NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ZİHNÎ, Sâlih Zihni Efendid. ? - ö. 30 Temmuz 1681Doğum YeriGörüntüle
2Faruk Ulayd. 1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3CEM'Î, Mehmed Cem'î Efendid. ? - ö. 1659/1660Doğum YeriGörüntüle
4ÂSAF, Süleymân Âsaf Beyd. 1839 - ö. 1913Doğum YılıGörüntüle
5Mehmet Memduh Paşad. 1839 - ö. 1925Doğum YılıGörüntüle
6RAHMÎ, İbrahîm Rahmî Efendid. 1839 - ö. 1894Doğum YılıGörüntüle
7FÂ’İK, Sâlih Fâ'ik Beyd. 1825-26 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
8MUSTAFA, İpeklid. 1830 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
9VÂFÎd. ? - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
10ÇORLULU ÂŞIK, İbrahim Ağad. ? - ö. 1850?MeslekGörüntüle
11RECÂÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12FETHİ KARAMAHMUTOĞLUd. 07.10.1942 - ö. 07.10.1999MeslekGörüntüle
13CELÂLÎ, Ahmedd. 1850 - ö. 1915Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SEYRÎ, Yozgatlıd. 1852? - ö. 1917Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15DERVİŞ ALİ, Alid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İBRAHİMd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17İZZET, Ahmed İzzet Bey, Giritlid. 1813 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SÂLİM, Seyyid Mustafa Sâlim Efendid. 1780-81 - ö. ?Madde AdıGörüntüle