Doğum YeriGörüntüle
4Ali Suavid. 8 Aralık 1839 - ö. 20 Mayıs 1878Doğum YılıGörüntüle
5ÂSIM EFENDİd. 1839? - ö. 1909?Doğum YılıGörüntüle
6Mehmet Memduh Paşad. 1839 - ö. 1925Doğum YılıGörüntüle
7ŞÂDÎ, Süleymând. 1830 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
8SÜLÜK/HÜSEYİN/SÜLÜK HÜSEYİN, Bozbıyık Hüseyind. 1815-1820? - ö. 1900?Ölüm YılıGörüntüle
9MEHMED ŞEMSEDDÎN, İstanbullud. 1849 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
10Süreyya Eryaşard. 1939 - ö. 27 Ekim 2017MeslekGörüntüle
11ES'AD, Ebû İshâk-zâde Mehmed Es'ad Efendid. Eylül-Ekim 1685 - ö. 10 Ağustos 1753MeslekGörüntüle
12FETHİ KARAMAHMUTOĞLUd. 07.10.1942 - ö. 07.10.1999MeslekGörüntüle
13ALİ ULVÎ BABA, Mehmed Ali Çerkeşîd. 1864? - ö. 1919Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HÂTİFÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ALİ EKBER DEDEd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DÂNİŞ, Hatib-zâde Ahmed Dâniş Efendid. ? - ö. 1778-79Madde AdıGörüntüle
17GÜFTE’Î, A‘mâ Recebd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18MU'AMMER PAŞA, İstanbullud. 1812 - ö. 1853 ds.Madde AdıGörüntüle