NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Alper Çekerd. 13 Mart 1972 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2HUSREVd. ? - ö. 1595-96Doğum YeriGörüntüle
3HÂLİS, Yûsuf Hâlis Efendid. 1805-06 - ö. 1883Doğum YeriGörüntüle
4REMZÎ, Hüseyin Remzî Paşad. 1839 - ö. 1896Doğum YılıGörüntüle
5BENDÎd. 1839 - ö. 1885Doğum YılıGörüntüle
6SEYYİDd. 1839-1840 - ö. 1910Doğum YılıGörüntüle
7ADMÎ, Urfalıd. 1818 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
8FÂ’İK, Sâlih Fâ'ik Beyd. 1825-26 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
9FEVZÎ, Mehmedd. 1826 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
10VÂLİHÎ, Acem-zâded. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11AKLÎ, Tablî-zâde Şeyh Ali Efendid. ? - ö. 15 Aralık 1704MeslekGörüntüle
12HÂŞİM BEY, Cıvıl Seyyid Mehmed Ağa-zâde Müezzinbaşı Hacı Hüseyin Hâşim Beyd. 1815 - ö. 1868MeslekGörüntüle
13BAHSÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MUHARREM DEDEd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAYRİYE BACId. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MEYLÎ, Lütfî Beyzâde Mustafa Meylîd. ? - ö. 1587-88Madde AdıGörüntüle
17ÂRİF, Ârif Mehmed Efendid. ? - ö. 1 Mart 1813Madde AdıGörüntüle
18KÂTİBd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle