NİYAZÎ, İsmail

(d. 1257/1871 - ö. 1298/1911)
âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi İsmail olan Âşık Niyazî imamlık yaptığı için yöresinde Molla İsmail olarak da tanınmıştır. Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı Oçipala (Gökçe) köyünde H. 1257/M. 1871 tarihinde doğmuştur. Ailesi, eğitimi ve hamisinin olup olmadığı konusunda bilgi bulunmayan Âşık Niyazî imamlık yaparak hayatını sürdürmüştür. Şiirleri kendi döneminde yazıya aktarılmadığı için günümüze çok azı ulaşabilmiştir; ancak devrinde yaşayan Huzurî, Zuhûrî ve Ermeni kökenli Cihanî gibi birçok âşıkla karşılaşmış ve atışmalar yapmıştır. Deyişleri ve güzel bağlama çalmasıyla bilinen Âşık Niyazî, H. 1298/M. 1911 yılında Oçipala (Gökçe) köyünde ölmüş ve burada toprağa verilmiştir (Karadeniz 2002: 410).

Artvin âşıklık geleneği içerisinde deyişleriyle önemli bir yer tutan Âşık Niyazî’nin etkilendiği âşıklar ve kendinden sonra etkilediği âşıklar konusunda herhangi bir kayıt yoktur (Öksüz 2013: 302). Âşık Niyazî, şiirlerinde sevgi, aşk, özlem, memleket sevgisi gibi konuları işlemiş yer yer tasavvufi terimlere de yer vermiştir. Kendisinin imam olması ve iyi bir dinî eğitim almış olması hasebiyle dinî içerikli şiirleri de az da olsa mevcuttur. Şiirlerinde akıcı ve sade bir dil kullanmıştır. Üslup açısından Artvin âşıklarının kullandığı üslubu kullanmış, Artvin doğasının ve canlı Karadeniz hayatının enerjisini ve coşkunluğunu şiirlerine taşımıştır. Memleket sevgisini anlattığı şiirlerinde Artvin’in güzelliklerini övmeyi ihmal etmemiştir. Söyleyiş açısından güçlü bir âşıktır.

Kaynakça

Karadeniz, Bekir (2002). Artvinli Halk Şairleri. Ankara: Artvin Kültür ve Yardımlaşma Derneği Yay.

Öksüz, Musa (2013). Artvin Âşıklık Geleneği. Doktora Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. TURGAY KABAK
Yayın Tarihi: 04.12.2013
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Benim

Gönülden isterim yâre gitmeyi

Kara duman çöker yoluma benim

Hararetten damarlarım kurudu

Almadım ismini dilime benim

 

Yâd bülbüller gezer bahçe bağında

Mevla’m al canımı yâr kucağında

Sevilecek kuçulacak çağında

Felek hasret koydu gülüme benim

 

Niyazî’yi felek kaptı destine

Derviş oldum girdim Abdal postuna

On dört ay yatırdın bir yan üstüne

Mevla’m merhamet kıl halime benim

Öksüz, Musa (2013). Artvin Âşıklık Geleneği. Doktora Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi. 302.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GÜLPAŞA, Gülpaşa Dursund. 1927 - ö. 1993Doğum YeriGörüntüle
2ŞİRİNÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SAİDÎ, Saidd. 1810 - ö. 1850Doğum YeriGörüntüle
4MUSTAFA FEVZİ BİN NUMANd. 1871 - ö. 02.08.1924Doğum YılıGörüntüle
5İbnülemin Mahmut Kemal İnald. 17 Kasım 1871 - ö. 14 Mayıs 1957Doğum YılıGörüntüle
6Şakir (Ayaşlı)d. 1871 - ö. 18 Haziran 1917Doğum YılıGörüntüle
7VİRÂNÎd. 1831 - ö. 1911Ölüm YılıGörüntüle
8SELÎM SÂBİT EFENDİd. 1829 - ö. 1911Ölüm YılıGörüntüle
9KÂMÎd. 1843? - ö. 1911?Ölüm YılıGörüntüle
10ÖMERÎ/ÖMER, Ömer Yerlid. 1941 - ö. ?MeslekGörüntüle
11HUZURÎ, Ali Coşkund. 19.04.1886 - ö. 23.09.1951MeslekGörüntüle
12FÂHİR, Salih Fâhir Efendid. ? - ö. 1708-09- Temmuz- Ağustos 1715MeslekGörüntüle
13RIZA, Cüceloğlud. 1841 - ö. 1895Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ENCAMÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15DELİ İBRAHİMd. 1820 - ö. 1901Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KAMERd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17AVNİ NURETTİNd. 1866 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SITKI PERVÂNE/SIDKÎ BABA, Zeynel Abidind. 1865 - ö. 1928Madde AdıGörüntüle